تصویری که از یحیی السنوار، رئیس دفتر سیاسی حماس، در لحظه شهادتش منتشر شد، روایت صهیونیستیها را که طی یکسال جنگ توسط نهادهای صهیونیستی ساخته شده بود، بهکلی نابود کرد. آنها ادعا میکردند فرماندهان حماس در ناز و نعمتند و این مردم غزهاند که زیرگلوله قرار دارند. این ادعا توسط رسانههای وابسته و گروههای ضدمقاومتی منطقه نیز تکرار میشد.
سؤالی بزرگ در ذهن همه وجود دارد؛ «آیا شهادت یحیی السنوار، مرحلهای اساسی را که او بر آن کار کرده و قواعدش را تثبیت کرده است، میبندد؟» او در این راستا، شکل جدیدی از حضور جنبش حماس، عمل مقاومت و تأثیر آن و استراتژی مذاکرهاش را ارائه داد.
پاسخ بهوضوح این است که السنوار بر الگوی رهبری فردی تکیه نکرد، بلکه بر کار نهادی درون جنبش حماس و شراکت ملی در عمل مشترک با دیگر گروهها و نیروهای مقاومت تأکید داشت. از این طریق، السنوار به تثبیت اصول و قواعد استراتژیاش ضمن یک روش کار جمعی پرداخت که بر تمام صحنه در غزه و از طریق آن بر سیاست جنبش و روابط سیاسی داخلی و منطقهایاش تأثیر گذاشت.
بهطورکلی، جنبش حماس براساس رویکردی نهادی است که آن را طی دههها چالشها تقویت کرده و با افزایش قوام آن بهواسطه عملیاتهای ترور که شامل ترور شیخ احمد یاسین و اسماعیل هنیه میشود، این رویکرد توانسته است بر ضربات وارده بر رأس هرم غلبه و ادامه کار این گروه را بدون نگرانی از امنیتش تضمین کند.
اما در مورد ادامه رویکردی که یحیی السنوار ترسیم کرده است، این موضوع بهوضوح و بدون ابهام زمانی نمایان شد که جنبش حماس او را به اجماع بهعنوان رهبر جدید جنبش پس از شهادت اسماعیل هنیه انتخاب کرد. این امر یعنی کل جنبش، رویکرد و استراتژی السنوار را بهعنوان رویکردی برای خود برگزیده و راهی در مواجهه با چالشها و در سیاست و در روابط ملی و منطقهای انتخاب کرده است.
بدونشک شهادت سنوار تأثیری بر جنبش حماس خواهد داشت و احتمالاً منجر به تغییراتی در رهبری این جنبش خواهد شد، اما بههیچوجه بر استراتژی آن در برخورد با اشغال تأثیر نخواهد گذاشت.
ساری اعرابی، تحلیلگر گروههای مقاومت در این باره گفت: «با وجود غم عمیقی که بر دل مردم فلسطین سایه افکنده است، شهادت السنوار بهعنوان یک محرک و انگیزه اضافی برای تقویت همبستگی و استحکام در صفوف مقاومت حماس به شمار میآید. روش شهادت او درحال درگیری مستقیم با اشغالگران، پایبندیاش به رویکرد مقاومت را بدون تردید تأکید میکند و این موجب تقویت قضاوت در درون جنبش حماس و در صفوف مقاومت فلسطینی در مورد درستی مسیری میشود که انتخاب کردهاند.»
شهادت ابو ابراهیم بهعنوان تداوم طوفان الاقصی در نظر گرفته میشود؛ عملیاتی که او رهبری کرد تا صحنه ملی و منطقهای را دوباره شکل دهد و به مسئله ملی فلسطین زخم و تأثیر دوبارهای ببخشد. انتظار میرود این طوفان طبق دیدگاه السنوار ادامه یابد تا زمانی که مردم فلسطین حقوق پایمالشده خود را بازپس گیرند. نه ترور میتواند مسیر یک ملت را متوقف کند و نه غیبت رهبران میتواند مقاومت را بازدارد و حزبی را از مسیر مواجهه منصرف سازد.
درنهایت، آرزوی السنوار شهادت بود. او همیشه میگفت: «اگر ما از مرگ میترسیم، پس باید از مرگ در بستر خود بترسیم، همانطور که شتر میمیرد. ما از اینکه در حوادث رانندگی یا بر اثر سکته مغزی یا سکته قلبی بمیریم میترسیم، اما از اینکه در راه دین و وطن و مقدسات خود کشته شویم نمیترسیم. خونها و ارواح ما از خون کوچکترین شهید که جانش را فدای ما کرده، ارزش بیشتری ندارد.»
متن کامل گزارش حانیه قاسمیان، خبرنگار گروه جهانشهر را در روزنامه فرهیختگان بخوانید