عملیات خطرناک فیک‌نیوزها؛
فرهیختگان: جریان فیک‌نیوز که در رویدادهای مشابه گذشته هم شکل گرفته بود، بازهم درخصوص انجام عملیات خونخواهی رئیس دفتر سیاسی حماس ظهور پیدا کرده است. در این جریان اما گروه‌ها و افراد با ایده‌ها و اهداف مختلفی حضور دارند. برخی از آنها می‌خواهند با انتشار محتواهای گمراه‌کننده و غلط، جبهه مقابل را سردرگم و اثر حمله نظامی پیش‌رو را عمیق‌تر کنند.
این کنش رسانه‌ای در موقعیت‌های اینچنینی پسندیده است اما تا وقتی که هدف محتوای گمراه‌کننده دشمن خارجی باشد؛ نه جامعه داخلی. هدف گروه دیگر از انتشار مطالب غلط، فعال نشان دادن رسانه خود در برهه‌های حساس است به این ترتیب از نشر و بازنشر هیچ خبری- فارغ از صحت و اصالت آن- دریغ نمی‌کنند. این وضعیت از هیچ زاویه‌ای خوشایند نیست. در این شرایط هم اعتبار خود رسانه خدشه‌دار می‌شود و هم جامعه مخاطب اعتمادش را نسبت به آن رسانه و حتی اصل خبر از دست می‌دهد.
«ایران تصمیم گرفته بی‌سروصدا و بدون اعلان قبلی، این بار قلب تل‌آویو را هدف قرار دهد.» این یکی از خبرهایی بود که طی دو روز اخیر به نقل از خبرگزاری «سی‌ان‌ان» توسط رسانه‌های کوچک و بزرگ کشور دست‌به‌دست شد. بررسی‌ها اما نشان می‌دهد اساسا این خبرگزاری چنین خبری را منتشر نکرده، از سوی دیگر خبرهایی مبنی‌بر لغو پروازهای منطقه ازجمله ایران، بیروت و ترکیه منتشر شد که واکنش مقامات رسمی را درپی داشت. علی حمیه، وزیر حمل‌ونقل لبنان در این باره گفت: «آنچه در مورد لغو پروازهای فرودگاه بیروت منتشر می‌شود، صحت ندارد و آنچه منتشر می‌شود اخبار جعلی است.»
همچنین سعید چلندری، مدیرعامل شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) با بیان اینکه پروازهای ترکیه به ایران و برعکس درحال انجام است و لغو پروازهای ترکیه به ایران صرفا شایعه و جو رسانه‌ای است، گفت: «پروازهای ترکیش ایرلاین طبق برنامه درحال انجام است و تنها دوپرواز این شرکت از بامداد به صبح تغییر برنامه داده است.»
یکی از اولین خبرهایی که به‌صورت گسترده در رسانه‌ها دست‌به‌دست شد، اظهارات مجری یک برنامه تلویزیونی بود. این مجری به حمله قریب‌الوقوع اشاره کرد و گفت: «به حول و قوه الهی از ساعات آینده جهان شاهد صحنه‌های محیرالعقول و اتفاقات بسیار مهمی خواهد بود.» او در بخش بعدی گفته‌هایش را اصلاح کرد و با اشاره به اینکه اطلاعات دقیقی در این باره ندارد، افزود: «ان‌شاءالله که فرصت باشد در روزها یا حتی ساعات آینده از ابعاد و اتفاقات مهمی که درپی خونخواهی اسماعیل هنیه انجام خواهد شد، بگوییم.»
سیدمحمد مرندی، تحلیلگر سیاسی و بین‌الملل در شبکه اجتماعی ایکس با انتشار تصویر موشک‌های سپاه خطاب به شهرک‌نشینان نوشت: «ترک کنید. دارند می‌آیند.» این مطلب مرندی در رسانه‌های مختلف با عنوان مشاور وزارت خارجه بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد اما کمی بعد مرندی با تاکید بر اینکه مشاور وزارت خارجه نیست، نوشت: «توییت [قبلی] نمی‌گوید که موشک‌ها و پهپادها به‌زودی پرتاب خواهند شد.» علاوه‌بر اینها خبرهای دیگری نیز در این باره منتشر شد که برخی رسانه‌ها بدون توجه به صحت و اصالت خبر آن را انتشار دادند.
انتشار اخبار غلط از سوی برخی رسانه‌ها در نخستین گام، به اعتبار آن رسانه لطمه می‌زند. وقتی یک رسانه در چنین شرایط حساسی اطلاعات غلط منتشر می‌کند، مخاطبان به‌تدریج اعتمادشان نسبت به آن رسانه را از دست می‌دهند و منابع خبری معتبرتر را جایگزین آن می‌کنند. همچنین در برخی موارد، انتشار اخبار غلط می‌تواند به پیامدهای قانونی منجر شود.
همان‌طور که رهبر انقلاب و مقامات کشور اعلام کرده‌اند عملیات خونخواهی شهید هنیه انجام خواهد شد اما با توجه به این اطلاعیه سپاه پاسداران و نظر به تدابیر نظامی و امنیتی، زمان، مکان و کیفیت این عملیات به‌طور دقیق مشخص نیست، بنابراین بهتر است از انتشار مطالب خلاف واقعی که اصل عملیات را هدف قرار داده جلوگیری شود و از فضای رسانه‌ای به‌عنوان بازوی کمکی دفاع از کشور و خونخواهی مجاهد شهید استفاده کرد.
متن کامل گزارش علی ملکی، خبرنگار گروه نقد روز را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.
