مهر به روایت آمار
فرهیختگان: بالاخره پس از سه ماه، دوباره قرار است صدای خنده‌های کودکانه و فریادهای آمیخته با آواز زنگ مدرسه در کوچه‌های شهر بپیچد. با وجود اینکه کلاس اولی‌ها هفته گذشته برای جشن شکوفه‌ها به مدرسه رفتند اما به‌طور رسمی یکشنبه یعنی اول مهرماه مدارس میزبان دانش‌آموزان خواهد بود و کلاس‌های درس در سراسر کشور از 8 صبح یکشنبه آغاز می‌شوند.
در سال تحصیلی 1403 چند کلاس درس خالی می‌ماند؟
از جدی‌ترین چالش‌های چندسال اخیر آموزشوپرورش، کمبود معلم است. در بازه‌های مختلفی متاسفانه دانشگاه‌های فرهنگیان و شهید رجایی کمترین تعداد دانشجو معلم را به خود جذب کردند و در سوی دیگر قصه کمبود معلم، تعداد قابل توجهی از معلمان بازنشسته شدند. به‌گفته مسئولان وزارت آموزشوپرورش دولت سیزدهم، سال‌های ۹۳ تا ۹۷، دانشگاه فرهنگیان نزدیک به تعطیلی بود و پذیرش دانشگاه از سالی ۲۵ هزار نفر به کمتر از ۳ هزار نفر رسید، یعنی در سال‌هایی که باید معلم تربیت می‌شد تا امروز از نتیجه آن در کلاس‌های درس استفاده کنیم، از این ظرفیت استفاده‌ای نشده است. اوایل مرداد امسال رئیس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات آموزشوپرورش اعلام کرد که پایان سال 1404، 640 هزار معلم بازنشسته خواهند شد و بازهم آموزشوپرورش قرار است با چالش کمبود معلم روبه‌رو شود. در این میان برای جبران کمبود معلم در آموزشوپرورش، سال 1402 دانشگاه فرهنگیان تنها 25 هزار نفر خروجی داشت. این درحالی است که وزیر آموزشوپرورش دولت سیزدهم سال گذشته گفته بود اگر فضای دانشگاه فرهنگیان از سال تاسیس طبق برنامه توسعه پیدا می‌کرد باید امروز سالی ۴۰ هزار معلم ورودی و ۴۰ هزار خروجی می‌داشت.
آمار نزولی ورودی فرهنگیان صعودی شد
براساس آخرین اعلام سخنگوی آموزشوپرورش؛ دانشگاه فرهنگیان در سال ۱۳۹۲، ۱۸ هزار و ۴۰۰ نفر ورودی داشت اما در سال ۹۳ به ۱۰ هزار نفر کاهش یافت. تعداد دانشجو معلمان در سال ۹۴ به ۵ هزار، سال ۹۶ به ۷ هزار و ۵۰۰ نفر رسید و کاهش جذب دانشجو معلم در سال‌های ۹۳ تا ۹۶ باعث کمبود معلم شد که اکنون به‌سمت استخدام معلم رفته‌اند. همچنین تعداد دانشجو معلمان در سال ۹۷ مجدد به ۲۵ هزار نفر رسید. در سال ۹۸، ۲۵ هزار نفر، سال ۹۹، ۲۰ هزار نفر، سال ۱۴۰۰، ۲۶ هزار نفر، سال ۱۴۰۱، ۲۶ هزار نفر، سال ۱۴۰۲، ۳۰ هزار نفر و سال ۱۴۰۳ به ۳۲ هزار نفر رسید.
از 176 هزار معلم 93 هزار نفر تأمین شد
از طریق آزمون‌های استخدامی سال گذشته حدود 60 هزار نفر استخدام شده‌اند. براساس گفته‌های وزیر، آموزشوپرورش امسال 129 هزار معلم جذب کرده است. در آن سمت ماجرا ارقام عجیب مطرح‌شده از سوی مسئولان آموزشوپرورش، نامعلوم بودن عدد کمبود معلم است. حاجی‌بابایی، رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس- که خودش نیز سابقه تصدی‌گری در وزارت آموزشوپرورش را دارد- سال 1401 گفته بود که آموزشوپرورش 300 هزار نفر کمبود معلم دارد. علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزشوپرورش نیز درباره کمبود معلم در مدارس اظهار کرده بود: «در مهرماه 1402، 203 هزار کمبود معلم داشتیم.» اکنون اما برای سال تحصیلی 1403 گفته می‌شود که 176 هزار معلم کمبود قطعی داریم و از این عدد 93 هزار معلم تامین شده است. علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزشوپرورش 21 شهریورماه امسال گفته بود: «۱۷۶ هزار کمبود قطعی معلم داریم که با توجه به تمهیدات صورت گرفته ۹۳ هزار نفر از این تعداد کم می‌شود و بقیه را از اضافه تدریس باید تأمین کنیم. همچنین امسال 74 هزار معلم بازنشسته شده‌اند که 26 هزار نفر متقاضی ادامه خدمت شده و مهرماه در مدارس تدریس خواهند داشت.»
فرهادی گفته بود: «در رشته آموزگاری ۱۷ هزار نفر و برای دبیری و هنرآموزان ۱۸ هزار نفر پذیرفته شده‌اند. همچنین برای سال جدید تحصیلی از ظرفیت ۱۸ هزار نفر از فارغ‌التحصیلان دانشگاه فرهنگیان نیز استفاده می‌شود. دولت برای استفاده از ۲۶ هزار نیروی خرید خدمت نیز مجوز داد. حدود ۱۱ هزار نفر مشاور و مربی تربیت‌بدنی نیز به این جمعیت افزوده می‌شود که در مجموع حدود ۹۳ هزار نفر را در بر می‌گیرد.» براساس گفته سخنگوی وزارت آموزشوپرورش اصلی‌ترین مشکل کمبود معلم در استان‌های البرز، همدان، خراسان رضوی و شهرستان تهران است.
کمبود سرایدار در مدارس کشور
طبق گفته‌های سخنگوی آموزشوپرورش در سال ۱۳۸۹ نزدیک به ۸۰ هزار سرایدار داشتیم اما با وجود افزایش جمعیت دانش‌آموزان و مدارس اکنون تعداد سرایداران ۵۱ هزار نفر است. او عنوان کرده بود: «۴۷ هزار نیروی سرایدار و خدمتگزار در مدارس نیاز داریم و سال گذشته درخواست خود را به سازمان اداری و استخدامی ارائه کردیم. آموزشوپرورش برای جذب نیرو اعم از معلم و غیرمعلم با توجه به بازنشستگان می‌تواند ردیف استخدامی بگیرد.»
سال تحصیلی 1403 چه تعداد دانش‌آموز دارد؟
تعداد دانش‌آموزان دوره ابتدایی حدود 9 میلیون و 200 هزار نفر، دوره متوسطه اول حدود 3 میلیون و 800 هزار نفر و متوسطه دوم حدود 2 میلیون و 900 هزار نفر است. امسال یک و نیم میلیون دانش‌آموز نیز به پایه اول دبستان وارد شده‌اند. همچنین 2 و نیم میلیون دانش‌آموز کشور نیز در 18 هزار مدرسه غیردولتی تحصیل می‌کنند. طبق اظهارات سخنگوی وزارت آموزشوپرورش، جمعیت دانش‌آموزی تا سال ۱۴۰۸ تغییر چندانی نخواهد داشت. اما پس از آن تا سال ۱۴۱۲ با کاهش جمعیت دانش‌آموزان، تعداد آنها مجددا به 12.7 میلیون نفر خواهد رسید. مدیرکل آموزشوپرورش شهر تهران گفته بود: «آموزشوپرورش شهر تهران میزبان حدود ۵۰ هزار نفر از دانش‌آموزان اتباع است که امسال هم مانند سال‌های گذشته در کنار دانش‌آموزان ما میهمانند و همه تلاش ما خدمت به این دانش‌آموزان است.»
10 هزار دانش‌آموز واجد شرایط کلاس اول هنوز ثبت‌نام نکرده‌اند
همچنین علیرضا بهرامی، مدیرکل آموزشوپرورش شهرستان‌های استان تهران اعلام کرده است: «حدود ۱۰ هزار دانش‌آموز ایرانی واجد شرایط ورود به کلاس اول ابتدایی برای ثبت‌نام مراجعه نکرده‌اند. همچنین در سال تحصیلی گذشته نیز ۱۶۴ هزار کودک بازمانده از تحصیل در دوره ابتدایی وجود داشت.»
مطالب پیشنهادی
