شوک ناگهانی به اقتصاد آمریکا و ژاپن چه ابعادی دارد؟

فرهیختگان: روز دوشنبه در بحبوحه ترس معامله‌گران بازارهای جهانی از وقوع رکود اقتصادی در آمریکا، بورس‌های جهانی، از نیویورک تا توکیو و لندن و پاریس سقوطی تاریخی را تجربه کردند. بر اساس این گزارش، شاخص اس‌اندپی ۵۰۰ (S&P ۵۰۰) آمریکا در معاملات صبحگاهی 3.1 درصد کاهش یافت و بدترین روز خود تقریبا طی ۲ سال اخیر را تجربه کرد.

شاخص داو جونز نیز کاهشی بود. بر اساس داده‌های بازار داوجونز، این سقوط باعث شد بازدهی خزانه‌داری ایالات‌متحده به شدت کاهش یابد و شاخص‌S&P500  ‌حدود 3 درصد کاهش یابد تا بزرگ‌ترین افت روزانه از 13 سپتامبر 2022 تاکنون باشد.

بر اساس داده‌های بازار داوجونز، شاخص داوجونز 2.6 درصد سقوط کرد که بیشترین کاهش روزانه خود را از 13 سپتامبر 2022 است. همچنین شاخص نزدک حدود 3.4 درصد کاهش یافت که شدیدترین افت روزانه از 24 جولای تاکنون است. درحال‌حاضر تغییرات روزانه شاخص داو‌جونز منفی 2.6 درصد، شاخصS&P500   منفی 3 درصد و شاخص نزدک منفی 3.4 درصد است.  

سهام ژاپن در روز دوشنبه بیشترین ضرر روزانه خود را از سال 1987 متحمل شد زیرا نگرانی‌ها در مورد رکود احتمالی در اقتصاد آمریکا موجی از شوکی را در بازارهای جهانی ایجاد کرد. شاخص Nikkei 225 سهام توکیو طی روز دوشنبه با افت 4451 واحدی، بزرگ‌ترین سقوط خود از سال 1987 تاکنون را به ثبت رساند. براساس این اتفاق، شاخص Nikkei 225  بیش از 12 درصد کاهش یافت. به گفته رویترز، این بزرگ‌ترین افت یک روزه بورس ژاپن از اکتبر 1987 تاکنون است. همچنین زیان Nikkei  را از اوایل جولای تا روز دوشنبه به 25 درصد رساند.

این اتفاق باعث شد نیل نیومن، رئیس استراتژی Astris Advisory در توکیو، به خبرگزاری سی‌ان‌ان (CNN) بگوید: «بوی سال 1987 می‌آمد.» اشاره او به «دوشنبه سیاه» در اکتبر 1987 بود، زمانی که بازارهای جهانی سقوط کرد و نیکی 3836 واحد را از دست داد. ترس از رکود احتمالی در اقتصاد ایالات‌متحده این انتظار را افزایش داده است که فدرال رزرو مجبور به کاهش نرخ بهره باشد.

در شرایطی که بانک مرکزی ژاپن طی ماه‌های اخیر برای مهار تورم نرخ‌های بهره خود را افزایش می‌دهد، باعث افزایش ارزش ین در برابر دلار آمریکا و کاهش جذابیت سهام وابسته به صادرات ژاپن نیز می‌شود. 

بازار سهام ژاپن در روز سه‌شنبه با 3217 واحد افزایش یا به عبارتی رشد 10.2 درصدی، بازگشت خود را اعلام کرد. لازم به ذکر است بورس ژاپن روز گذشته بهترین روز خود را از اکتبر 2008 تاکنون را به ثبت رساند و 10.2 درصد افزایش یافت. این افزایش یک روز پس از آن رخ می‌داد که این بازار روز دوشنبه بدترین روز خود از سال 1987 را تجربه کرده و 12.4 درصد ارزش خود را از دست داده بود.

براساس داده‌ها، شاخص Topix ژاپن 9.3 درصد رشد کرد و ین پس از تقویت شدید در هفته‌های اخیر در حدود 145.70 ین در برابر دلار تثبیت شد.

شاخص Nikkei225  نیز 10.2 درصد رشد کرد. این رالی در سایر بازارهای آسیایی نیز تکرار شد و Kospi کره‌جنوبی در روز سه‌شنبه 3.3 درصد افزایش یافت. شاخص سهام تایوان که بدترین فروش تاریخ خود را در روز دوشنبه داشت، با رشد 8 درصدی تراشه‌ساز TSMC، حدود 3.3 درصد افزایش یافت. مقامات دولتی کره‌جنوبی گفتند بازارهای آسیایی به خطرات اقتصادی آمریکا و تنش‌های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه «بیش از حد» واکنش نشان داده‌اند.

آنها معتقدند در صورت نوسانات بیش از حد، اقدام سریعی برای ایجاد ثبات در بازار انجام خواهند داد. در سئول، تولیدکنندگان تراشه سامسونگ الکترونیکس و SK Hynix به ترتیب 2.2 و 4.4 درصد رشد کردند.

سهام‌های اروپایی صبح روز سه‌شنبه بین سود و زیان در نوسان بودند، زیرا هیجان سرمایه‌گذاران به‌دلیل فروش روز دوشنبه و نگرانی‌های اقتصادی در ایالات‌متحده و کاهش معاملات ین ژاپن، کاهش یافته بود. در پی آغاز به کار بازارهای سهام در اروپا، شاخص ۴۰ شرکت برتر بورس فرانسه 2.84 درصد و شاخص بورس آلمان هم 3.48 درصد افت کرد. بورس لندن نیز به کاهش 3.1 درصدی شاخص قیمت سهام ۱۰۰ شرکت برتر تن داد.

در‌حال‌حاضر شاخص سهام بازارهای اروپایی تا زمان نگارش گزارش حاضر بین 0.20 تا 0.60 منفی بوده و همگی زیر یک است.

در ژاپن اما بانک مرکزی برای دومین بار متوالی نرخ بهره را افزایش داد؛ به این ترتیب نرخ بهره به بالاترین حد خود در ۱۵ سال اخیر رسید. با توجه به اینکه در ژاپن تورم وجود ندارد و نیازی به سیاست پولی انقباضی نیست، به نظر می‌رسد بانک مرکزی در این کشور منتظر بانک مرکزی آمریکا بود. ارزش ین روزبه‌روز ضعیف می‌شود؛ چراکه تراز تجاری ژاپن منفی است، ۹۰ درصد واردات انرژی و مواد غذایی است و تورم جهانی سبب شده قیمت‌ها افزایش پیدا کند و تقاضا کاهش یافته است.

متن کامل گزارش سرویس اقتصادی را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.