قصۀ کوچ برنامه‌سازان کودک‌ونوجوان از تلویزیون به نمایش خانگی

فرهیختگان: «برای کودکان چه کردید؟» شاید این یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی است که مدیران صداوسیما باید به آن پاسخ دهند. دلیلش به اتفاقات سال‌های اخیر برمی‌گردد. به نظر می‌رسد مدیران فعلی علاقه چندانی به تولید آثار کودک‌ونوجوان نداشته و ندارند. در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ برنامه‌های کودک از اولویت‌های اصلی تلویزیون بود و برنامه‌سازان متوجه این امر شده بودند که این گروه سنی مهم هستند و باید برایشان تولیدات مناسبی داشته باشند. 

در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ بخش قابل‌توجهی از برنامه‌های روی آنتن به کودکان اختصاص داشتند؛ برنامه‌هایی مانند «فیتیله جمعه تعطیله»، «بستنی‌ها»، «عمو پورنگ»، «رنگین‌کمان»، «نیم‌رخ»، «خاله شادونه»، «آقای حکایتی»، «کلاه قرمزی» و... این برنامه‌ها تاثیر بسزایی بر جذب مخاطب تلویزیون داشتند و شاید یکی از دلایل آن موضوعات و محتواهایی بود که به آن پرداخته می‌شد. گویا برنامه‌سازان در آن زمان دغدغه کودکان را داشتند و می‌دانستند باید چه محتوایی برای این سن تولید کنند. 

توجه مدیران صداوسیما و برنامه‌سازان به کودکان در آن سال‌ها، زمینه‌ساز ساخت آثاری کم‌نظیر شده بود که امروز دیگر خبری از آن نیست. در دودهه اخیر اما این نوع نگاه مدیریتی وجود نداشت و باعث شد برنامه‌های کودک‌ونوجوان به‌مرور به حاشیه بروند و تمرکز روی ساخت آثار دیگر باشد. خروجی این روش یا نگاه، همین سبد خالی تولیدات جذاب و پرمخاطب آثار کودک‌ونوجوان است که می‌بینیم. همین نگاه مدیران صداوسیما باعث شد به‌مرور دغدغه‌مندان حوزه کودک از تلویزیون فاصله بگیرند و به نمایش خانگی کوچ کنند و در آنجا برای کودکان تولید محتوا کنند. 

البته این نکته را باید در نظر گرفت که هنوز هستند دغدغه‌مندانی که دوست دارند در تلویزیون برای طیف گسترده‌ای از مخاطب کودک‌ونوجوان برنامه بسازند. وقتی با این برنامه‌سازان که به نمایش خانگی رفتند درباره ساخت برنامه در تلویزیون صحبت می‌کنید یک پاسخ مشترک از همه آنها می‌گیرید آن هم اینکه «تلویزیون خانه ماست و دوست داریم در خانه خودمان محتوا تولید کنیم.» با این نوع نگاه باید دید برخورد مدیران صداوسیما در آینده چطور خواهد بود.

اگر صداوسیما بخواهد همین رویه را پیش بگیرد در آینده نه‌چندان تلویزیون از هرگونه آثار کودک‌ونوجوان تهی می‌شود و بازگشت به دهه‌های ۷۰ و ۸۰ برای برنامه‌سازان چیزی شبیه به یک آرزوی دست‌نیافتنی خواهد شد. در چنین شرایطی باید دید راهکار صداوسیما برای خروج از این بن‌بست چیست و چطور می‌تواند برنامه‌سازان کوچ کرده را به خانه اصلی‌شان یعنی تلویزیون بازگرداند.

متن کامل یادداشت کیانا تصدیق‌مقدم، خبرنگار گروه فرهنگ را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.