طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد:
سحر راه‌خدا؛ فرهیختگان آنلاین: جلسه شورای دانشگاه آزاد استان گلستان به ریاست دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد در واحد آزادشهر برگزار شد. دکتر طهرانچی در این جلسه با بیان اینکه امروز سوالی جدی وجود دارد که علم عین قدرت است یا وسیله‌ای برای قدرت؟ گفت: «بعضی با گزاره اول موافقند و می‌گویند العلم سلطان و برخی می‌گویند علم طریق توانایی است و معتقدند توانا بود هر که دانا بود. امروز اگر علم نداشته باشید، بر شما حاکم می‌شوند. این یعنی علم خود قدرت است.» وی ادامه داد: «غربی‌ها علم را عین قدرت می‌دانند اما در ایران غیر از مقام‌معظم‌رهبری، بقیه افراد علم را وسیله‌ای برای کسب قدرت می‌بینند. برای همین وقتی رئیس‌جمهوری به دانشگاه می‌آید، می‌پرسد نتیجه مقاله شما چیست؟ او درحقیقت به طریقت علم قائل است.»
رئیس دانشگاه آزاد با تاکید بر اینکه باید توجه داشته باشیم سوال اول پرسش دومی را نیز به‌دنبال دارد، گفت: «دانشگاه نهاد چیست؟ دانشگاه نهاد علم است. اگر ما قائل باشیم که علم عین قدرت و توسعه است باید بگوییم دانشگاه نهاد توسعه و قدرت است. در غرب نیز دانشگاه را University نامیده‌اند، زیرا نخواسته‌اند آن را نهاد علم بدانند. در نقطه مقابل ما آن را نهاد دانش دانسته‌ایم. مگر می‌شود پیشرفت و قدرت از غیرعلم حادث شود؟ پس موضوع دانشگاه، توسعه است، لذا دانشگاه باید محور تدوین برنامه توسعه کشور باشد نه دولت و وزارتخانه‌ها.»
دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: «جدایی دانشگاه از جامعه وقتی اتفاق می‌افتد که آن را وسیله رسیدن به قدرت بدانیم. امروز ما درپی سهم عبارت العلم سلطانیم. رهبر معظم انقلاب نیز در بیانیه گام دوم، علم و پژوهش را جزء هفت گام می‌دانند و بعدا می‌فرمایند غرب از 300 سال گذشته با پیشرفت علم و فناوری، سبک زندگی خود را به دیگران تحمیل کرده است، یعنی سلطه غرب از علم و فناوری است، نه‌فقط موضوعات نظامی.»
وی با بیان اینکه دانشگاهی که نمی‌گوید من تئوری را درس می‌دهم و دانشجو برود خود یاد بگیرد، کار راه بیندازد و پولدار شود و دانشگاه نسبت به آن موضوع دغدغه دارد، نهاد توسعه است، گفت: «اساسا همان‌طور که می‌دانیم صنعت زاییده دانشگاه است. مگر می‌شود مادری با فرزند خود ارتباط نداشته باشد؟» دکتر طهرانچی تاکید کرد: «مفاهیمی که این روزها ادبیات آن در دانشگاه تولید می‌شود، مجموعه‌ای از دانش‌های مختلف است، مثلا دانشکده غذا و فراسودمندها دربرگیرنده رشته‌های گوناگون صنایع غذایی، بهداشت، مهندسی، حقوق و... است.»
رئیس دانشگاه آزاد اظهار داشت: «اگر دانشگاه نهاد پیشرفت شهر باشد، مسئولان شهری نیز پیوسته باید در آن حضور داشته باشند. دانشگاه نباید دور خود دیوار بکشد. به همین خاطر دانشگاه آزاد دانشکده‌های موضوع‌محور را ایجاد کرده است. دیگر از دانشکده‌های دانش‌محور پیشرفت حاصل نمی‌شود. رشته‌های مختلف باید در دانشکدگان موضوعی با منطقی درست چیده و پرورانده شوند.»
وی خطاب به اعضای شورای دانشگاه آزاد گفت: «نسل طلایی رشته‌هایی مثل مهندسی، شیلات و کشاورزی شما بودید و دیگر پشت سر شما کسی نیست. چه می‌شود که جامعه از علم قهر می‌کند؟ زیرا او هرچه علم دریافت کرد، از آن سیراب نشد.»
دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: «به حمد الهی در دانشگاه آزاد استان گلستان مشکل خاصی وجود ندارد و مفاهیم جدید دانشگاه به‌خوبی در استان جا افتاده‌اند؛ مفاهیمی که پشت آن ایده، فکر و حل مساله‌اند. بعد از دوره تخصص‌گرایی، دیگر گزاره «توانا بود هر که دانا بود» معنا ندارد. این مفهوم زمانی معنا داشت که تخصص‌گرایی وجود نداشت.»
رئیس دانشگاه آزاد با بیان اینکه تخصص‌گرایی- که مفهوم آن از دوره نیوتن مطرح شد- قاعده رشته‌های مختلف را از روی هم برداشت و آنها را تبدیل به قله‌هایی مستقل کرد، گفت: «این مساله تا جایی پیش رفت که اگر 10 دانشمند فیزیک کنار یکدیگر می‌نشستند، زبان هم را نمی‌فهمیدند. هرکدام متخصص یک گرایش خاص بودند و تخصص‌گرایی تا این حد جلو رفت.»
وی تاکید کرد: «رجعت دوباره ما به مساله بین‌رشته‌ای که یک تعامل انسانی سنگین در هم‌هدفی و هم‌زبانی متخصصانی است که حول یک‌محور می‌خواهند مسائل گوناگون مثل حمل‌ونقل و لجستیک، غذا و فراسودمندها، تمدن و مطالعات جهان و... را حل کنند. کجای دنیا زبان خارجه را شبیه سیستم آموزشی ما ارائه می‌دهند؟ خوش‌باوری ما به غرب نیز از آنجاست که فقط غرب را از دریچه زبان آن دیده‌ایم و آن را هیچ‌وقت از دریچه تاریخ ددمنشانه آن نگاه نکرده‌ایم. این منطق رفتاری ماست که واحدها باید با آن هماهنگ شوند.»
دکتر طهرانچی با بیان اینکه امروز دیگر پژوهش برای مقاله نیست، بلکه برای پیشرفت و توسعه است، تاکید کرد: «پژوهش برای پیشرفت فرآیندی است که تلاش می‌کند چالش‌های مختلف کشور را ارزیابی و حل کند. ما به تزهایی که از آن محصول بیشتری خارج شود، افتخار می‌کنیم. گاهی می‌بینیم در منطقه گلستان با یک سرمای کوچک، محصول کشاورزی کشاورزان از بین می‌رود. تزهای دکتری باید نسبت به این مسائل منطقه دغدغه داشته باشند و برای حل آنها تلاش کنند. تحول دانشگاه آزاد یک تحول اجتناب‌ناپذیر است.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «اساسا اسلام یک شعار نفی و اثبات داشت که عبارت است از «قُولوا لا اله الا الله تُفلِحوا»، یعنی بگویید نمی‌خواهم زمینی باشم، بلکه می‌خواهم جهت الهی داشته باشم تا رستگار شوم.»
دکتر طهرانچی با اشاره به اتفاقات اخیر در غزه و لبنان گفت: «دنیا دنیای بی‌رحمی است. یک‌سال است که در غزه قتل‌عام و کشتار می‌کنند و کسی هم چیزی نمی‌گوید. همان‌طور که مقام‌معظم‌رهبری فرموده‌اند ما با دنیا قهر نیستیم، بلکه با ظالم و آدمکش قهریم و گدایی ارتباط با ظالم را هم نمی‌کنیم. ظالم اگر یک وسیله ارتباطی هم به حزب‌الله رساند، در آن بمب کار گذاشته بود. این یعنی او فناوری را در خدمت نظام سلطه می‌خواهد.»
رئیس دانشگاه آزاد ادامه داد: «غرب می‌گوید اگر با منید که هیچ اما اگرنه، بدون آوردن سلاح و بلکه با فناوری شما را به قتل می‌رسانم، سپس شعار حقوق‌بشر هم سر می‌دهند. کدام حقوق‌بشر؟ آنها معتقدند اروپا و غرب باغ است و سایر کشورهای دنیا جنگل. امروز این عبارت که «بردگی نوین؛ غذای روح و جسم تو در دستان من است» شعار غربی‌هاست و با جسارت تمام نیز می‌گویند همجنسگرایی در اکثریت است و هرکس که این‌طور نباشد، بیمار است.»
وی خاطرنشان کرد: «امروز اگر اصرار می‌کنیم دانشگاه آزاد باید برای غذا و امنیت غذایی کار کند، به این خاطر است که اگر ما کار نکنیم و جوانان را به این حوزه علاقه‌مند نکنیم و شیوه‌های پولدار شدن صحیح را به آنها یاد ندهیم، باید همه بذرهایی که یا آلوده‌اند یا عقیم را وارد کنیم.»
دکتر طهرانچی با بیان اینکه از زمانی که عراق را گرفتند تا امروز تمام پول‌های عراق در یک حساب آمریکایی می‌نشیند تا آمریکایی‌ها اجازه خرج آن را بدهند، به اتفاقات اوکراین اشاره کرد و گفت: «چه بلایی بر سر اوکراین آوردند؟ اوکراین بهشت کشت غلات در دنیاست ولی امروز آمریکایی‌ها از اوکراین زمین می‌گیرند و به آنها سلاح می‌دهند.»
رئیس دانشگاه آزاد تاکید کرد: «ما باید سخت کار کنیم؛ همان‌طور که امیرالمومنین(ع) فرمود خداوند از عالمان عهد گرفته است؛ ما مسئولیم و تعهد به درک شرایط و تلاش برای ایجاد نوع دیگری از تربیت دانشجو داریم. برای مثال دانشجویان باید شیرینی مزرعه‌داری را بچشند در غیر این صورت کشور در آینده آب‌وخاک دارد اما کشاورز ندارد.»
وی در پایان خاطرنشان کرد: «انتظار من این است که واحدها، تحول در دانشگاه را درک و مباحث جدی و جدید دانشگاه را پیگیری کنند.»
اما نشست صمیمی با جمعی از استادان دانشگاه آزاد استان گلستان بخش دیگری از برنامه‌های دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد در سفر به استان گلستان بود.
وی در این نشست، با اشاره به تهیه گزارش‌های میدانی از جامعه مخاطبان دانشگاه، گفت: «پیش از سفر بنده به استان گلستان، گزارش‌هایی توسط گروه‌های میدانی از طریق گفت‌وگو با اساتید، کارکنان و دانشجویان انجام شد. به‌عنوان نمونه با ۱۳۰ عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد استان گلستان گفت‌وگو و نظرخواهی صورت گرفت و امشب در خدمت مجموعه‌ای از این عزیزانیم که نقدها و نگاه‌های دلسوزانه به دانشگاه داشته‌اند. امام صادق(ع) می‌فرماید «أحَبُّ إخوانی إلَی مَن أهدى إلَی عُیوبی»، یعنی محبوب‌ترین دوستان من کسى است که عیب‌هایم را به من هدیه دهد.»
وی با بیان اینکه دانشگاه آزاد باافتخار مجموعه‌ای تاثیرگذار در کشور است، افزود: «امروز در نظام آموزش عالی کشور، این اعتقاد وجود دارد که دانشگاه آزاد با روند علمی رو به رشدی درحال حرکت است. در گذشته یک گسستگی اجتماعی در این دانشگاه نهادینه شده بود که مدل آن کلاس‌محور بود، دانشگاه استادمحور بود و بر نیروی منابع انسانی تکیه نداشت.» دکتر طهرانچی تاکید کرد: «پیاده‌سازی سنت‌ها و قواعد یک‌شبه حاصل نمی‌شود، این سنت در متن خود باید به‌ضرورت تحول برسد و تغییر کند.»
وی با بیان اینکه سعی داریم شبکه را همگرا و هم‌سخن کنیم، گفت: «به این منظور، گروه‌های کشوری را ایجاد کرده‌ایم، چون معتقدیم دانشگاه آزاد در هر حوزه یک لشکر دارد و باید بتوانیم با آنها سخن بگوییم و پیام‌شان را بگیریم. واقعیت این است که تحولات صرفا خواست مدیریتی نیست و هیچ تحولی با خواست مدیریتی به سرانجام نمی‌رسد. آنچه هست، ارتباطات و گفتمان مشترک است. جمع دانشگاه علاقه‌مند به حرکت رو به جلوست و ان‌شاءالله دست در دست هم دهیم به مهر، میهن خویش را کنیم آباد.»
مطالب پیشنهادی
