روزنامهنگاران سیانان و بیبیسی عملکرد داخلی اتاقهای خبر خود را، یک سال پس از نسل کشی صهیونیستها علیه غزه، افشا کردهاند.
چندماه بعد از شروع جنگ بود که خبرنگاران سی ان ان افشا کردند این رسانه، خط مشی تازه ای را برای پوشش خبرهای غزه به کار گرفته و به دنبال نپرداختن و کمرنگ کردن حوادث در غزه و مظلوم نشان دادن صهیونیست هاست. حالا بعد از یک سال نسل کشی مردم در باریکه غزه، ده خبرنگاری که جنگ غزه را برای دو شبکه خبری برجسته جهان یعنی سیانان و بیبیسی پوشش دادهاند، عملکرد داخلی اتاقهای خبری این رسانهها را از هفتم اکتبر به بعد فاش کرده و ادعا میکنند که این دو شبکه طرفدار نقض مکرر اصول روزنامه نگاری در پوشش خبری و استانداردهای دوگانه سیستماتیک هستند.
آنها در چندین مورد، سردبیران ارشد اتاق خبر را متهم کردند که در گزارشها برای کماهمیت جلوه دادن جنایات اسرائیل دخالت میکنند. در یک مورد در سی ان ان، با وجود هشدارهای قبلی کارکنان، تبلیغات دروغین صهیونیست ها علیه غزه و فلسطینیان پخش شد.
آدام یکی از خبرنگاران سی ان ان است که تا قبل از هفتم اکتبر به این شبکه اعتماد قلبی داشت و به بودن در آنجا افتخار می کرد. او درباره تجربه اش پس از هفتم اکتبر گفته: اما پس از هفتم اکتبر، سهولت انتشار خطوط خبری که از روایت اسرائیل حمایت میکردند، واقعا من را تکان داد. زمانهایی وجود داشت که سی ان ان خوشحال بود که سخت به فلسطینی ها در پوشش خبر فشار میآورد. اما متأسفانه، کاملا واضح است که کجا دروغ میگوییم و کجا خبرها کاملا حقیقت نیست.
یک لحظه شرم آور در سی ان ان
در ماه نوامبر، نیک رابرتسون، یکی از سردبیران سیانان، به همراه ارتش اسرائیل برای بازدید از بیمارستان کودکان الرنتیسی بمبارانشده، به غزه رفت.
دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش پس از ورود به داخل بیمارستان، ادعا کرد که شواهدی پیدا کرده که حماس از این بیمارستان برای مخفی کردن اسرای اسرائیلی استفاده میکند. هاگاری به رابرتسون سندی روی دیوار نشان داد که روی آن متنی به زبان عربی نوشته شده بود، هاگاری گفت این پوستر نام افرادی از اعضای حماس بود که مراقب اسرا بودند.
آدام، خبرنگار سی ان ان از پخش این گزارش به عنوان لحظه ای شرم آور برای این شبکه یاد کرد. او گفت: پوستر روی دیوار اصلا فهرستی از حماس نبود بلکه یک تقویم بود و به عربی روزهای هفته روی آن نوشته شده بود.
بدتر از آن، ادعای اسرائیل قبلا توسط عرب زبانان در رسانه های اجتماعی قبل از پخش گزارش سی ان ان رد شده بود. به گفته چندین خبرنگار سی ان ان و یک گفتگوی داخلی واتساپ، یک تهیه کننده به همکاران خود از جمله رابرتسون درباره این گزارش هشدار داد، اما نادیده گرفته شد. آنها گفتند که پس از پخش این گزارش از تلویزیون، تهیه کننده دیگری سعی کرد قبل از انتشار آنلاین آن را تصحیح کند.
آدام گفت: یکی از همکاران گزارش را دید و به یکی دیگر از همکاران مان گفت: صبر کنید، مردم میگویند این درست نیست و آن همکار گفت که آیا میخواهید بگویید هاگاری به ما دروغ میگوید؟
آدام در ادامه گفت که فرصتی وجود داشت که جلوی این گزارش گرفته شود. اما همکارمان به دنبال پخش بود و سرانجام هم پخش شد.
الجزیره می گوید که در آخر هم هیچ مدرکی مبنی بر نگهداری اسیران در بیمارستان الرنتیسی به دست نیامده است.
آدام همچنین گفت یک دوره زمانی بود که خبرنگاران سی ان ان نمیتوانستند حملات هوایی در غزه را حملات هوایی اعلام کنند مگر اینکه تاییدیه ای از سوی صهیونیست ها دریافت می کردند. او گفت: ما این کار را در هیچ جای دیگری انجام نمی دهیم. ما این موضوع را درموارد مشابه نداریم که مثلا از روس ها بپرسیم که آیا آنها بیمارستانی در کیف را بمباران کردند یا خیر. اخیرا، زمانی که مقامات بهداشتی در غزه اعلام کردند که حملات اسرائیل بیش از 40 هزار نفر را به شهادت رسانده، مایک مک کارتی سردبیر سیانان به تیم خود دستور داد که حماس را مجبور به پاسخگویی کنند.
بکی اندرسون، مجری سیانان، در یک برنامه خبری گفت: وزارت بهداشت غزه میگوید از هفتم اکتبر بیش از 40 هزار فلسطینی کشته شدهاند و هشدار داد که سی ان ان نمی تواند تعداد تلفات را تأیید کند.
بدون تعادل در بی بی سی
سارا، خبرنگار سابق بیبیسی، این شبکه انگلیسی را به رفتار دوگانه در مصاحبه با مهمانان متهم کرد. او گفت که دیگر آیندهاش را در بیبیسی نمیبیند و نمی خواهد در این شبکه کار کند، دلیلش هم تا حدی عدم تمایل در بین مدیران اجرایی برای رسیدگی به نگرانیها در مورد سوگیری سرمقالهها بود.
در روزهای پس از هفتم اکتبر، بیبیسی یک گفتگوی گروهی داخلی راهاندازی کرد که در آن تهیهکنندگان میتوانستند مصاحبهشوندگان را بر اساس ردپای آنلاینشان بررسی کنند. سارا گفت: بیشتر مهمانان مورد بررسی طرف فلسطینی ها بودند. فلسطینیها به خاطر استفاده از کلمه صهیونیست که لزوما چیزی برای هدف گذاری نیست، مورد بررسی قرار می گرفتند. چندبار هم میهمانان اسرائیلی مورد بررسی قرار گرفتند اما هیچ تعادلی در آنچه در جریان بود وجود نداشت. به مهمانان اسرائیلی که ما با آنها کار داشتیم، اختیار زیادی می دادند تا هرچه میخواهند با مخالفت بسیار کم بیان کنند.
به عنوان مثال، ایدان رول، سیاستمدار اسرائیلی در 17 اکتبر به مجری بی بی سی گفت که در جریان عملیات طوافن الاقصی، فلسطینی ها نوزادان را آتش زدند و با شلیک به سر بچه ها آنها را کشتند. ادعا که اسرائیلی ها نتوانستند آن را ثابت کنند.
در طول سال گذشته، کارشناسان و خبر نگاران کهنه کار به طور فزاینده ای رسانه های ارشد غربی را به حفظ تعصب طرفدار اسرائیل و در عین حال غیرانسانی خواندن فلسطینیان و به حداقل رساندن رنج آنها متهم کرده اند.
تعدادی از خبرنگاران نیویورک تایمز و بیبیسی علنا به دلیل وجدان خود استعفا دادهاند. برخی دیگر با کمپین ها و جلسات داخلی سعی کرده اند اوضاع را از درون تغییر دهند.
کریگ مخیبر، یکی از مقامات حقوق بشر سازمان ملل که سال گذشته به دلیل واکنش این سازمان به جنگ اسرائیل در غزه استعفا داد، گفت: این لحظه ای از تاریخ است که ما اغلب نمی بینیم که در آن یک نسل کشی واقعا در حال وقوع است. در شرایطی که دولتهای غربی مانند ایالات متحده، انگلیس و دیگران همدست بودهاند، آنها رسانههای غربی دارند که در واقع بخشی از مکانیسم نسلکشی شدهاند. این چیزی است که متفاوت است. این چیزی است که ترسناک است.
بیبیسی و سیانان ادعای سوگیری در پوشش خبرهای نسل کشی در غزه را رد کردند
کارشناسان می گوید: یک سال نسل کشی غزه، طرفداری رسانه های غربی از اسرائیل را به دنیا نشان داد. رئیس مرکز نظارت بر رسانهها مستقر در انگلیس گفت: فکر میکنم به طور کلی میتوان گفت که رسانههای غربی، از منظر طرفدار اسرائیل به جنگ در غزه نگاه کردهاند. سوگیری طرفداری از اسرائیل در پوشش رسانه های انگلیس از آنچه در غزه در یک سال گذشته اتفاق افتاده است، بسیار زیاد بوده است. بسیاری از منتقدان استدلال میکنند که رسانههای جریان اصلی غرب به صداهای طرفدار اسرائیل که وضعیت فاجعهبار غزه را کم اهمیت جلوه میدهند یا از سرفصلهایی استفاده میکنند که مسئولیت تلآویو در نسل کشی غیرنظامیان فلسطینی را نادیده میگیرند، بستری فراهم کردهاند.
رضوانا حمید، مدیر مرکز نظارت بر رسانه ها (CfMM) گفت که بسیاری از پوشش های خبری غزه در تمام رسانه های انگلیس دارای سوگیری و روایتی کاملاً طرفدار اسرائیل بوده است. حمید توضیح داد که این گزارش یک جانبه در نحوه شکلگیری جنگ هم مشهود است. حمید خاطرنشان کرد که رسانه ها در استفاده از کلمات برای میزان کشته شدگان و شهدا استاندارد دوگانه داشتند. او گفت: زمانی که اسرائیلیها کشته می شوند وحشیانه، قتل عام یا وحشتناک و غیره به کار می برند و برای شهدای فلسطینی از تلفات و کشته شدگان استفاده می کنند.
وی با اشاره به گزارش CfMM گفت که اسرائیلی ها در پوشش ماه اول 11 برابر بیشتر از فلسطینی ها به عنوان قربانی خوانده می شدند. وی همچنین به تاکید مداوم بر حق اسرائیل برای دفاع از خود نسبت به حق دفاع فلسطینیان از خود اشاره و خاطرنشان کرد که این موضوع در جنگ کنونی علیه حزبالله لبنان هم آشکار است.
او گفت: ما متوجه شدیم که وقتی نوبت به اسرائیل و فلسطین میرسد، نسبت آنها پنج به یک است که از حق اسرائیل برای دفاع از خود صحبت میکنند.
اختلاف در پوشش خبری
حمید ادامه داد که در ماه های اول پس از هفتم اکتبر، صداهای طرفدار اسرائیل بیشتر از صداهای فلسطینی در رسانه های انگلیسی پخش می شد. او گفت: اگر صدای فلسطینیها بلند شد، مجوز ورود به بحث همیشه این بود که آیا شما حماس را محکوم میکنید یا خیر و اگر غیر ازین بود فرصت صحبت به کسی داده نمی شد اما مهمانان طرفدار اسرائیل برای محکوم کردن اقدامات و حملات مرگبار اسرائیل ساخته به رسانه ها نمی آمدند.
حمید با تاکید بر اختلاف در نحوه برخورد با مصاحبه شوندگان، به ویژه زمانی که صداهای اسرائیلی ادعاهای تایید نشده ای را بیان می کردند، توجه را به داستان های منتشر شده درباره نوزادان سر بریده جلب کرد.
زمانی که مهمانان اسرائیلی به رسانه می آمدند، سؤال هر چه که بود، ابتدا به نوعی این ادعای نادرستها را مطرح میکردند و سپس به پاسخ میپرداختند و چالشی هم وجود نداشت، برخلاف مهمانان فلسطینی.
حمید رویکرد مغرضانه مشابهی را در رسانه های آمریکایی هم مشاهده کرد، چه در استفاده از زبان، چه در چارچوب جنگ و چه در نبود زمینه و چالش.
یک سال از نسل کشی در غزه می گذرد و این بازهم رسانه های جریان اصلی غرب هستند که به پوشش مغرضانه و یک جانبه خبرها علیه فلسطینیان می پردازند، موضوعی که حالا درباره حملات اسرائیل به لبنان هم صادق است.