قهر با رشته‌ها و علوم جدید، مسائل اصلی وزارت علوم

محمد علی‌اکبری، معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درخصوص برطرف کردن چالش قهر با رشته‌های مهم باید فکر اساسی کند، زیرا در آینده نزدیک در کشور «مهندس» و افرادی که علوم پایه آموزش‌ دیده باشند، نخواهیم داشت و تعداد آنها به‌شدت کاهش پیدا می‌کند. خانواده‌ها، دانشجویان و دبیرستانی‌ها با برخی رشته‌های اساسی و مهم کشور قهر کرده‌اند. در دانشگاه‌های دولتی نیز به برخی رشته‌های مهم مانند حوزه مهندسی بی‌توجهی شده است. همه رشته‌ها مهندسی نیستند ولی رشته‌های «پایه» محسوب می‌شوند که مورد بی‌توجهی مردم قرار گرفته‌اند. این مساله باید در اولویت قرار گیرد و به‌طور جدی پیگیری شود.

من معتقدم باید جامعه را ارزیابی کرد؛ شرایطی در جامعه ایجاد شده و در کنکور نیز شاهد هستیم که درصد بسیاری از افراد رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی علاقه‌مند هستند. بازار کار این رشته‌ها نیز مشخص است. اما تنها مساله «بازار کار» مطرح نیست، به‌عنوان‌مثال در معدن، نفت، برق، شیمی به‌شدت به نیروی کار نیاز داریم. شرکت‌هایی وجود دارند که حتی دانشجویان را بورسیه می‌کنند تا درس بخوانند اما دانشجو باز هم به‌سمت این رشته‌ها حرکت نمی‌کند.

شاید اتفاقی در جامعه افتاده که مردم فکر می‌کنند این رشته‌ها، رشته‌های سختی هستند، منظور از «سخت» درواقع «کار سخت» است، یعنی دانشجو فکر می‌کند زمانی که فارغ‌التحصیل می‌شود باید کار سخت انجام دهد و با خود می‌گوید کار آسان‌تری را انجام می‌دهم. از نگاه من، کارگر برنامه‌نویسی سازمان‌های کلان شده‌ایم و در این شرایط صنایع و نیازهای اساسی کشور به فراموشی سپرده می‌شوند، بنابراین بچه‌ها مسیر اول را انتخاب می‌کنند و نمی‌پسندند که در معدن و صنعت کار کنند.

اولویت دومی که دولت چهاردهم باید در حوزه علمی موردتوجه قرار دهد علوم جدید است. علوم جدیدی را که در دنیا اتفاق افتاده باید به ایران نیز آورد و از آن استفاده کرد. وزارت علوم باید یک‌سری از کارها را پایه‌گذاری کند. در دورنمای دو تا سه‌ساله باید گروه‌های علمی تشکیل شوند تا بتوانند کارهایی جدید انجام دهند، به‌عنوان‌مثال هوش مصنوعی، زیست‌فناوری و کوآنتوم علومی هستند که در تمام دنیا روی آن کار می‌شود. وزارت علوم نیز باید به آن فکر کند و ظرف دو الی سه‌سال به این موضوع واکنش نشان دهد.

در حوزه اجرا باید سراغ آموزش‌وپرورش رفت؛ در حوزه آموزش عالی نمی‌توان کار چندانی انجام داد، زیرا زمانی که افراد وارد آموزش عالی می‌شوند انتخاب‌های خود را انجام داده‌اند. ما باید به یک‌لایه پایین‌تر برویم و کار را از آموزش‌وپرورش آغاز کنیم. باید یک تیم با حضور وزیر علوم، وزیر آموزش‌وپرورش، معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و... تشکیل شود و طرحی را ارائه دهند تا بتوانیم کار را از آموزش‌وپرورش شروع کنیم. دانش‌آموزان را به‌سمتی ببریم که از اتفاقات آگاهی داشته باشند. گره در آموزش‌وپرورش است و در آموزش عالی نیست.