زهرا جعفریان؛ فرهیختگان آنلاین: صعود به قلۀ دماوند در تابستان نسبت به سایر فصل‌ها، راحت‌تر است و بهترین زمان برای صعود به آن، مردادماه است. روزها طولانی‌تر است و احتمال تغییرات آب و هوایی کمتر است. گفته می‌شود که هر هفته بیش از 2 هزار نفر در مسیر صعود به قله حرکت می‌کنند. این شرایط باعث می‌شود که کوهنوردان مبتدی بیش از هر فصل دیگه‌ای به فکر صعود قلۀ دماوند باشند.

در بین تردد انبوه کوهنوردان، افراد غیرمتعهدی بیشتر دیده می‌شود که زباله خود را در محیط کوهستان رها می کنند. در چنین ارتفاعاتی، به دلیل کمبود اکسیژن، کوهنوردان از نظر جسمی و روحی خسته می‌شوند و حمل زباله سخت می‌شود در نتیجه برخی کوهنوردان زباله‌های خود را در کوه رها می‌کنند. براساس برآوردهای فدراسیون کوهنوردی در فصل صعود تابستانی، کوهنوردان، بیش از هفت تن پسماند از خود در قله برجای می‌گذارند.

قله اورست، مرتفع‌ترین قله جهان هم به علت حضور انبوه کوهنوردان و رفت‌وآمد جهانگردان، با انباشت زباله دست‌وپنجه نرم می‌کند. زباله هایی که در گذر زمان بر جان کوه انبار می‌شود، بام ایران را با خطر نابودی زیست محیطی رو‌به‌رو می‌کند. تولید این زباله‌ها و نبود یک قانون واحد ضربه بزرگی را به محیط زیست منطقه وارد کرده است و اگر مسئولان مربوطه برای آن راه حلی پیدا نکنند، آسیب بزرگی به این سرمایه ملی وارد می‌شود.

چهارم مهر؛ روز پاک‌سازی کوهستان به دلیل خطر مشکلات محیط زیستی، از سی سال پیش در ایران رسم شده است در روز چهارم مهر، کوهنوردان زباله‌های رهاشده در مسیر کوه و طبیعت را جمع‌آوری می‌کنند تا به بازیابی چهره طبیعی کمک کنند. این روز به عنوان «کوه پاک» شناخته می‌شود. جمع کردن چند کیسه زباله، شاید در برابر موج‌ سهمگین تخریب و تصرف طبیعت کاری بی‌اثر به‌نظرآید، اما گذشته از تأثیر مشخصی که در عرصه‌هایی محدود دارد، چون قابلیت فراگیر شدن در میان گروه‌های اجتماعی را دارد و حساسیت مردمی را نسبت به ثروت‌های ملی همچون کوه و جنگل و دشت و تالاب و ساحل بیشتر می‌کند، عملی ارزشمند و در خور ترویج هرچه بیشتر است.

برای نجات بام ایران باید چه کار کرد؟

مهم‌ترین اقدام، افزایش آگاهی و مسئولیت‌ کوهنوردان به‌ خصوص کوهنوردان مبتدی است که موجب می‌شود سطح زباله‌ها کاهش یابد. همچنین در تمام کوه ‌های بلند دنیا، در همان ابتدای ورود کوهنوردان هزینه ‌هایی از آنها دریافت می‌ شود که صرف خدمات دهی در مراحل مختلف خواهد شد. از طرفی قوانین به گونه ‌ای تنظیم شده که کوهنوردان باید فضولات خودشان را در بسته‌های مشخصی تحویل بدهند تا طی مراحلی بعدا به پایین کوه ‌ها منتقل شود.