عبدالرضا فرجی‌راد در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
در پی اظهارات اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تحلیلگران به بررسی چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی مذاکرات هسته‌ای ایران پرداختند. مجید شاکری، کارشناس اقتصاد سیاسی و عبدالرضا فرجی‌راد، تحلیلگر مسائل بین‌الملل بر لزوم آمادگی ایران برای مذاکرات آتی و تاثیر تحولات جهانی بر موقعیت ایران در این مذاکرات تاکید کردند. آنها همچنین به بررسی جایگاه برجام و چالش‌های پیش‌روی آن در شرایط کنونی پرداختند و نکاتی درباره روند مکانیسم ماشه و روابط ایران با قدرت‌های جهانی مطرح کردند.
عبدالرضا فرجی‌راد، تحلیلگر مسائل بین‌الملل در مورد اظهارات اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو تاکید کرد این اظهارات ممکن است با هدف شروع مذاکرات جدید و یافتن راهکارهایی برای ادامه گفت‌وگوها باشد. فرجی‌راد اشاره کرد این مساله پیش از این توسط عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران مطرح شده و دکتر پزشکیان نیز در مصاحبه‌ای در نیویورک اعلام کرده بود می‌توانند براساس همین برجام کار کنند.
وی تصریح کرد این دیدگاه به نوعی تعجب‌آور و متفاوت به نظر می‌رسد و از تحولات در مواضع ایرانیان حکایت دارد. همچنین به نظر می‌رسد عراقچی نیز به تایید نظر رئیس‌جمهور پرداخته و نظرات قبلی خود را رد کرده است.
فرجی راد در ادامه افزود: «دبیرکل آژانس همچنین اشاره کرد که او با تیم دموکرات‌ها به رهبری کاملا هریس در ارتباط است و از احتمال پیروزی آنها و تمایل‌شان به توافق با ایران یا بازگشت به برجام مطلع است.» فرجی‌راد به وجود تناقض‌هایی در مواضع طرفین، اعم از ایرانی و آمریکایی اشاره کرد و گفت این تناقض‌ها حتی در اظهارات گروسی نیز مشهود است.
وی افزود: «آمریکایی‌ها پیشتر اعلام کرده بودند برجام دیگر قابل احیا نیست اما گروسی اکنون به نوعی از بازگشت به برجام سخن می‌گوید.»
فرجی‌راد در ادامه به این سوال اشاره کرد که آیا در نیویورک مذاکراتی بین طرف‌های اروپایی، ایرانی و آمریکایی صورت گرفته که منجر به شروع گفت‌وگوها براساس چهارچوب برجام شود.
او همچنین به اظهارات رئیس‌جمهور اشاره کرد که از وزرای خارجه خواسته بنشینند و راه‌حلی پیدا کنند. این تحلیلگر مسائل بین‌الملل بیان داشت به نظر می‌رسد هنوز قطعیتی برای طرف‌های ایرانی و آمریکایی وجود ندارد که برجام را کنار بگذارند یا براساس آن کار کنند.
در ادامه، فرجی‌راد خاطرنشان کرد: سرنوشت برجام به جلسات وزرای خارجه وابسته است و باید دید آیا براساس چهارچوب برجام مذاکره‌ای انجام می‌شود یا نه.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در ادامه به ارزیابی شرایط کنونی برای آغاز مذاکرات جدید پیرامون برجام پرداخت. وی به اظهارات اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که خواستار اصلاح بخش‌هایی از متن برجام شده، اشاره کرد و اظهار داشت که این موضع می‌تواند بسترساز آغاز مذاکرات جدید باشد.
فرجی‌راد در پاسخ به این سوال که چقدر آمادگی برای شروع مذاکره پیرامون تغییر محتوای برجام وجود دارد، بیان کرد: «این مساله به شرایط زمانی بستگی دارد. با آمدن دولت جدید در ایران، تاکید بر این است هرچه زودتر مذاکرات شروع شود و به نتیجه برسد.»
ایران باید با آمریکا به توافق‌هایی برسد و سپس با اروپا وارد تعامل شود
وی همچنین افزود به‌رغم انتظارات، بازگشت به برجام نتیجه‌بخش نخواهد بود و گفت: «باید با گروه ۵+۱ کار کرد که شامل روسیه، آمریکا، اروپا و چین می‌شود. در این میان، روسیه همواره چالش‌های خاص خود را دارد.»
فرجی‌راد به چالش‌های موجود در مذاکرات بین‌المللی اشاره و تصریح کرد: «اکنون که بحث سلاح هسته‌ای مطرح است، روسیه استراتژی خود را تغییر داده است. آقای پوتین اعلام کرده هر کشوری که سلاح تهاجمی به اوکراین بدهد، حق استفاده از سلاح هسته‌ای را برای خود محفوظ می‌داند.»
وی درباره مذاکرات احتمالی میان وزرای خارجه کشورهای مختلف نیز گفت: «حتی تصور اینکه وزرای خارجه روسیه و آمریکا یا وزرای خارجه روسیه و کشورهای اروپایی سر یک میز بنشینند، کمی سخت است.» فرجی‌راد با تاکید بر لزوم مذاکره با آمریکا تصریح کرد: «ایران باید تلاش کند تا با آمریکا به توافقاتی برسد و سپس براساس آن با اروپا وارد تعامل شود.» او در پایان خاطرنشان کرد اگر آمریکا به سمت توافق با ایران برود، احتمال هماهنگی با کشورهای اروپایی مانند فرانسه نیز افزایش خواهد یافت.
مذاکرات در قالب گروه ۵+۱ با وجود بحران‌های بزرگ جهانی، به نتیجه‌ای نخواهد رسید
این تحلیلگر با اشاره به وضعیت جهانی گفت مذاکرات در قالب گروه ۵+۱، با وجود بحران‌های بزرگ جهانی، به نتیجه‌ای نخواهد رسید. او همچنین به این نکته اشاره کرد که چینی‌ها به سمت حل و فصل موضوع تایوان پیش می‌روند که می‌تواند بحران‌های جدیدی در منطقه به وجود آورد و این بحران‌ها ممکن است به خاورمیانه و اسرائیل نیز سرایت کند.
فرجی‌راد نتیجه‌گیری کرد شرایط جهانی اکنون در بدترین وضعیت ممکن قرار دارد و ممکن است در ماه‌های آینده نیز بدتر شود. او تاکید کرد بازی در قالب ۵+۱ در شرایط کنونی دیگر مفید نخواهد بود و نیاز به تغییر در رویکردهای فعلی احساس می‌شود.
با تشدید بحران‌های جهانی وضع ایران بدتر از این نمی‌شود
فرجی‌راد بر این باور است که پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات آتی آمریکا به‌معنای رها کردن روسیه برای تعامل با غرب نخواهد بود. در این زمینه، تاکید بر این است که سیاست‌های آمریکا و انگلیس به‌گونه‌ای است که امنیت اروپا را در برابر تهدیدات روسیه تقویت کند. این امر باعث شده تا روابط آتلانتیک مستحکم‌تر شود و اروپا به مدت چند دهه نسبت به روسیه نگران بماند.
او در اینباره افزود: «ایالات متحده هرگز اجازه نخواهد داد روسیه به‌عنوان یک برنده در بحران اوکراین ظاهر شود. این درحالی است که شرایط برای روسیه به‌ویژه با توجه به تحریمهای بین‌المللی سخت‌تر خواهد شد. انتظار می‌رود پس از انتخابات، چین و هند فشار بیشتری برای خرید نفت روسیه وارد کنند و به همین دلیل، روسیه به‌سمت چین برای فروش نفت خود گرایش بیشتری پیدا خواهد کرد.»
در صورت توافق ایران با غرب، احتمالا نفت بیشتری به بازار جهانی عرضه خواهد شد که این می‌تواند بر کاهش صادرات نفت روسیه تاثیر بگذارد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل بر این باور است که «مکانیسم ماشه» به‌معنای اعمال تحریمهای بیشتر است. او معتقد است: «ایالات متحده تاکنون تحریم‌هایی علیه ایران اعمال کرده و این کشور به روند کنونی خود ادامه می‌دهد. با ادامه بحران اوکراین، به‌نظر نمی‌رسد وضعیت ایران بدتر از اکنون شود؛ چراکه جامعه جهانی تمایل چندانی به افزایش فشار اقتصادی بر ایران ندارد.»
متن کامل گفت‌وگوی علی مزروعی، خبرنگار گروه نقد روز را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.
مطالب پیشنهادی
