فرقی نمی‌کند در کدام مقطع می‌خواهید تحصیل کنید؛ چراکه درهرصورت تنها دو مسیر پیش رویتان قرار دارد. باید در آزمون‌های مرتبط شرکت کنید و با کسب رتبه لازم، مجوز ورود به دانشگاه یا رفتن به مقطع بالاتر را به‌دست آورید یا از طریق پذیرش در رشته‌های بدون‌آزمون، خودتان را به صندلی‌های دانشگاهی برسانید. اما وجه اشتراک هر دو مسیر این است که باید در گام اول اقدام به ثبت‌نام کنید تا نخستین چراغ برای رسیدن به هدف‌تان روشن شود. ثبت‌نامی که امروز با تبدیل سازمان سنجش به سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور برعهده این سازمان گذاشته شده و طبیعتا هزینه‌ای که داوطلب می‌پردازد هم به حساب این سازمان واریز می‌شود.

البته باید این مساله را هم مدنظر قرار داد که این حوزه‌ها، صرف طراحی سوالات، تصحیح آزمون‌ها و... می‌شود. امسال با مصوبه هیات‌وزیران، هزینه ثبت‌نام در آزمون‌های مختلف برای سال آینده مشخص شده که در بسیاری از موارد با رشد 39 درصدی همراه بوده است. 

کنکور سراسری برای خارج‌نشین‌ها: 6 میلیون!
اگر بخواهیم نگاهی گذرا به 36 مدل هزینه‌ای داشته باشیم که سازمان سنجش از داوطلبان برای ارائه خدمات مختلف دریافت می‌کند، باید عنوان کرد گران‌ترین هزینه برای ثبت‌نام آزمون سراسری داوطلبانی است که حوزه امتحانی آنها در خارج از کشور قرار دارد، به‌طوری‌که داوطلب برای این آزمون باید 6 میلیون تومان بپردازد؛ رقمی که با توجه به هزینه چهارمیلیون و 320 هزار تومانی سال گذشته، رشد 39 درصدی داشته است.

بعد از آن داوطلبان باید برای شرکت در آزمون سنجش استاندارد مهارت‌های زبان فارسی که عمدتا شامل حال دانشجویان بین‌المللی می‌شود نیز پنج‌میلیون و 100 هزار تومان بپردازند؛ رقمی که به نسبت سال قبل نیز همان رشد 39 درصدی را داشته است. پرهزینه‌ترین آزمون‌های بعدی را باید آزمون شفاهی دانشنامه تخصصی و فوق‌تخصصی پزشکی با هزینه دومیلیون و 280 هزار تومانی، آزمون ملی دندانپزشکی، داروسازی و دستیار فوق‌تخصصی پزشکی با هزینه یک‌میلیون و 138 هزار تومانی دانست. البته آزمون زبان انگلیسی پیشرفته (الکترونیکی) با هزینه یک‌میلیون تومانی هم در رده بعدی قرار دارد اما به نسبت سال گذشته تغییری نداشته است. 

ترمیم نمره داوطلبان هم هزینه دارد
این‌طور نیست که بگوییم همه خدمات ارائه‌شده از سوی سازمان ملی سنجش، هزینه قابل‌توجهی دارند؛ چراکه برخی خدمات هم کمتر از 100 هزار تومان برای داوطلب آب می‌خورد. در اینجا برای دسترسی به خدمات پیام کوتاه و اطلاع‌رسانی آزمون کافی است 14 هزار تومان هزینه شود.

بعد از آن هزینه صدور گواهی رتبه داوطلبان با 50 هزار تومان و سه خدمت ایجاد سابقه و ترمیم نمره به ازای هر درس، تولید سوابق تحصیلی برای هر داوطلب متقاضی شرکت در آزمون سراسری و هزینه صدور سابقه تحصیلی برای پذیرش براساس صرفا سابقه تحصیلی هم با 70 هزار تومان انجام می‌شود. رقم‌هایی که طبیعتا در نگاه اول بسیار کمتر از آن است که به چشم بیاید، اما وقتی این ارقام را با درنظر گرفتن جمعیت استفاده‌کننده از این خدمات ملاک قرار دهیم، طبیعتا شرایط و ارقام واریزی به این سازمان هم قابل‌توجه می‌شود. 

اولین گام ورود به دانشگاه حداقل 300 هزار تومان آب می‌خورد 
با وجود اینکه سازمان ملی سنجش و ارزشیابی آموزش کشور در دور جدید فعالیت خود 36 نوع خدمت را به داوطلبان در مقاطع مختلف ارائه می‌دهد، اما برخی از آنها برای داوطلبان بیشتر شناخته شده است. همان هزینه‌هایی که نام‌شان با ورود داوطلبان به دانشگاه‌ها گره خورده است.

آزمون سراسری، آزمون کاردانی، ثبت‌نام در آزمون اختصاصی دانشگاه فرهنگیان، پذیرش صرفا براساس سوابق تحصیلی، گزینش در دانشگاه‌های پیام نور، دبیری شهید رجایی و مراکز غیرانتفاعی را باید در همین قالب تعریف کرد. با تصویب هیات وزیران هزینه ثبت‌نام در آزمون سراسری به نسبت 1403 با رشد 39 درصدی به 290 هزار تومان خواهد رسید؛ رقمی که برای آزمون کاردانی پیوسته و آزمون اختصاصی دانشگاه فرهنگیان هم صدق می‌کند. این عدد با در نظر گرفتن هزینه پیامک از 300 هزار تومان فراتر می‌رود.

اما آن دسته از داوطلبانی که می‌خواهند صرفا در رشته‌هایی که براساس سوابق تحصیلی پذیرش دارند، تحصیل کنند باید 80 هزار تومان را بابت هزینه بپردازند. این رقم برای قبولی در دانشگاه‌های پیام نور، دبیری شهید رجایی و مراکز غیرانتفاعی هم صدق می‌کند. 

هزینه آزمون‌های تحصیلات تکمیلی 39 درصد رشد کرد
ادامه تحصیل در مقاطع مختلف دانشگاهی هم هزینه متفاوتی را بر داوطلبان تحمیل می‌کند. هزینه‌هایی که با رشد 39 درصدی برای سال آینده همراه بوده و داوطلبان برای حضور در آزمون کارشناسی‌ارشد باید مبلغ 512 هزار تومان بپردازند؛ رقمی که برای دوره فراگیر پیام نور و دانشگاه آزاد هم صدق می‌کند. آزمون دکتری تخصصی اما 834 هزار تومان هزینه روی دست داوطلب می‌گذارد، در اینجا کمترین هزینه ارتقای مقطع تحصیلی هم به آزمون کاردانی به کارشناسی ناپیوسته می‌رسید که بابت آن باید 355 هزار تومان پرداخت شود. 

دانشجویان پزشکی بادقت بخوانند
وضعیت برای داوطلبانی که در ذیل دانشگاه‌های وزارت بهداشت تعریف می‌شوند اما تفاوت اساسی دارد؛ چراکه درمجموع هفت ‌آزمون برای داوطلبان رشته‌های پزشکی وجود دارد که ثبت‌نام در هرکدام از آنها هزینه متفاوتی را شامل می‌شود و کمترین مبلغ به آزمون دکتری تخصصی پزشکی (پی‌اچ‌دی) با مبلغ 528 هزار تومان می‌رسد.

داوطلبان برای ثبت‌نام در چهار آزمون پذیرش دستیار تخصصی پزشکی و دستیار تخصصی دندانپزشکی، آزمون دانشنامه تخصصی و فوق تخصصی پزشکی، آزمون مصاحبه بررسی صلاحیت‌های تخصصی پزشکی و دندانپزشکی و آزمون صلاحیت بالینی پزشکی عمومی هم کافی است 587 هزار تومان بپردازند تا بتوانند در این آزمون‌ها شرکت کنند. البته باید ‌این مساله را مدنظر قرار دادکه در دو آزمون صلاحیت بالینی پزشکی عمومی و دانشنامه تخصصی و فوق‌تخصصی پزشکی، هزینه‌ها برای ثبت‌نام داوطلب در مراحل دوم و سوم به دو و بیش از دوبرابر هم می‌رسد.

گران‌ترین هزینه‌ها را هم باید مربوط به آزمون ملی دندانپزشکی، داروسازی و دستیار فوق‌تخصصی پزشکی و آزمون شفاهی دانشنامه تخصصی و فوق‌تخصصی پزشکی نسبت داد که به ترتیب یک‌میلیون و 138 هزار و دومیلیون و 280 هزار تومان اعلام شده‌اند.