هوش مصنوعی؛ شاه‌کلید پیشرفت نظامی

فرهیختگان: تکنولوژی در عصر حاضر به عنوان یکی از عوامل تعیین‌‌کننده در قدرت نظامی کشورها شناخته می‌شود. پیشرفت‌های سریع در حوزه‌های مختلف فناوری، از هوش مصنوعی گرفته تا فناوری‌های هایپرسونیک، محاسبات کوانتومی، اینترنت اشیا و سیستم‌های ارتباطی پیشرفته، به طور چشمگیری نحوه انجام جنگ‌ها و تعاملات نظامی را متحول کرده است که میدان اصلی رقابت بین کشورهای آمریکا و چین است.

نقطه تمرکز هر دو کشور چین و آمریکا فناوری‌های مخرب است. همان‌قدر که ایالات متحده درصدد بهبود عملکرد شبکه تکنونظامی و برتری یافتن در این حوزه است و چین و روسیه در تلاش برای پیشرفت خود در این حوزه با هدف ایجاد اختلال و تضعیف عملکرد ایالات متحده و کسب مزیت برای کشورشان هستند در این راستا رقابت برای کسب فناوری در حوزه هوش مصنوعی و به کاربردن آن در توسعه تسلیحات نظامی مانند موشک‌های هایپرسونیک و اژدرها تا سال 2050 مورد تأکید بیشتری هستند. هزینه‌ای که چین برای سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه اختصاص داده از 19 میلیارد دلار در سال 1991 به 376 میلیارد دلار در سال 2015 رسیده و صدرنشین فناوری در حوزه‌هایی مانند فناوری کامپیوتر کوانتومی است و غول‌های فناوری بزرگی نظیر شیائومی و هوآوی را در خود گنجانده است.

به گفته مرکز امنیت آمریکای نوین، همسوسازی و یکپارچه‌سازی ظرفیت‌ها و منابع و اقدامات کشور از طریق همجوشی نظامی- غیرنظامی به منظور جبران فاصله موجود با ایالات متحده آمریکا، توسعه ظرفیت‌ها و بهبود توان انجام جنگ سیستم‌ها به معنی فرماندهی و کنترل آمریکا از طریق توسعه فناورانه، کسب توانمندی انجام حمله اول از طریق موشک‌های هدایت‌شونده دقیق دوربرد و سیستم‌های هدف‌گیری پیشرفته با احتمال بالای نفوذ به سیستم‌ها و شبکه‌های دفاعی ایالات متحده، کسب جایگاه نخست جهان در حوزه هوش مصنوعی و استفاده از آن جهت کسب برتری نظام ازجمله سیاست‌های ایده همجوشی نظامی و غیرنظامی چین است.

اکنون تمرکز چین روی ترکیب و ادغام مواردی همچون جنگ الکترونیکی، هوش مصنوعی و محاسبات کوانتومی است تا بتواند بیشترین هزینه و فشار را بر نیروی هوایی ایالات متحده فراهم کرده و از این طریق پیامی با مفهوم فلج کردن ستون فقرات شیوه نبرد آمریکا ارسال کند. بر این اساس آمریکا نیز در حال کاهش وابستگی به توانمندی‌های معمول و افزایش سرمایه‌گذاری بر فناوری‌های انقلابی و نوین به منظور کسب مزیت نسبت به چین است.میزان سرمایه‌گذاری چین در تحقیق و توسعه به حدی بود که بودجه آن از سال 2000 تا سال 2021 بیش از 100 میلیارد دلار افزایش داشته است.

تشکیل مرکز ملی هوش مصنوعی، شورای راهبری هوش مصنوعی در کشور و مانور بر موضوعات فناوری در شعارهای انتخاباتی کاندیداهای ریاست‌جمهوری نشان از درک اهمیت این موضوع دارد و پیشنهادهایی ازجمله ایجاد راهبرد و الگوی بومی تحقیق و توسعه فناورانه نظامی با تأکید بر محصولات دارای کاربرد دوگانه، تعیین اولویت‌های فناورانه نظامی، تقویت تاب‌آوری و پویایی فناورانه بخش نظامی و توجه به دیجیتالی کردن سیستم‌های نظامی تاکتیکی، تقویت همکاری‌ها و گفت‌وگوهای فناورانه منطقه‌ای، جذب، آموزش و حفظ استعدادها و متخصصان و توجه به نیازمندی‌های خاص فناوری در محیط نظامی و امنیتی کنونی در کنار بودجه‌ریزی مناسب در حوزه فناوری نوین مطرح است. 

متن کامل گزارش گروه دانشگاه را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.