وضعیت منابع آب و برق کشور چطور است؟

فرهیختگان: این روزها دماسنج‌ها نشان می‌دهند که چهار روز آینده ایران و غرب آسیا آنونسی از وضعیت گرمای جهنم است. در ابتدا روز یکشنبه، ۳۱ تیرماه به‌عنوان گرم‌ترین روز تاریخ زمین اعلام شد. این رکورد ولی دوام نیاورد و درنهایت دوشنبه یکم‌مرداد، دمای هوا باز هم بالاتر رفت و این‌بار دوشنبه به‌عنوان گرم‌ترین روز ثبت شد. 

روز گذشته سازمان ملل متحد با هشدار درباره گرمای شدید و خطرات آن برای افراد مختلف، فراخوان «دعوت به اقدام» صادر کرده است. سازمان ملل در این فراخوان، خواستار اقدام فوری و هماهنگ بین‌المللی در چهار حوزه حیاتی شده است: «مراقبت از اقشار آسیب‌پذیر، محافظت از کارگران، تقویت انعطاف‌پذیری اقتصادها و جوامع با بهره‌گیری از داده‌ها و علم، و محدود کردن افزایش دما به ۱.۵ درجه سانتی‌گراد از طریق حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی و افزایش سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر.»

سه‌سال پیش در تابستان 1400 قطعی‌های مکرر برق همه را کلافه کرده بود. این قطعی‌ها در آن سال، محدود به بخش صنایع نبود و این اختلال تاثیر گسترده‌ای بر زندگی روزمره مردم و صنایع داشت. گرمای شدید هوا، باعث چندبرابر شدن استفاده از وسایل سرمایشی شد و همین موضوع مصرف برق را به‌شدت افزایش داد.

همچنین خشکسالی شدید در سال 1400 منجر به کاهش حجم آب در سدها و درنتیجه کاهش تولید برقابی شد و درنتیجه نیروگاه‌های آبی که سهم بزرگی در تامین برق کشور دارند، نتوانستند به‌طور کامل به شبکه برق کمک کنند. این عوامل درکنار هم باعث شده‌اند کشور با مشکلات جدی در تامین برق مواجه و دولت نیز مجبور به اجرای برنامه‌های مدیریت مصرف و اعمال خاموشی‌های مکرر شود، پس از آن قطعی‌های برق کمرنگ و تا حدودی رفع شد تا اینکه دور قطعی برق و کاهش ساعات اداری به تابستان 1403 رسید.

از ابتدای امسال تا انتهای خردادماه حدود 937 مگاوات واحدهای جدید نیروگاهی در بخش گازی، تولید پراکنده و تجدیدپذیر و پاک به بهره‌برداری رسیده و طبق برنامه اعلام‌شده، از تیرماه تا انتهای اسفندماه نیز چهارهزار و 385 مگاوات به بهره‌برداری خواهد رسید که مجموع کل بهره‌برداری از واحدهای نیروگاهی تا پایان سال پنج‌هزار و 322 مگاوات خواهد بود. 

داده‌های مربوط به رشد تولید برق تا جایی خوشایند است که متوجه رشد 14 درصدی مصرف می‌شویم. طبق این گزارش، بررسی داده‌های چهارسال اخیر مصرف برق در ساعت پیک نشان می‌دهد در تیر سال‌جاری مصرف پیک حتی به 76 تا 77 هزار مگاوات نیز رسیده که این مقدار، بالاترین میزان مصرف در پیک طی چهارسال اخیر است. 

گفته می‌شود که مصرف برق کشور از تابستان 1400 و قطعی‌های مفصل و مکرری که به بخش خانگی هم رسیده بود، 25 درصد بیشتر است اما قطعی فقط شامل بخش صنعتی است. برخی کارگاه‌ها و کارخانه‌های بخش صنعتی به دلیل قطعی‌های برق ناچار به تعطیلی تعدادی از روزهای هفته شده‌اند.

پیرو همین موضوع در روزهای اخیر خبرهایی مبنی‌بر «تعطیلی تهران در هفته جاری» مطرح شده که مصطفی رجبی‌مشهدی با بیان اینکه هم‌اکنون‌ شبکه برق کشور پایدار است اعلام کرده که تعطیلی ادارات تهران درخواست وزارت نیرو نبوده و هیچ ارتباطی با کمبود برق ندارد. 

براساس آخرین آمار میزان پرشدگی سدهای کشور ۶۰ درصد بوده و هفت سد بیش از ۹۰ درصد آب دارد و میزان بارش‌ها نیز نسبت به سال قبل ۱۹ درصد افزایش داشته است. میزان ورودی مخازن کل کشور از ابتدای سال آبی (ابتدای مهرماه) تا ۳۰ تیرماه معادل 39.45 میلیارد متر مکعب بوده که در قیاس با سال گذشته عددی معادل 36.99 میلیارد مترمکعب بوده هفت درصد کاهش داشته است.

متن کامل گزارش زینب مرزوقی و علی ملکی را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.