ضدحمله پزشکیان به سهم‌خواهان

فرهیختگان: ترکش‌های واکنش اصلاح‌طلبان و استعفای محمدجواد ظریف به چینش کابینه همچنان متوجه دولت چهاردهم و رئیس‌جمهور است،  آن هم درحالی‌که هنوز بررسی وزرای پیشنهادی در بهارستان به صحن علنی نرسیده است. در میان اصلاح‌طلبان، سه نگاه به کابینه قابل توجه است. برخی چهره‌های اصلاح‌طلب، هم کابینه پیشنهادی را نقد می‌کنند هم معتقدند رئیس‌جمهور باید مانع استعفای جواد ظریف شود. 

برخی دیگر هم اعتقاد دارند بعضی از گزینه‌های معرفی‌شده به خاطر فشارهای واردشده به رئیس‌جمهور در فهرست پیشنهادی قرار گرفته‌اند. از طرفی هم برخی اصلاح‌طلبان معتقدند کابینه پیشنهادی قابل قبول است و برای قضاوت باید صبر کرد. در دو سه روزی که انتقادات اصلاح‌طلبان به رئیس‌جمهور افزایش پیدا کرد، فضای سیاسی کشور منتظر بود تا موضع رئیس‌جمهور درباره این اختلافات و البته استعفای ظریف را بداند. بالاخره روز گذشته مسعود پزشکیان در شبکه «ایکس» به نقدها و البته استعفای جواد ظریف واکنش نشان داد.

استعفای ظریف آن‌هم درحالی‌که او تقریبا دست راست رئیس‌جمهور به حساب می‌آمد، این‌طور تحلیل می‌شد که بهتر است رئیس‌جمهور برای حفظ یکی از پشتوانه‌های مهم دولت، مانع از استعفای او شود و در چینش کابینه تجدیدنظر کند. علاوه‌براین گفته می‌شد استعفای ظریف می‌تواند ضربه زیادی به دولت وارد کند اما پزشکیان در پیام خود و با تاکید براینکه سرمایه دولت نه سیاستمداران بلکه مردم هستند، این‌طور پاسخ داد که دولت با رفتن سیاستمداران یا استعفای آنها آسیب نخواهد دید.

نکته دیگر آنکه موضع رئیس‌جمهور در شرایطی که اصلاح‌طلبان درگیر اختلاف و دعوا برای سهم‌خواهی هستند، پالس مثبتی هم به افکار عمومی داد و نشان داد رئیس‌جمهور قصد ندارد در دام این اختلافات بیفتد و با تمرکز و اصل قرار دادن رضایت مردم، مسیر دولت را به پیش خواهد برد. پیش از این تصور این بود استعفای ظریف ممکن است منجر به عقب‌نشینی رئیس‌جمهور و تغییر نظر او نسبت به برخی اعضای کابینه شود اما پیام رئیس‌جمهور نشان داد قرار نیست تحت تاثیر فشارها، نظرات خود را تغییر دهد.

اما نکته جالب توجه این است نقدهایی که در حال حاضر به کابینه وارد می‌شوند بیش از آنکه از جانب رقبا و اصولگرایان مطرح شوند، از جانب اصلاح‌طلبان مطرح می‌شود و فشار به دولت را مضاعف می‌کند، آن‌هم درحالی‌که دولت هنوز کاری را شروع نکرده است.

مساله، نحوه انتقاد و زاویه دوربینی است که سیاستمداران از آن به نقد دولت می‌پردازند. موضوع محوری که می‌بایست از آن زاویه به نقد دولت پرداخت، کارآمدی وزرای پیشنهادی دولت است. سوال این است که چقدر نقدهای مطرح شده به وزرای پیشنهادی دولت از این زاویه مطرح شده است؟

اساسا استعفای محمدجواد ظریف به خاطر گزینه‌های پیشنهادی تا چه اندازه به خاطر عدم کارآمدی گزینه‌های معرفی شده بوده؟ در حال حاضر مساله اصلی که باید به آن توجه کنند این است که میزان کارآمدی وزرای معرفی شده چقدر است. اما استعفای محمدجواد ظریف و دو پیامی که بعد از استعفایش منتشر کرد، نه‌تنها در راستای این کلان‌مساله نبود بلکه حتی موضوع اصلی که می‌بایست در حال حاضر به آن توجه کرد، یعنی کارآمدی را از مرکز توجهات دور کرد. 

در فضایی که اصلاح‌طلبان بیشترین انتقاد را به رئیس‌جمهور مطرح می‌کند و البته در مواردی سعی می‌کنند با رئیس‌جمهور فاصله‌گذاری کنند و این نگاه را به وجود بیاورند که رئیس‌جمهور و دولت را رها خواهند کرد، سوال مهمی که مورد توجه قرار می‌گیرد این است، حالا بعد از پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات این اصلاح‌طلبان هستند که به رئیس‌جمهور نیاز دارند یا ماجرا برعکس است؟ 

طبیعی است که ریاست‌جمهوری پزشکیان بهترین فرصت را در اختیار اصلاح‌طلبان قرار داده تا در کنار رئیس‌جمهوری که از آن حمایت کردند، قرار بگیرند و شکاف‌های موجود درون خود و در مواجهه با مردم را اصلاح کنند. قرار گرفتن اصلاح‌طلبان کنار مسعود پزشکیان و در کنار کارآمدی کابینه می‌تواند به اصلاح‌طلبان کمک کند که آسیبی که از تجربه هشت‌ساله دولت روحانی متحمل شدند را جبران، اعتماد عمومی نسبت به خود را بازسازی و ترمیم و علاوه‌براین نیز از حذف شدن خود در ساختار نظام حکمرانی، جلوگیری کنند.

متن کامل گزارش زهرا طیبی را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.