زهرا رمضانی، خبرنگار گروه دانشگاه: سلف‌های دانشگاهی بعد از تعطیلات سه‌ماهه تابستان آماده میزبانی از دانشجویان می‌شوند. سلف‌هایی که طبیعتا برخی از آنها در این برهه تعمیر و بازسازی را هم تجربه کردند تا بتوانند با شکل و شمایل جدیدی به استقبال از سال تحصیلی جدید بروند. آمادگی‌ای که البته برای دانشجویان هم حاکی است که می‌توانند با منوی غذای متفاوت‌تری روبه‌رو شده و گزینه‌های بیشتری را به‌خصوص برای وعده ناهار داشته باشند. غذایی که البته همیشه یکی از مسائل پرحاشیه در نظام آموزش عالی بوده و خواهد بود و گهگاهی صدای اعتراض دانشجویان را برای کیفیت پایین درآورده است. البته این بخش خوب ماجراست! چراکه تامین اعتبارات برای تهیه غذای مورد نیاز قشر دانشجو یکی از پرچالش‌ترین حوزه‌ها برای روسای دانشگاه‌ها به‌خصوص طی سال‌های اخیر بوده، تا جایی که بخشی از دانشگاه‌ها بدهی‌های قابل‌توجهی را به پیمانکاران این حوزه دارند و به همین دلیل هرساله و در آستانه سال تحصیلی موضوع غذا به یکی از مسائل داغ آموزش عالی تبدیل می‌شود. امسال نیز براساس اعلام نرخ جدید غذا که یکشنبه از سوی صندوق رفاه دانشجویان اعلام شده، دانشجویان باید غذا را 50 درصد گران‌تر از سال قبل خریداری کنند، قیمتی که با توجه به بالا رفتن دیگر هزینه‌های زندگی دانشجویی شاید در نگاه اول چندان بالا نباشد اما طبیعتا همین میزان هم می‌تواند سهم خود را در دخل و خرج دانشجو داشته باشد.

غذا 50 درصد گران شد
براساس اعلام صندوق رفاه دانشجویی، غذای دانشجویی امسال هم در سه سطح کم‌هزینه، متوسط و پرهزینه تقسیم‌بندی می‌شود که ارزان‌ترین غذا پرسی هفت هزار و 500 تومان و گران‌ترین آن هم 15 هزار تومان خواهد بود؛ ارقامی که اگر آن را در کنار پنج هزار تومان و 10 هزار تومان سال گذشته قرار دهیم می‌توان نتیجه گرفت امسال دانشجو باید 50 درصد بیشتر برای خرید غذا هزینه کند. در اینجا البته وضعیت برای دانشجویان سنواتی بدتر هم شده است؛ به‌طوری که آنها باید دو تا پنج برابر بیشتر از سایر دانشجویان پول غذا بدهند. اتفاقی که هرچند از یک‌سو باید از آن دفاع کرد؛ چراکه قطعا پرداخت هزینه برای غذای دانشجوی سنواتی به معنای افزایش بار مالی به بودجه کشور خواهد بود، درحالی‌که این دانشجویان باید در موعد مقرر درس‌شان را تمام می‌کردند، اما در مقابل هم معنایش آن است که این دانشجویان باید بیش از دیگران برای خرید غذای روزانه هزینه کنند.

دانشگاه‌ها اجازه دارند غذا را 20 درصد هم گران‌تر کنند!
با وجود اینکه غذای دانشجویی به‌صورت رسمی 50 درصد نسبت به سال گذشته گران‌تر شده، اما وجود بندی در بند 5 دستورالعمل استفاده دانشجویان از غذای دانشجویی برای سال تحصیلی، مجوز گران‌تر شدن غذا به دانشگاه‌ها واگذار شده است! اتفاقی که طبیعتا می‌تواند شرایط را برای دانشجویان مشمول این بند بدتر هم کند. در این دستورالعمل آمده دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی می‌توانند در شرایط خاص و با توجه به شرایط جغرافیایی، اقتصادی و منطقه‌ای با تشخیص هیات‌رئیسه خود تا 20 درصد هم مبلغ تعیین‌شده غذای دانشجویی را افزایش دهند. اتفاقی که باعث می‌شود وعده صبحانه در چنین دانشگاه‌هایی به 9 هزار تومان رسیده و غذای پرهزینه هم برای دانشجویان به جای 15 هزار تومان، 18 هزار تومان تمام شود. از سوی دیگر با توجه به ابهام این بند و همچنین بالا بودن هزینه‌های اداره دانشگاه‌ها به نظر می‌رسد عموم دانشگاه‌های کشور خود را مشمول آن فرض کرده و عملا به جای افزایش 50 درصدی باید شاهد افزایش 70 درصدی در قیمت غذای دانشجویی باشیم.

هزینه غذا حداقل ماهی یک میلیون تومان
شاید در اینجا بد نباشد با یک حساب سرانگشتی میزان پرداختی دانشجو را با ملاک قرار دادن دانشجوی خوابگاهی بررسی کنیم. اگر دانشجویی بخواهد یک وعده صبحانه هفت هزار و 500 تومانی را بخرد و در کنار آن هر دو وعده را با نرخ غذای پرهزینه داشته باشد عملا در یک روز باید 37 هزار و 400 تومان برای خوراکش هزینه کند. رقمی که در یک هفته به 262 هزار و 500 تومان و در یک ماه نیز به یک میلیون و 50 هزار تومان می‌رسد. حالا اگر همین وضعیت را با نرخ 70 درصدی در نظر بگیریم معنایش آن است که یک دانشجو در یک هفته باید 315 هزار تومان و در یک ماه نیز یک میلیون و 260 هزار تومان برای این بخش هزینه کند؛ رقمی که طبیعتا با توجه به دیگر هزینه‌ها می‌تواند بار مالی قابل‌توجهی به همراه داشته باشد. هرچند نمی‌توان این مساله را نادیده گرفت که بالا رفتن هزینه‌ها قیمت تمام‌شده غذا را برای دانشگاه‌ها بالا برده اما این را نمی‌توان دلیل قانع‌کننده برای دانشجویان دانست.

6 همت سازمان برنامه‌وبودجه غذای دانشجویی را نجات می‌دهد؟
افزایش هزینه‌های نگهداری سلف، بالا رفتن قیمت مواد اولیه، تلاش برای ارائه چند مدل غذا از سوی دانشگاه‌ها، فعالیت سلف‌ها در برخی از دانشگاه‌ها به شیوه سنتی و... باعث شده تا برای سامان دادن به حوزه غذای دانشجویی، آموزش عالی نیازمند تخصیص بودجه قابل‌توجهی باشد. مساله‌ای که سال گذشته حتی صدای معاون اداری وزارت علوم وقت را هم بلند کرده بود، به‌طوری که علی خطیبی، معاون اداری وزارت علوم در نشست سال گذشته روسای دانشگاه‌ها به مناسبت آغاز سال تحصیلی به‌صراحت اعلام کرده بود اگر کشور بخواهد همان مسیر قبل را در حوزه غذا ادامه دهد، با کسری حداقل دو هزار میلیارد تومانی روبه‌رو می‌شویم، رقمی که در صورت عدم کنترل شرایط حتی می‌توانست به چهار هزار میلیارد تومان هم برسد. حالا به نظر می‌رسد شرایط به‌صورت کلی تفاوت کرده است؛ چراکه مسعود گنجی، رئیس صندوق رفاه دانشجویی به «فرهیختگان» می‌گوید: «سازمان برنامه‌وبودجه امسال برای غذای دانشجوی حدودا شش همت اعتبار در نظر گرفته و اگر به‌موقع تخصیص پیدا کند، مشکلی در این زمینه نخواهیم داشت.»