فرهیختگان: وضعیت فرهنگ در سطوح مختلف گرفتار مسائلی است که بخشی از آن جزو موارد حلنشده پیشینی جامعه هنری است و بخشی هم در سالهای اخیر شکل گرفته و حتی در برخی از نقاط، آنقدر دامنه تنشها تشدید شده که در وضعیت بحرانی قرار دارد.
اولین مساله مهم وزارت ارشاد در شرایط فعلی فرهنگ، ارتقای جایگاه این نهاد مهم دولتی نسبت به دیگر سطوح حکمرانی فرهنگی است. اینکه وزارت ارشاد باید چه نسبتی با ارگانها، وزارتخانهها و همچنین دیگر مجموعههای فرهنگی همچون سازمان صداوسیما، سازمان تبلیغات اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی داشته باشد.
وزیر ارشاد در اولین گام، ضمن تقویت نقاط اثرگذاریاش بر ساحتهای مختلف فرهنگ، بایستی بتواند در تعاملی سازنده با نهادهای موازی، نقش راهبری فرهنگی را ایفا کند و این مهم محقق نخواهد شد جز از سوی فردی که وزنه قابل اعتنایی در کابینه دولت باشد و بتواند با اتکا به سابقه مدیریت فرهنگی خود، ارتباطی مستمر و راهبردی با دیگر دستگاهها برقرار کند.
جریانهای فعال فرهنگی، یک سابقه ذهنی از تصمیمگیری و تصمیمسازی جریان سیاسی اصلاحطلب در حوزه فرهنگ دارند که بر مبنای آن پیشبینی میکنند دولت چهاردهم در نقاط مختلفی از ایده تا اجرای برنامههای فرهنگی، مستعد گلاویز شدن با دیگر نهادهای فرهنگی است. در چنین شرایطی وزیر ارشاد میتواند با پرهیز از تنشهای بیحاصل، توانمندی وزارتخانه متبوعش را با استخدام سایر بخشهای فرهنگی کشور توسعه دهد.
وزارت فرهنگ قوی، قطعا قوای حکمرانی فرهنگی کشور را مستحکمتر خواهد کرد و اگر دستگاههای بیرونی در نسبتی محترمانه و روشمند با این وزارتخانه قرار نگیرند، نهتنها باعث تضعیف این بخش استراتژیک خواهند شد، بلکه تصمیمها و مجوزهای این نهاد را هم بیاعتبار خواهند کرد. اولین شخصی که میتواند از حیثیت این وزارتخانه دفاع کند، شخص وزیر ارشاد است و توانمندی و همچنین اقتدار او در تفاهم با نهادهای بیرونی ارشاد مانع از دخالتهای بیمورد و غیرتخصصی در حوزه فرهنگ خواهد شد.
یکی دیگر از کلانپروژههایی که وزارت ارشاد با هوشمندی و ظرافت میتواند پیش ببرد کم کردن فاصلههای بین بخشهای مختلف فرهنگی است.
در سالهای اخیر، تکانههای اجتماعی رخ داده که نتایج آن در نقاط مختلف جامعه هنری هم قابل احصا است. علاوهبر این، مسائلی هم به صورت تاریخی بین اهالی هنر و بخش تصمیمگیرنده فرهنگی وجود داشته که سوءتفاهمهای بین هنرمندان و مدیریت فرهنگی را تشدید کرده است.
اینکه جزیرههای جداافتاده فرهنگ در تعاملی سازنده با هم قرار بگیرند، در شرایط فعلی کار سادهای نیست اما نشدنی هم نیست و وزیر ارشاد میتواند با تکیه بر امکانات و ظرفیتهای موجود، زمینههای تفاهم بیشتر را فراهم کند. وزیر فرهنگ و ارشاد با واسپاری مسئولیتها به هنرمندان و همچنین درگیر کردن آنها با مسائل اساسیشان، میتواند چالشهای پیشرو را با تقویت کانال اعتمادسازی برطرف سازد.
متن کامل یادداشت معین احمدیان، دبیر گروه فرهنگ را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.