شهید حسن طهرانیمقدم، اسطورهای بیبدیل در عرصه دفاعی ایران، نامی است که با شجاعت، ایمان و خلاقیت در هم آمیخته شده است. او نهتنها پدر صنعت موشکی ایران، بلکه نمادی از ارادهای آهنین و عشقی بیپایان به وطن و آرمانهای انقلاب اسلامی بود. طهرانیمقدم با نگاهی بلندپروازانه و با تکیه بر علم، ایمان و ازخودگذشتگی، توانست مسیری نوین در دفاع از ایران بگشاید. این متن، جلوهای از زندگی حماسی و دستاوردهای بیمانند او را در قالب کتابهای تولیدشده به تصویر میکشد و سرگذشت مردی را روایت میکنند که با ایثار و تلاش خود، میراثی ماندگار از امنیت و اقتدار برای ایران به جا گذاشت.
خطمقدم
«خطمقدم» به قلم فائزه غفارحدادی داستان خود را با تشکیل یگان موشکی ایران آغاز میکند. حدادی در این کتاب به توصیف شخصیت شهید طهرانی و ارتباطات او با چالشهای پیرامونش برای بنیانگذاری راهی جدید در ساختار نظامی کشور میپردازد. در کنار این روایت ویژگیهای شخصیتی شهید طهرانی بهعنوان فرماندهای کاریزماتیک که شخصیتهای فرعی را با خود همراه میکند برجسته شده و درکنار توصیف احساسات، زندگی عبادی و سبک زندگی ویژه، سعی شده است از کلیشهسازی دوری شود.
در بخش دیگری از این روایت مستند به خانواده شهید، بهویژه همسر ایشان پرداخته شده تا وجه دیگری از زندگی و تلاشهای ایشان به نمایش گذاشته شود. این کتاب به گفته کارشناسان به دور از تخیل و توصیفات اغراقآمیز نگارش شده و بیشتر تلاش داشته تا شهید طهرانیمقدم را براساس واقعیات و مستندها از مرداد 63 تا دی 65 روایت کند. آنجا که ظرفیتهای وجودی سردارطهرانی محدودیتها را سکویی برای رسیدن به مرز «ما میتوانیم»ها میکند. این کتاب در سال جاری توسط نشر شهید کاظمی منتشر شده است.
یادگاران، حسن طهرانیمقدم
«یادگاران» عنوان مجموعهکتابهایی است که هر جلد آن خاطرههایی از سالهای جنگ را شامل میشود. یادگاران 25 به شخصیت شهید طهرانیمقدم، پدر موشکی ایران اختصاص دارد. انتشارات روایت فتح در این جلد صدها خاطره کوتاه از مردی را جمعآوری کرده که آرزوی سالهای بسیاری از مردان عرصه دفاع این مرز را به خاطرهای بالیدنی تبدیل کرد. در میان خاطرهها روایتهایی کوتاه از زبان برادر، همسر، فرزندان و دوستان شهید به قلم فرزانه مردی وجود دارد.
در مقدمه کتاب میخوانیم: «این کتاب فقط و فقط 100 خاطره کوتاه از مردی است که با آرزوهای بلندش برای کشور و دینش اقتدار به ارمغان آورد. مردی که یکی از آرزوهایش برقراری امپراتوری شیعه در جهان بود. خاطرات و یاد شهید حسن طهرانیمقدم هنوز هم در قاب چشم خیلیها جا مانده است و هر کدام به زبان دل خود آنچه از او دیدهاند را میگویند. 100 خاطره کوتاه از مردی که تکههای پازل تصویرش هنوز برایمان کامل نشده است و مرادش به حق دربارهاش گفته است که او «سردار عالیقدر، دانشمند برجسته و پارسای بیادعا» بود.»
مرد ابدی
«مرد ابدی» را شاید بتوان جامعترین کتاب با محوریت زندگی شهید طهرانیمقدم دانست. روایتی که به گواه پژوهشگران حاصل قریب به 12 سال مصاحبه و ضبط خاطره با افرادی است که بخش قابلتوجهی از عمر خود را با وجود شهید بزرگوار گذرانده و شاهد شکلگیری فرماندهای در مقام طهرانیمقدم بودند.
شروع پروژه پژوهش این کتاب حدود 7 ماه پس از شهادت آغاز شد و بیش از 600 ساعت گفتوگو و تامل در اسناد صوتی و تصویری شهید طهرانیمقدم و بررسی صدها سند مکتوب از ایشان میشود. نویسنده کتاب، معصومه سپهری پیش از این دو اثر شاخص با عنوانهای «لشکر خوبان» و «نورالدین پسر ایران» را در کارنامه خود داشته و در این اثر نیز هنرمندانه توانسته روایتی مطلوب از نقاط عطف زندگی سردار طهرانیمقدم را شکل بدهد. در بخشی از این کتاب میخوانیم: «پادگان مدرس، تقریبا کنار جاده اصلی بود و شکل و هیبت نظامی نداشت، الا اینکه خاکریز و سیمخارداری دورش را محصور کرده بود.
- دور پادگان خاکریز باید باشه تا اگر خدای نکرده حادثهای رخ داد، موج انفجار رو تا حدی بگیره!
حاج حسن، خودش این را خواسته بود. اما نیروهای پادگان از وقتی او را شناخته بودند، دیگر منتظر اشاره او نبودند و سعی میکردند پادگان مدرس را از هر جهت دلخواه فرماندهشان کنند. در دل بیابان، به تمیزی و فضای سبز پادگان رسیدند. بهزودی سولهها تمیز شد و رنگشان از قهوهای به آبی تغییر کرد! شاید آنجا تنها نقطه دنیا بود که حتی اکثر تجهیزات آتشنشانیاش به عشق فرماندهشان، آبی رنگ شد!»
با دستهای خالی
کتاب «با دستهای خالی» در 30 بخش و 120 صفحه به روایت خاطراتی از شهید حسن طهرانیمقدم میپردازد. در بخشهایی از کتاب شاید به دلیل ملاحظات امنیتی، راوی خاطره مشخص نیست و مخاطب را مقداری گنگ میکند. اما بهطور کلی تصویر کوتاه و کاملی از این شخصیت در ذهن خواننده شکل میگیرد.
این روایت از رشادتهای شهید طهرانیمقدم در عرصه دفاع مقدس تا نبوغ و نوآوری ایشان در عرصه موشکی و حتی روایتهایی از وجوه شخصی و اخلاقی ایشان را در بر میگیرد. مهدی بختیاری، نویسنده کتاب توانسته با بهکارگیری درست از تصاویر و اسناد مربوط به شهید، مخاطب را به خوبی با خود همراه کند. در بخشی از کتاب میخوانیم: «همیشه میگفت کاری که ما میکنیم خیلی حساس است و اهمیت دارد. اعتقاد داشت این موشکها در واقع اختراع شیعه است و میگفت میخواهم روی این موشکها بزنم «ساخت شیعه» و به اذن خدا و کمک اهل بیت کاری خواهیم کرد که آیندگان خواهند فهمید چقدر اهمیت دارد.»
فاتح قدس
در «فاتح قدس» نیز به سیاق کتابهای پیشین پس از اشاره مختصر به زندگینامه کلی شهید از مادر، همسر، خواهر، برادر و فرزندان شهید روایتهایی نقل شده است. سپس خاطراتی از سرداران و همزمان شهید روایت شده است. نقطه تمایز این کتاب با سایر کتابهای انتشاریافته درباره شهید طهرانیمقدم پرداختن به گزارشهایی است که رسانههای خارجی پس از شهادت سردار طهرانیمقدم منتشر کردهاند. این کتاب در 7 بخش و به قلم محمدحسین علیجانزادهروشن توسط نشر معارف منتشر شده است.
در بخشی از این کتاب که به گفتوگو با سردار نامی، همرزم شهید پرداخته میخوانیم: «شهید طهرانیمقدم در وانفسای فقر تجهیزاتی در برابر تهاجم ارتش رژیم بعث و در مواجهه با موشکهای اسکاد و فراگ عراق با دست خالی خود شروع به کار کرد و از سال ۱۳۶۲ با ورود به مساله پشتیبانی رزمی جنگ، وارد میدان شد تا در واحد موشکی سپاه با تلاش مستمر و مضاعف شبانهروزی خود و یاران خستگیناپذیر امام امت، سامانههای دفاعی موشکی را برای دفاع دربرابر تهاجم موشکی رژیم تا دندان مسلح بعث عراق آماده و مهیای دفاع کند. آرزوی شهید بزرگوار طهرانیمقدم ساخت موشکی با برد نقطهزنی قلب رژیم غاصب اسرائیل بود و افراد به خاطر این آرزوی او نگاه خاصی به ایشان داشتند و وقتی که این رویا محقق شد، یکی از اساسیترین رویاهای ما به واقعیت گرایید.»