سوال بی‌جواب درآمدهای تلویزیونی و تبلیغی باشگاه‌ها

سیامک خاجی، دبیر گروه ورزش: فدراسیون فوتبال سرانجام تصمیم گرفت سقف بودجه باشگاه‌های حاضر در رقابت‌های آسیایی را افزایش دهد. اتفاقی که البته حواشی زیادی به‌دنبال داشت اما درمجموع می‌توان آن را اتفاقی مثبت و البته دیرهنگام ارزیابی کرد.

فدراسیون‌نشینان اگر تصمیم داشتند سقف بودجه را افزایش دهند بهتر بود خیلی زودتر چنین تصمیمی را می‌گرفتند تا هم تیم‌ها با خیالی راحت‌تر بتوانند خریدهای خود را انجام دهند و هم اینکه چنین هجمه‌ای علیه آنها ایجاد نشود. با این حال در هفته‌های اخیر کاملا مشخص بود که تقریبا تمامی تیم‌های مدعی از سقف مشخص‌شده عبور کرده‌اند و هزینه‌های آنها در فصل جاری بسیار بالاتر از چیزی است که در قانون سقف بودجه تعیین شده بود و با این دعوای زرگری که این روزها هم در جریان است احتمالا در ادامه فصل باید شاهد شکایت‌های متعدد باشگاه‌ها از هم بابت عبور از سقف (همانند آنچه در فصل قبل اتفاق افتاد و البته درنهایت هم کسر امتیاز دو تیم سپاهان و پرسپولیس منتفی و فقط جریمه مالی این دو باشگاه اعمال شد) می‌بودیم.

در چنین اوضاعی مدیران فدراسیون تصمیم گرفتند قانون خود را باز هم اصلاح کنند تا در ادامه مشکلات کمتری را در لیگ برتر شاهد باشیم. البته از سوی دیگر نباید از این نکته مهم غافل شد که با توجه به حضور این 4 تیم (پرسپولیس، استقلال، سپاهان و تراکتور) در آسیا و حضور رقبای بسیار قدرتمند در این تورنمنت‌ها منطق حکم می‌کرد که فرصت بهتری برای تقویت تیم‌ها به آنها داده شود تا در ادامه آنها بتوانند نتایج آبرومندی در آسیا کسب کرده و زنگ تفریح حریفان پرستاره خود نشوند.

اگرچه از این زاویه که این قانون می‌تواند مانع ولخرجی و هزینه‌های سرسام‌آور باشگاه‌های دولتی و نیمه‌دولتی در فوتبال شود و به‌نوعی بالارفتن افسارگسیخته قیمت‌ها در فوتبال را کنترل می‌کند، می‌توان از آن دفاع کرد و این تصمیم را اتفاقی مثبت برای فوتبال ایران دانست اما نباید این واقعیت را هم نادیده گرفت که باشگاه‌های ما در تورنمنت‌های قاره‌ای نیاز دارند تیمی قدرتمند و مدعی را روانه مسابقات کنند. با توجه به اینکه کشورهای حاشیه خلیج‌فارس با هزینه‌های هنگفت ستاره‌های دنیای فوتبال را به خدمت می‌گیرند، چنین قانونی می‌تواند دست تیم‌های ایرانی را برابر آنها ببندد و تبعات بدی برای باشگاه‌های ما در آسیا به‌دنبال خواهد داشت. 

در فوتبال اروپا مدت‌هاست که بحث فیرپلی مالی مطرح شده و یوفا به‌شدت به رعایت آن حساس است. چنین قانونی می‌تواند در فوتبال ما هم اجرایی شود به ‌شرطی که درآمدهای باشگاه‌ها مشخص باشد و در آن صورت به‌راحتی می‌توان مشخص کرد که هر باشگاه در طول فصل درصد مشخصی از این درآمد را می‌تواند برای خرید بازیکن هزینه کند.

مشکل اما اینجاست که در فوتبال ما هنوز تکلیف حق پخش و همچنین درآمدهای جانبی باشگاه‌ها از قبیل فروش پیراهن، تبلیغات محیطی و حتی اسپانسرینگ کاملا مشخص نیست. در چنین شرایطی شاید بهتر باشد فدراسیون فوتبال به‌جای قانون سقف بودجه به‌دنبال راهکاری برای تصویب قانونی مدون و کامل برای حق ‌پخش و گرفتن حق خود از صداوسیما و همچنین تصویب قانون کپی‌رایت باشد تا به این شکل بتواند بخش عمده‌ای از مشکلات باشگاه‌ها را حل کند.