«تسخیر مریخ» شعاری بود که ایلان ماسک روی تیشرت تیرهرنگش نوشت و با یک کت اسپرت و یک کلاه بیسبال در کمپین انتخاباتی ترامپ که دوباره در پنسیلوانیا برگزار شده بود، حاضر شد. سهماه پیش ترامپ درست در همین مکان بود که تیر از بیخ گوشش رد شد و یک ترور نافرجام را نیز در کارنامه شلوغش ثبت کرد. اما این بار بازیگر قسمت جدید کمپین پنسیلوانیا ایلان ماسک بود که بالا و پایین پریدنش برای ترامپ و شعار روی پیراهنش موردتوجه رسانهها قرار گرفت. ماسک هم همه کار برای ترامپ انجام داد و کاملا شبیه یک بیلبورد تبلیغاتی تمامعیار ظاهر شد. آنقدر که علاوهبر تیشرت جنجالیاش روی کلاه بیسبالش نیز شعار کارزار انتخاباتی ترامپ را نوشت: «عظمت را به آمریکا بازمیگردانیم.»
به نظر میرسد این کنار هم قرارگیری علاوهبر آنکه یک توافق سیاسی است، رنگوبوی پررنگ تجاری نیز خواهد داشت و هر دو میتوانند درصورت موفقیت در انتخابات از موقعیتهای یکدیگر کمال استفاده را نیز ببرند اما ترامپ و ماسک چرا به درد یکدیگر میخورند؟
ایلان ماسک به چه درد ترامپ میخورد؟
حضور ایلان ماسک و دونالد ترامپ درکنار هم بیش از هر موضوعی آدم را یاد ضربالمثل دو پادشاه در یک اقلیم میاندازد. دو شخصیت جنجالی رسانهای که درکنار هم قرار است در انتخابات نوامبر جمهوریخواهان را پیروز کنند. ترامپ که همواره یک شخصیت سیاسی رسانهای بوده است و خودش را مسلط بر همه موضوعات میدانست این بار رهبری کمپینش را به ماسک سپرده است و به نظر میرسد برای رأی آوردن به او احتیاج دارد؛ چراکه ماسک دارای ویژگیهایی است که حسابی به درد ترامپ میخورد.
محبوبیت ماسک
ایلان ماسک شخصیت جهانی با طرفدارهای بسیار زیاد در حوزههای فناوری، کارآفرینی و نوآوری است و همین توانسته بهخصوص نظر جوانهای آمریکایی و حتی نسل Z دنیا را که عاشق فناوریهای جدید است به خودش جلب کند. شخصیتی مقتدر، یاغی که هر چیزی را که بخواهد یا میسازد یا پول بهدست میآورد و بسیار قابلیت این را دارد که تبدیل به بت برخی نوجوانان اروپایی و آمریکایی شود. شخصیتی که آمریکای امروز به آن نیاز دارد و میتوان شخصیت کهنسال آمریکا را بهخصوص در دوران بایدن بازسازی کند. علاوهبر این از کهولت سن ترامپ نیز کم میکند و یک کاراکتر پویا از حکمرانی ترامپ میسازد. علاوهبر این ماسک همخوانی عجیبی با شعارهای تبلیغاتی ترامپ دارد. او که در حوزه فناوری و تکنولوژی در قله جهان ایستاده حالا در کمپین ترامپ بالا و پایین میپرد و از شعار بازگرداندن قدرت به آمریکا سخن میگوید.
نماد کارآفرینی و اقتصاد
دونالد ترامپ در انتخاباتهای قبلیاش هم حسابی درباره رشد اقتصادی صحبت کرد و با اعمال برخی سیاستگذاریها توانست رشد اقتصادی آمریکا را بالا ببرد اما کرونا کار دستش داد و اتفاقات دوران کرونا تغییرات زیادی را در اقتصاد آمریکا به وجود آورد. او این بار با مشهورترین کارآفرین و پولدارترین ثروتمند دنیا میتواند برای خود یک مانیفست سیاسی اقتصادی جذاب و رأیآور تولید کند. بهخصوص آنکه ماسک در سالهای اخیر نماد نوآوری و رشد اقتصادی است و حالا ترامپ میتواند با تأکید بر ایجاد شغل و رشد اقتصادی درکنار همراهی ماسک بهعنوان پشتیبان کسبوکارهای بزرگ و کارآفرینان، کار دموکراتها را در ادعای اقتصادی حسابی سخت کند.
پشتیبانی از سیاستهای مرتبط با فناوری
از اوایل دهه 90 تا سال 2016 ایلان ماسک هر دو، سه سال یکبار یک شرکت در حوزههای فناوری تأسیس کرده که در همگی هم موفق بودهاند و بدونشک میتوان وی را جلودار و رهبر فناوریهای جدید دانست. تلفیق این موضوع با نظام حکمرانی آمریکا و حمایتهای دولتی میتواند دیگر برگ برندهای باشد که ترامپ و ماسک در کارزارهای انتخاباتی خود از آن استفاده و با آن رأیهای زیادی را جذب کنند. اینگونه که حالا یک کارآفرین و توسعهدهنده بزرگ در رأس حکمرانی قرار گرفته است و میتواند واگنهای دولت را نیز برای پیشرفت با خودش پیشببرد.
جلبتوجه بهسمت اردوگاه ترامپ
کمپین انتخاباتی ترامپ هرلحظه نیازمند توجه و جلبنظر است. این موضوع را ترامپ بیش از هرکس دیگری میداند. ترور نافرجامش هم چه برنامهریزیشده باشد چه نباشد، توانست بخشی از توجه را به اردوگاه انتخاباتیاش سرازیر کند. البته دموکراتها هم تغییر تاکتیک دادند و با انصراف بایدن و جایگزین شدن «کامالا هریس» سروصدای انتخاباتی به پا کردند اما حضور ایلان ماسک بهعنوان چهره مشهور جهانی در اردوگاه انتخاباتی ترامپ با آن حرکات عجیبوغریب حتما توجهات زیادی را برای ترامپ در دو روز گذشته خریده است و حتی بهنظر میرسد برگ تازه ترامپ آنقدر قدرتمند باشد که جایگزینی در اردوی مقابل نداشته باشد. البته خود ماسک هم از توجه بدش نمیآید و اظهارنظرها و جلبتوجههای رسانهای وی در سالهای اخیر و حتی برخی ولخرجیهایش بهخوبی نشان میدهد انتخاب ترامپ خیلی دقیق بوده است.
قدرت شبکههای اجتماعی
ایلان ماسک میلیونهای دنبالکننده در شبکههای اجتماعی دارد و توییتهای وی بهسرعت در شبکههای اجتماعی وایرال میشود. او مالک شبکه اجتماعی ایکس یا توییتر سابق است. همان شبکهای که توییتهای ترامپ را پاک میکرد و حتی وی را منع فعالیت کرده بود حالا در دستان ماسک است و ترامپ قطعا میتواند از قدرت ماسک در این زمینه نیز کمال استفاده را ببرد. اینگونه که ترامپ پستهای خودش را برای ماسک بفرستد و بگوید ایلان! لطفا این پست را ریت کن. ماسک ویدئوی حمایتی خودش از ترامپ را با انتشار یک ویدئوی ساختهشده توسط هوش مصنوعی از رقص دوتاییشان منتشر کرد و البته هیچ بعید نیست که در صورت اختلافنظر هم همینطور برونریزی هیجانات داشته باشند.
ساختن تصویر پیشرفته از آمریکا
ایلان ماسک درست در لبه تکنولوژی و فناوری قرار دارد. حضور او در کارزار انتخاباتی ترامپ میتواند از ترامپ تصویر یک رئیسجمهور پیشرو و توسعهطلب را به جهان مخابره کند و همین موضوع میتواند برای آمریکا از سایر نقاط جهان جلب سرمایه کند و سرمایهداران را از کشورهای مختلف به سمت آمریکا جذب کند.
ترامپ به چه درد ایلان ماسک میخورد؟
اینکه ماسک با وجود ایستادن در قله فناوری دنیا چرا باید در کمپین انتخاباتی ترامپ ظاهر شود و اساسا ریاست جمهوری ترامپ به چه دردش میخورد از آن سوالهای مهم است که بالا و پایین پریدنهای ماسک را میتواند توجیه کند. وگرنه چرا باید پولدارترین فرد دنیا برای سیاستمداری چون ترامپ تبدیل به بیلبورد تبلیغاتی شود. اگرچه ترامپ از همین حالا هم عنوان کرده در دولتش سمتی را برای ماسک در نظر گرفته و او قرار است بر موضوعات مالی فدرال نظارت کند و حسابرسیهای مالی و اجرایی را به او بسپرد تا اصلاحات لازم انجام شود اما قطعا ترامپ آوردههایی به مراتب بزرگتر از یک پست سیاسی برای ماسک دارد. بهخصوص آنکه قدرتطلبی چون ماسک از نوشته روی تیشرتش به دنبال تسخیر مریخ است نهفقط کابینه کاخ سفید!
حمایت از سیاستهای اقتصادی مطلوب
ماسک میتواند ایدئولوژیهای سیاسی دولت ترامپ را آنطور که میخواهد تنظیم کند. بهگونهای که بهطور مثال با کاهش مالیات و حذف مقررات محدودکننده برای شرکتهای حوزه فناوری، شرایط کسبوکارهای ماسک مانند تسلا و اسپیس ایکس فراهم شده و کار برایشان راحتتر شود.
پشتیبانی از فناوریهای پیشرو
در دوران ریاستجمهوری ترامپ از پروژههای بزرگ مرتبط با فناوری حمایتهای زیادی شد. بهخصوص در حوزه فضا. حالا ماسک میتواند بیخ گوش رئیسجمهور این همکاریها را توسعه دهد و از پشتیبانیهایش بهرهمند شود.
دسترسی به قراردادهای دولتی
با نزدیک شدن ماسک و ترامپ به یکدیگر ماسک حتی میتواند از محل درآمدهای دولت و قراردادهای دولتی و پروژههای بزرگ مربوط به فدرال بهره بیشتری ببرد و برای کسبوکارهایش استفاده کند و از این نظر نیز کار را به نفع خودش پیش ببرد.
نفوذ در سیاستگذاریهای انرژی
ایلان ماسک مالک شرکت تسلا است. شرکتی که در زمینه طراحی و تولید خودروهای برقی کار میکند. حالا نزدیکی وی به ترامپ میتواند این فرصت را به او بدهد که تغییرات سیاستی جدی به نفع انرژیهای غیرفسیلی انجام دهد که به نفع تجارت وی نیز است. اگرچه دقیقا اینجا یکی از نقاط تفاوت ماسک و ترامپ است. چون ترامپ بهشدت طرفدار انرژیهای فسیلی است و رغبت چندانی به انرژیهای پاک و تجدیدپذیر ندارد. اما به هر حال ماسک میتواند در تغییر این سیاستگذاری موثر باشد و بازی باخته در این زمینه را در این دولت به نفع خود تمام کند.
متن کامل گزارش عطیه همتی، دبیر گروه نقد روز را در روزنامه فرهیختگان بخوانید