فرهیختگان: در ادامه انتصابات دولت چهاردهم روز چهارشنبه سه مسئولیت دیگر کابینه تعیینتکلیف شدند. الیاس حضرتی، ریاست شورای اطلاعرسانی دولت را برعهده گرفت و جایگزین سپهر خلجی شد. فاطمه مهاجرانی بهعنوان سخنگوی دولت وارد هیاتدولت شده و بهجای محمد بهادریجهرمی نشست و جمال عرف نیز معاونت هماهنگی، پیگیریهای ویژه و خدمات مدیریت دفتر رئیسجمهور را برعهده گرفت تا جانشین مهدی مجاهد در این جایگاه شود.
باتوجه به سوابق کاری چهرههای انتخاب شده میتوان به قدرت تعامل آنها با جناحهای مختلف سیاسی و اجرایی و همچنین تحقق شعار وفاق ملی امیدوار ماند. رئیسجمهور با سپردن سه مسئولیت ذکر شده به چهرههایی که سابقه کاری آنها به سابقه سیاسیشان چیرگی دارد بستر خوبی برای اقناع مردم و اصحاب رسانه بهوجود آورده و میتواند از آن برای تحقق سیاستهای مدنظر خود و امیدآفرینی در جامعه حداکثر بهره را ببرد.
تعادلمحوری ویژگی معاون هماهنگی رئیسجمهور
تاکید رهبر انقلاب به داشتن روحیه پیگیری در دولتمردان و نیز سرعت پیشبرد امور در نتیجه پیگیری، اهمیت معاونت هماهنگی و پیگیریهای ویژه را نشان میدهد. کسی که در این جایگاه قرار میگیرد ضمن داشتن روحیه پرکاری باید از پرداختن به امور حاشیهای صرفنظر کرده و تمرکز خود را به تعامل با دستگاههای مختلف بگذارد تا بتواند هماهنگی آنها با رئیسجمهور را بالا برده و مسیر تحقق ایدههای رئیسجمهور را هموار کند. اجتناب از برخوردهای سیاسی اولین اصل در ایجاد هماهنگی با گروهها و دستگاههای مختلف محسوب میشود که از سابقه عملکردی جمال عرف بهنظر میرسد او خیلی تحت تاثیر برخوردهای سیاسی قرار نگرفته و برای مسئولیت جدید فرد مناسبی باشد.
جمال عرف در زمان تصدی معاونت سیاسی در وزارت کشور دولت دوازدهم، تجربه انتخابات مجلس را داشته است. در این انتخابات پس از آنکه تصمیمگیری در مورد تایید و عدمتایید صلاحیت کاندیداها در هیاتهای اجرایی وزارت کشور پایان یافت برخی گروههای سیاسی رادیکال تیغ انتقادها را بهسمت وزیر کشور و معاون سیاسی او گرفته و آنها را متهم به دخالت در انتخابات کردند تا از طریق فشار سیاسی بتوانند برای برخی چهرههای سیاسی تایید صلاحیت بگیرند. جمال عرف در مقابل این فشارها در موضع درستی ایستاده و با تکیه بر استقلال نظر هیاتهای اجرایی از شانیت آنها دفاع کرد. او در نشست خبری در پاسخ به اتهامزنیها به هیاتهای اجرایی گفت: «هیاتهای اجرایی از سویی متهم شدند به تایید صلاحیت فلهای داوطلبان انتخابات، در مقابل عدهای هم هیاتهای اجرایی را متهم کردند که نگاه سیاسی داشت و بخشی از داوطلبان یک جریان را ردصلاحیت کردند که هر دو دیدگاه اشتباه و غیرکارشناسی است.
هیاتهای اجرایی شخصیت حقوقی مستقل دارند و معتمدان توسط فرماندار با حضور دادستان و رئیس سازمان ثبت احوال انتخاب میشوند.» رویکرد غیرسیاسی جمال عرف باعث میشود تا او وجاهت بیشتری برای تعامل با گروههای سیاسی متعادل پیدا کرده و بتواند از مقبولیت خود برای کمک به رئیسجمهور بهره ببرد. سابقه ریاست دانشگاه امام باقر که یک دانشگاه زیر نظر وزارت اطلاعات شناخته میشود، نشاندهنده نزدیکی عرف با دستگاههای حاکمیتی است که این امر نیز نقطه قوت دیگری برای پیگیری دستورالعملهای رئیسجمهور محسوب میشود؛ چراکه مدیر مورد اعتماد نهادهای مختلف در جلب حمایت دستگاهها از ایدههای رئیسجمهور شانس بیشتری خواهد داشت.
رئیس شورای اطلاعرسانی از رسانه آمد
شورای اطلاعرسانی دولت مهمترین نقش را در تعیین راهبردهای رسانهای دولت خواهد داشت. راهبردهایی که این شورا به رسانههای ذیل دولت و نیز سایر رسانهها ارائه میدهد باید بتواند در ساختن تصویری مطلوب از ارکان دولت و اقدامات آن موثر واقع شود. برای ایفای چنین نقشی طبعا افرادی باید به کار گرفته شوند که سابقه روشنی در حوزه رسانه داشته باشند. الیاس حضرتی بهواسطه سالها فعالیت بهعنوان مدیرمسئول روزنامه اعتماد تجربه خوبی در حوزه رسانه اندوخته که میتواند از آن برای کمک به دولت پزشکیان حداکثر بهره را ببرد.
در کنار این فعالیت رسانهای، حضرتی بهلحاظ سیاسی نیز فرد پرکاری محسوب میشود. الیاس حضرتی چندین دوره بهعنوان نماینده مجلس شورای اسلامی انتخاب شده است. او ابتدا در دوره سوم (۱۳۷۱-۱۳۶۷) و سپس در دوره ششم (۱۳۸۳-۱۳۷۹) بهعنوان نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی حضور داشت. همچنین در دوره دهم مجلس (۱۳۹۹-۱۳۹۵)، او بهعنوان نماینده مردم تهران و عضو فراکسیون امید که فراکسیونی اصلاحطلب بود، فعالیت کرد. الیاس حضرتی در دوره دهم مجلس شورای اسلامی بهعنوان رئیس کمیسیون اقتصادی فعالیت داشت. او در این نقش به بررسی و پیگیری مسائل اقتصادی کشور پرداخت. یکی از اقدامات شاخص حضرتی در مجلس دهم استعفا از فراکسیون امید بود. او در جریان جلسه استیضاح مسعود کرباسیان وزیر وقت اقتصاد، از این فراکسیون استعفا داد و علت استعفایش را «تصمیم بر صحبت کردن در موافقت با این استیضاح» عنوان کرد و گفت امیدوار بوده اصلاحطلبان برای «همنوایی و همدردی با مردم» با استیضاح وزیر اقتصاد موافقت کنند.
اما از آنجا که نظر اکثریت این نبود و او قصد داشته حتما در موافقت با استیضاح صحبت کند، استعفا داده تا اقدامش خلاف کار تشکیلاتی نباشد. حضرتی بهعنوان دبیرکل حزب اتحاد ملت از چهرههای شاخص اصلاحطلبان محسوب میشود. او همواره در انتخاباتهای مختلف ریاستجمهوری و مجلس یا بهعنوان کاندیدا حضور پیدا کرده یا با حمایت از سایر چهرهها نقشی تاثیرگذار داشته است. رویه سیاسی او کاملا برخلاف برخی گروههای اصلاحطلب محسوب میشود که با دیدگاهی منفعتگرایانه به انتخابات نگریسته و بعضا عدم مشارکت و رای ندادن را نیز ترویج میکردند. حضرتی در انتخابات مجلس ششم علیرغم آنکه در فهرست اصلاحطلبان جایی نداشت، توانست وارد مجلس شود. علاوهبر رویکرد سیاسی متعادل عامل دیگری که باعث میشود در مورد تعامل حضرتی با رسانهها و دستگاههای مختلف بیرون دولت امیدواری بهوجود بیاید، سابقه کاری او است.
حضرتی پس از انقلاب به سپاه پاسداران ملحق شد و آنطور که در برخی محافل مشهور است پس از مدتی فعالیت در دفتر عقیدتی سپاه پاسداران، بهعنوان موسس سپاه گیلان به فرماندهی سپاه این منطقه رسیده است. مجموع سوابق سیاسی، رسانهای و کاری حضرتی بار تجربه او را سنگین کرده و او اکنون فرصت خوبی برای بهره بردن از این فرصت به نفع اجرای سیاستهای راهبردی دولت دارد.
نخستین زنی که سخنگوی دولت شد
اتفاقات سال 1401 باعث شد این تصور بهوجود بیاید که دولت سیزدهم در ارتباط با نسل جوان کمتوان است. بهادریجهرمی بهعنوان سخنگوی این دولت برای از بین بردن چنین تصویری چندین مرتبه برای گفتوگو با دانشجویان در دانشگاهها حضور یافته و خود را در معرض پاسخگویی قرار داد. اثرات مثبت چنین اقداماتی ایجاب میکند که در همه دولتها این رفتار تداوم یابد. انتخاب فاطمه مهاجرانی بهعنوان چهرهای باسابقه در حوزه آموزش هم پاسخی به مطالبه استفاده بیشتر از بانوان در هیاتدولت محسوب میشود و هم ظرفیت ارتباط با نسل جدید را فعال نگه میدارد. در سال ۶۸ با رتبه ۷۰۰ کنکور در رشته مهندسی مکانیک تحصیل و لیسانس خود را در همین رشته از دانشگاه شهید باهنر کرمان اخذ کرد.
مهاجرانی فوقلیسانس را هم در همین دانشگاه و در همین رشته پشتسر گذاشت و برای تحصیلات تکمیلی هم بورسیه دکتری رشته رباتیک از دانشگاه برونل لندن را کسب کرد اما بهدلایل خانوادگی امکان ادامه تحصیلات در آنجا را پیدا نکرد و درنهایت از دانشگاه هریوتوات اسکاتلند فوقلیسانس استراتژی گرفت و همانجا تحصیلات خود را در مقطع دکتری ادامه داد. مهاجرانی رئیس دانشکده فنیوحرفهای دختران شریعتی بود اما در مهر سال ۹۶ از سوی محمد بطحایی، وزیر وقت آموزشوپرورش بهعنوان رئیس مرکز استعدادهای درخشان انتخاب شد. در سالهای اخیر نیز مهاجرانی بهعنوان عضو هیاتعلمی موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی ارشاد در رشته مدیریت بازرگانی فعالیت کرد.
فاطمه مهاجرانی که عضو شورای انتقال قدرت دولت چهاردهم به ریاست ظریف نیز بوده است در ایام انتخابات در ستاد بانوان مسعود پزشکیان فعالیت کرد و همین امر نیز باعث شد در رسانهها بهعنوان چهرهای شناخته شود که مطالبات بانوان را مورد توجه قرار داده و پیگیری میکند. در راستای همین فعالیتها نیز او اظهاراتی را در اراک مطرح کرد که جنجالبرانگیز شد. همچون دو چهره دیگری که روز چهارشنبه مسئولیت گرفتند مهاجرانی نیز مطابق سوابق سیاسی و اجراییاش در دسته اصلاحطلبانی قرار نمیگیرد که اکنون چشمانتظار شکست دولت چهاردهم نشسته و برای پزشکیان نسخههای رادیکال تجویز میکنند.
مسیر مهار رادیکالیسم تداوم مییابد
مجموع انتخابهای مسعود پزشکیان نشان میدهد او برای تحقق شعار وفاق ملی بهعنوان بستر پیشبرد امور عزمی جدی داشته و سعی دارد همین اصل را در انتصابات خود نیز لحاظ کند. اجتناب از میدان دادن به چهرههای سیاسی حاشیهساز و جلوگیری از افتادن دولت به دام تندروی، امری است که میتواند احتمال موفقیت دولت را در اصلاح امور و جلب رضایت مردم بالا ببرد. رویکردی که برای گروههای رادیکال رضایتبخش نخواهد بود و احتمالا توپخانه رسانهای آنها را علیه رئیسجمهور فعالتر از گذشته خواهد کرد. در چند روز اخیر جلوههایی از این رفتار را در توییتر شخصیتهای اصلاحطلب مشهور به تندرو دیدهایم و تداوم این امر نباید تاثیری در انگیزههای دولت برای اجتناب از افتادن در دام جناحزدگی بگذارد.