انتصاب‌ها از ساختار اداری دولت پزشکیان چه می‌گویند؟

فرهیختگان: با انتصاب سیدحمید پورمحمدی به‌عنوان رئیس سازمان برنامه‌وبودجه و شهرام دبیری به معاونت امور مجلس تعداد مسئولیت‌های تعیین‌تکلیف شده در دولت چهاردهم به عدد۷ رسید. به غیر از ظریف و طیب‌نیا که به ترتیب به‌عنوان معاون راهبردی و مشاور عالی رئیس‌جمهور انتخاب شده و نقش فکری برعهده دارند 4 مسئولیت تعیین شده دیگر وجهه بروکراتیک دولت را شکل می‌دهند.

ترکیب مسئولیت‌های تعیین‌تکلیف شده نشان می‌دهد مسعود پزشکیان بخش بروکراتیک دولت خود را که وظیفه ایجاد هماهنگی بین ارکان مختلف دولت را برعهده دارند تا حد زیادی تکمیل کرده است. 

روز گذشته اعلام شد مسعود پزشکیان شهرام دبیری را به‌سمت معاونت امور مجلس و سیدحمید پورمحمدی را نیز به‌عنوان رئیس سازمان برنامه‌وبودجه انتخاب کرده است. اگر شخصیت‌های انتخاب شده به قدر کافی برای مسئولیت جدید خود توانمندی‌های سیاسی و اجرایی را کسب کرده و وجاهت لازم را داشته باشند قادرخواهند بود در فراهم کردن بسترهای اجرای کلان سیاست‌های دولت موثر عمل کنند.

با مرور گزاره‌های پرتکراری که همواره از کسری بودجه در اجرای کلان‌پروژه‌های اجرایی کشور و تامین منابع جاری از زبان مسئولان مختلف شنیده می‌شود، شاید بشود گفت مهم‌ترین چالش همه نهادهای اجرایی کشور بحث تامین منابع مالی است. به همین دلیل نیز همواره در زمان تدوین برنامه بودجه فضای لابی‌های پشت‌پرده با نمایندگان برای افزایش حجم ردیف‌های بودجه نیز آغاز می‌شود.

آنچه معمولا در مورد چانه‌زنی‌ها بر سر گرفتن بودجه در رسانه‌ها مطرح می‌شود مربوط به همین مرحله از بودجه‌ریزی است، اما بخش مهم دیگر مربوط به زمانی است که وزرا برای نقد کردن بودجه‌های تعیین شده در برنامه باید در مقابل سازمان برنامه به صف شده و با رئیس این سازمان به چانه‌زنی بپردازند. 

اگر رئیس سازمان برنامه دانشی نسبت به مسائل اقتصادی نداشته باشد هم مسیر هدررفت منابع را هموار کرده و هم با صرفه‌جویی غیر‌ضروری در مقابل پیشبرد کلان پروژه‌های ضروری کشور سد ایجاد می‌کند. فضای پرچالش این سازمان اگر به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند جایگاه ریاست آن را به یکی از پر ترددترین سمت‌های دولت تبدیل کند.

ستون دیگر شاکله بروکراتیک دولت را معاونت امور مجلس رئیس‌جمهور تشکیل می‌دهد. برخی مصوبات مهم مجلس ازجمله لایحه بودجه که به آن اشاره شد باید از فیلتر مجلس نیز عبور کرده و رضایت آنان را جلب کند. معاونت امور مجلس باید بتواند بدنه نمایندگان مجلس را نسبت به مصوبات دولت اقناع کرده و حجم زیادی از مخالفت‌های را مهار کند. 

در دولت چهاردهم اما مسعود پزشکیان برای انتخاب معاون پارلمانی به جای وجهه سیاسی بیشتر بر فاکتور هماهنگی با خود تاکید کرده و فردی را انتخاب کرده است که بیشتر به‌خاطر فعالیت‌های مدیریتی‌اش در عرصه ورزش در کشور شهرت دارد تا فعالیت‌های سیاسی. 

پزشکیان که در زمان انتخابات بارها عنوان کرده بود کارشناس نیست و هدفش از ریاست‌جمهوری سپردن اداره امور به کارشناسان امر است اکنون خود را در معرض پاسخگویی به این مطالبه ایجاد شده می‌بیند. در همین راستا نیز شورای راهبری انتقال قدرت با محوریت شخص محمدجواد ظریف شکل گرفت.

اگر قرار باشد که اعتماد به ظریف تداوم داشته باشد و افراد پیشنهادی توسط شورای تحت راهبری او سهم زیادی از کابینه را به خود اختصاص دهند، وزیر خارجه اسبق ایران هم قدرت اثر‌گذاری بر دیدگاه‌های رئیس‌جمهور و هم قدرت پیگیری این دیدگاه‌ها در بخشی از وزارتخانه‌ها را به‌دست خواهد آورد.

درمورد طیب‌نیا نیز می‌توان این‌گونه گفت جایگاه در نظر گرفته شده برای او احتمالا چیزی شبیه به جایگاهی است که در زمان دولت سیزدهم تحت عنوان معاونت اقتصادی برعهده محسن رضایی بود.

متن کامل گزارش علی مزروعی، خبرنگار گروه نقد روز را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.