طاهره حسنلو، خبرنگار: «اجازه نده کسی به تو بگوید چه کسی هستی، تو به آنها بگو چه کسی هستی.» این جمله‌ای است که کامالا هریس در نخستین صفحات کتاب خودنوشت خود؛ «حقایقی که باید گفت» به نقل از مادرش شایامالا گوپالان آورده است. این جمله را می‌توان چکیده تمام تلاش‌های او برای ساختن تصویر سیاستمداری مستقل که در طول زندگی سعی داشته تا با موانع ناشی از شرایط زیستی متفاوتش بجنگد، دانست. هریس در سال ۲۰۱۹ در دومین تجربه‌ نویسندگی، کتابی نوشت که موضوع آن شرح‌حال این شخصیت از تولد تا حال حاضر است. می‌توان گفت او در نیمی از کتاب به تجربیات کودکی‌اش به‌عنوان دختری که از حدود ۷ سالگی توسط والدی تنها و سیاه‌پوست پرورش‌یافته پرداخته است و نیم دیگری از کتاب به زمانی اختصاص دارد که هریس به‌طور رسمی وارد نظام قضایی آمریکا شده و پله‌های ترقی را طی می‌کند.

هریس در مقدمه کتاب تاکید کرده؛ «این کتاب قرار نیست یک سکوی سیاسی یا حتی یک برنامه بلندمدت برای من باشد» اما باتوجه ‌به همزمانی نگارش کتاب با شروع فعالیت کارزار انتخاباتی او برای نمایندگی حزب دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا و اختصاص‌دادن بخش قابل‌توجهی از «حقایقی که باید گفت» به شرح عملکرد خود در ‌پست‌های سیاسی و قضایی، نقد سیاست‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی آمریکا و ارائه ایده‌های جایگزین، می‌توان این کتاب را بخشی از پروژه تصویرسازی سیاسی این شخصیت دانست. 

هریس در جای‌جای کتاب به نقش بی‌بدیل مادرش در نقاط مثبت تربیت خود اشاره می‌کند و گرچه در ابتدای روایت خود سخت‌کوشی و تلاش پدرش برای رسیدن به جایگاه تدریس در دانشگاه استنفورد به‌عنوان یک مهاجر جامائیکایی را ستایش می‌کند اما مشخصا توصیفات عمیق و گسترده‌ای که در طول کتاب از مادرش وجود دارد نشان‌دهنده نقش موثر او در سرنوشت کاری هریس است. شایامالا، مادر هریس با تباری هندی در 19‌سالگی توانسته بود پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه دهلی در دانشگاه برکلی کالیفرنیا پذیرش بگیرد و به آن سرزمین مهاجرت کند.

هریس این مهاجرت را اقدامی شجاعانه و الهام‌بخش هم توسط مادر خود و هم توسط پدربزرگ و مادربزرگش می‌داند. البته مادر هریس از ابتدا در خانواده‌ای سیاسی بزرگ شده بود و پدرش از فعالان جنبش استقلال هند به شمار می‌رفت. گوپالان در ادامه با تلاش‌هایش به یکی از دانشمندان حوزه سرطان سینه تبدیل شد، گرچه همواره هویت سیاسی خود را با فعالیت‌های داوطلبانه مانند شرکت در تظاهرات حفظ می‌کرد. «مادرم شجاعت و استقامت را از مادربزرگم به ارث برده بود.» تلاش هریس در کتاب برای پررنگ جلوه‌دادن نقش مادربزرگش که طبق توصیفات صرفا یک میانجی‌گر محلی بوده و اختصاص‌دادن صفحاتی از کتاب به پیوند ناگسستنی او، مادر، خواهران و دوستان مادرش با یکدیگر نشان می‌دهد کامالای کوچک، مسیر زندگی‌اش را بیشتر تحت‌تاثیر تجربیات زنان زندگی‌اش ساخته یا حداقل مایل است تا چنین تصویری از خود ارائه دهد. 

او روایت زندگی سخت یک سیاه‌پوست در جامعه آمریکا که معتقد است تبعیض نژادی در آن نهادینه شده را نیز با سختی‌های مادرش در بزرگ کردن دو دختر سیاه‌پوست به یاد می‌آورد. در بخش‌های مختلف کتاب با ارائه آمارهایی مبنی‌بر ظلم‌های سازمان‌یافته علیه سیاه‌پوستان سعی بر این دارد تا نشان دهد برای طی‌کردن مسیری که در زندگی داشته چندین برابر سفیدپوستان سختی ‌کشیده است. تاکیدی که امروزه در کمپین‌‌های انتخاباتی‌اش هرچه از سمت هواداران و رسانه‌های حامی او تکرار می‌شود کمتر توسط خود هریس مطرح شده است. گرچه در صورت پیروزی، هریس نخستین رئیس‌جمهور زن سیاه‌پوست آمریکا خواهد بود که اصالت آسیای جنوبی دارد، اما به دلیل سعی بر راضی نگه‌داشتن تمام طرفداران دموکرات خود بر این موضوع پافشاری زیادی نکرده است. 

هریس در سخنرانی انتخاباتی خود در کنوانسیون دموکراتیک در شیکاگو روایت داستان زندگی‌اش را کاملا منطبق با کتابش پیش برد؛ «مادرم یک زن درخشان با قد ۵ فوت و پوست قهوه‌ای بود که لهجه داشت و من که بزرگ‌ترین فرزندش بودم، دیدم که جهان گاهی با او چگونه رفتار می‌کند.» او درباره تبعیض نژادی برخلاف کتاب خودنوشت و سخنرانی‌های پرشور سابقش بیش از این صحبت نکرد. در جریان همین سخنرانی هریس از حق اسرائیل برای دفاع از خود نیز حمایت کرد؛ «مردم اسرائیل هرگز نباید با وحشتی که حماس در هفت اکتبر ایجاد کرد، مواجه شوند.» اظهارنظر قاطعانه‌ای که منجر شد در سخنرانی دیگر این نامزد انتخاباتی در ایالت جورجیا، حامیان فلسطین سخنرانی‌اش را مختل کنند تا او وادار شود بگوید روی  آتش‌بس غزه کار می‌کند. موضع قاطعانه‌ای که تمام ادعاهای این زن رنگین‌پوست را برای مبارزه با بی‌عدالتی و تبعیض نژادی، مبارزه با ظلم‌های سیستماتیک نظام آمریکا، تلاش برای برپایی عدالت میان تمام مردم و درک دغدغه‌های زنان و مادران که در طول کتاب بارهاوبارها بر آن تاکید می‌کند، زیر سوال می‌برد. واقعیتی که نشان می‌دهد خطوط نوشته شده در کتاب توسط هریس چیزی جز تصویرسازی مثبت یک مهره‌ کلاسیک در نظام آمریکا نیست. مهره‌ای که با وجود تحمل ناعادلانه‌ این سیاست‌های شکست‌خورده، بقای زندگی سیاسی خود را در سکوت و همراهی با آنان می‌بیند، درحالی‌که هنوز تبعیض علیه سیاه‌پوستان در جامعه آمریکایی با شدت ادامه دارد. 

آمارهای جدید سایت تحقیقاتی pew در سال 2023 نشان می‌دهند تبعیض نژادی علیه سیاه‌پوستان در آمریکا همچنان یک مشکل جدی است. طبق نظرسنجی‌های اخیر، حدود 79 درصد از سیاه‌پوستان آمریکا تجربه رفتار ناعادلانه به دلیل نژاد خود را گزارش داده‌اند. همچنین 68 درصد از سیاه‌پوستان معتقدند تبعیض نژادی یکی از دلایل اصلی عدم پیشرفت بسیاری از افراد سیاه‌پوست است. این آمار نشان می‌دهد بسیاری از افراد بر این باورند که تغییرات اساسی در سیستم‌های موجود ضروری است. کامالا اما ترجیح می‌دهد برخلاف ادعاهای پیشینش حقوق ساکنان شهرک‌های صهیونیستی را در اولویت تبلیغات‌ انتخاباتی خود قرار دهد.

دونالد جان ترامپ برخلاف رقیب سیاسی‌اش سابقه‌ مفصلی در نگارش کتاب دارد. بیش از ۳۰ عنوان که بخشی‌شان در حوزه تجارت و بخش دیگرشان در حال‌وهوای کتاب‌های روانشناسی زرد است. کتاب «آمریکای زمین‌گیر» از لحاظ موقعیت و محتوا نزدیک‌ترین کتاب به نمونه مشابه رقیب ترامپ است. البته او در سال ۲۰۲۴ نیز کتابی با عنوان «نجات آمریکا» منتشر کرده که در آن نگاهی به چهار سال حضور خود در مقام رئیس‌جمهور آمریکا دارد و برنامه‌های آینده‌اش برای دوره بعدی را ارائه می‌دهد. نسخه انگلیسی این کتاب تنها در سایت‌های فروش خارجی موجود است. به همین دلیل به بررسی کتابی که در سال ۲۰۱۵ با نام آمریکای زمین‌گیر منتشر کرده است، می‌پردازیم.

در این کتاب ترامپ همان ترامپ کلاسیک است. او در مقدمه همان‌طور که از نام کتاب پیداست با اشاره به وضعیت نامطلوب آمریکا در حوزه‌های گوناگون و با اعلام نارضایتی از توافق هسته‌ای با ایران، آمریکا را در شرایطی می‌بیند که نیاز به یک قهرمان برای نجات دارد و این قهرمان کسی نیست جز خودش. «من مرد شایسته‌ای هستم. واقعا هستم. اما عادت ناخوشایندی دارم که اغلب سیاستمداران ندارند: من حقیقت را می‌گویم. از گفتن آنچه بدان اعتقاد دارم نمی‌ترسم... گاهی مردم پاسخ‌هایم را دوست ندارند. به همین دلیل به من حمله می‌کنند. وقتی کسی به من حمله کند من متقابلا مبارزه می‌کنم. سخت و مصمم. فلسفه من همیشه این بوده: اگر منتقدانم به من حمله کنند، من هم در مقابل با آنان مبارزه می‌کنم.»

کتاب ترامپ در همین گفتار خلاصه می‌شود. او همچون سخنرانی‌های اخیرش در جریان رقابت‌های انتخاباتی به رقیبانش حمله می‌کند و سیاست‌های آنان را به باد انتقاد می‌گیرد. در کتاب «اوباما» دشمن اصلی است و این نقش در سخنرانی‌ها به بایدن و هریس تغییر پیدا کرده است. «عظمت را دوباره به آمریکا بازگردانیم» به‌عنوان شعار انتخاباتی او، دقیقا همان خطی است که در کتاب دنبال می‌کند. آمریکایی که برای نجات به یک قهرمان، یک آمریکایی اصیل و به قول خودش دارای ژن خوب نیاز دارد. ژنی که از پدرش فرد، به‌عنوان یک تاجر سخت‌کوش، شریف و مدبر به ارث برده و در بخش‌های مختلف کتاب او را ستایش می‌کند. «آنچه او برایم گذاشت، ژن‌های فوق‌العاده‌ای بود که هرکس نداشت.

او پدر و مرد منحصربه‌فردی بود.» ترامپ برخلاف رقیب سیاسی خود از مادرش جز چند اشاره کوتاه در کتاب یادی نمی‌کند و جز تاثیر در درونی شدن ارزش‌های مذهبی، نقش فعالی برای او ترسیم نمی‌کند. البته ترامپ در توصیفات مربوط به پدرش نیز همچنان مصر است تا شخصیت مستقل خود را حفظ کند و با وجود ستایش او، جایگاه فعلی‌اش را کاملا تحت‌تاثیر تلاش‌های خود می‌داند. او در بخش دیگری از کتاب اتهاماتی را که درباره سوءرفتار او با زنان مطرح شده رد کرده و شاهد مدعای خود را حضور زنان در پروژه‌های موفق اقتصادی‌اش می‌داند. اتهاماتی که در این دور از انتخابات آمریکا نیز گریبان‌گیر اوست. سیاست مخالفت او با ورود مهاجران به آمریکا و مبارزه با مهاجران غیرقانونی و ایده کشیدن دیوار در مرز جنوبی مکزیک نیز یکی دیگر از مواضع آمریکایی اوست. موضعی که در سخنرانی انتخاباتی چند ماه گذشته‌اش با حیوان خطاب‌کردن مهاجران غیرقانونی سمت‌وسوی رادیکال‌تری به خود گرفته است. همچنین «جی‌دی ونس» معاون ترامپ در کمپین تبلیغاتی اخیرش مجددا بر سیاست مقابله با مهاجران پافشاری کرد و در مصاحبه‌ای با فاکس‌نیوز، گفت: «ما باید مهاجران غیرقانونی در آمریکا را اخراج کنیم.» پایگاه دبلیو بال نیز در گزارشی نوشت دستور کار ترامپ برای دوره دوم ریاست‌جمهوری فراتر از بستن مرز‌ها با وعده اجرای بزرگ‌ترین عملیات اخراج در تاریخ آمریکاست. 

کنایه‌های تحقیرآمیز ترامپ به رقیب خود کامالا هریس که اصالتی غیرآمریکایی دارد نیز، مهر تاییدی بر تمامیت‌خواهی و نژادپرستی آشکار اوست. ترامپ با حضور در بزرگ‌ترین گردهمایی سالانه روزنامه‌نگاران سیاه‌پوست با وجود اینکه قصد داشت بخشی از طرفداران هریس را علیه او بشوراند، با ذکر این نکته که «رقیب دموکرات او، کامالا هریس، به میراث اجدادی سیاه خود افتخار نکرده و آن را کم‌اهمیت جلوه می‌دهد» باز هم مورد اعتراض مخاطبان سیاه‌پوست قرار گرفت. البته حتی با وجود بازخوردهای منفی جامعه سیاه‌پوست و امکان ریختن آرای موافق او، نشانه‌ای از عقب‌نشینی از این مواضع وجود ندارد. درحالی‌که براساس نظرسنجی‌ها رقابت نزدیکی بین او و رقیب دموکراتش وجود دارد، ترامپ قبلا در کتابش در این زمینه عنوان کرده: «من با قوانین معمول وضع موجود پیش نمی‌روم. من سیاستمداری نیستم که با دیدن نظرسنجی‌ها باوری اتخاذ کنم یا چیزی بگویم. سخنانی مانند این را بر زبان می‌آورم و به سمت بطن چیزی می‌روم که فکر می‌کنم آمریکا را دوباره بزرگ خواهد کرد.»