وعده‌های مهم وزیر علوم چه بود؟

فرهیختگان: حسین سیمایی‌صراف روز گذشته با چراغ سبز مجلسی‌ها عملا برای 4 سال آینده سکان وزارت علوم را در دست گرفت تا از این طریق فصل جدیدی پیش روی نظام آموزش عالی کشور رقم بخورد. فردی که تا پیش از این نیز تا حدی برای بدنه مدیریتی آموزش عالی شناخته شده بود. سیمایی‌صراف در زمان رای اعتماد مجلس از برنامه‌هایش برای تقویت نظام مالی پژوهش و فناوری و رسیدن به درآمدهای پایدار برای عرصه آموزش عالی گفته بود؛ اتفاقی که در صورت تحقق می‌تواند بخش قابل توجهی از مشکلات امروز کشور در این عرصه را که عمدتا نیز به خاطر مشکلات مالی است، برطرف کند.

نکته قابل توجه در صحبت‌های وزیر علوم جدید که شنبه 3 شهریور ماه نیز مراسم استقبال رسمی از او در وزارتخانه برگزار می‌شود، تاکید روی سامان دادن به حوزه مالی، حفظ و نگه‌داشت نخبگان و توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه با دنیا بوده که طبیعتا رقم خوردن هرکدام از آنها نیازمند داشتن نقشه راه و راه‌کنش‌های مشخص است که در ادامه نگاه ویژه‌تری به برنامه‌های سیمایی‌صراف انداخته‌ایم. 

یکی از مسائل مهم در صحبت‌های وزیر علوم تقویت نظام تامین مالی علم و فناوری است. سیمایی‌صراف روز گذشته در صحن علنی مجلس در دفاع از برنامه‌هایش، به استفاده از ظرفیت‌های قانونی و بهره‌گیری از اختیارات سازمان‌های نظارتی برای افزایش اعتبارات سالیانه پژوهش و فناوری و همچنین تامین منابع مالی از طریق درآمدهای پایدار و مستمر کشور سخن گفته بود. اتفاقی که البته در جدیدترین نسخه برنامه‌های او نیز ذیل راهبرد دوم تعریف شده بود، به‌طوری‌که براساس دومین اولویت راهبردی که همان تقویت نظام مالی علم و فناوری بوده و مبتنی‌بر ماده 65 و ماده 7 برنامه ششم توسعه و همچنین نقشه جامع علمی کشور تدوین شده، 11 برنامه عملیاتی برای رسیدن به این هدف ارائه شده است.

مهم‌ترین آنها را باید هدایت و ترغیب خیرین و واقفین برای هزینه‌کرد در توسعه علم و فناوری، استفاده از فاینانس برای خرید تجهیزات تحقیقاتی، معرفی شورای عالی عتف به‌عنوان متولی پیگیری و جذب منابع لازم، استقرار نظام بودجه‌ریزی مبتنی‌بر عملکرد در دانشگاه‌ها در پیوند با نظام ارزیابی، اعتبارسنجی و رتبه‌بندی دانشگاه‌ها دانست. یکی از چالش‌های مهم سال‌های اخیر دانشگاه‌ها را باید بحث بودجه رفاهی دانشگاه‌ها دانست که مورد توجه وزیر جدید نیز قرار گرفته و قرار است با جدا کردن بودجه تامین هزینه امور دانشجویی از بودجه جاری دانشگاه‌ها به این وضعیت سامان دهد.

یکی دیگر از مسائل مهم مدنظر وزیر علوم، بحث آینده‌پژوهی است که درصورت تحقق کامل می‌تواند اثرات قابل‌توجهی را در حوزه‌های مختلف مرتبط با آموزش عالی داشته باشد. به گفته او در این زمینه و در آینده‌نگری ضعف جدی داریم و به همین دلیل باتاخیر زائد سراغ موضوعات مختلف می‌رویم. مساله‌ای که هرچند دهمین راهبرد این مقام مسئول با عنوان «تعالی هویت فرهنگی- تربیتی و اندیشه اسلامی- ایرانی دانشگاهیان» و براساس سند دانشگاه اسلامی تدوین شده، اما از اهمیت بالایی برخوردار است.

سیمایی‌صراف برای این بخش 23 برنامه عملیاتی را درنظر گرفته که ازجمله آن می‌توان به تنظیم سند جامع اخلاق دانشگاهیان، تقویت گردشگری علم و فناوری، ایجاد حکمرانی هوشمند فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها از طریق سامانه‌های برخط و از همه مهم‌تر آینده‌نگری و ترسیم وضع مطلوب در حوزه فرهنگی و اجتماعی اشاره کرد؛ اتفاقی که قطعا می‌تواند درصورت اجرای کامل از تکرار حوادثی مانند اغتشاشات سال 1401 در فضای دانشگاهی جلوگیری کند و فضا را برای گفتمان میان قشرهای مختلف دانشگاهی باز بگذارد. 

متن کامل گزارش زهرا رمضانی، خبرنگار گروه دانشگاه را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.