چینی‌ها به‌دنبال معادله برد- برد در غرب آسیا هستند

فرهیختگان:  روز گذشته 14 گروه فلسطینی در چین، «بیانیه پکن» را امضا کردند که از تشکیل دولت ملی فلسطین حمایت می‌کرد. امضای این بیانیه در چین را می‌توان ادامه مسیر دولت چین در میانجیگری در بحران‌های منطقه‌ای دانست. علاوه‌براین، حضور 14 گروه فلسطینی از جمله حماس و فتح که اختلافات سیاسی با یکدیگر داشتند ذیل بیانیه‌ای مشترک می‌تواند نقش موثری در کم کردن اختلافات این گروه‌ها با یکدیگر و متحد کردن آنها باهم داشته باشد.

اتفاق مهمی که لازم است ایران نیز نقش کلیدی خود در محور مقاومت را همراه با نقش‌آفرینی چین اثبات کند. برای بررسی بیشتر ابعاد امضای این بیانیه و تاثیر آن در منطقه با حامد وفایی، کارشناس مسائل چین و بردیا عطاران، کارشناس بین‌الملل گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید. 

حامد وفایی، کارشناس مسائل چین، در گفت‌وگو با فرهیختگان بیانیه پکن را ادامه مسیری دانست که در چند وقت اخیر از جانب چین دنبال شده و توضیح داد: اتفاقی که اخیرا با حضور گروه‌های فلسطینی در چین رخ داده، موضوع جدیدی نیست. ماه‌ها قبل که مسئولان فلسطینی به پکن سفر کرده بودند، چینی‌ها اعلام کردند سطح روابط‌شان را با فلسطین به سطح راهبردی ارتقا دادند.

وی افزود: پیش‌بینی چنین اقداماتی از جانب پکن مطرح بود و چین هم بارها تاکید کرد خواستار تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی است و تمام تلاش خودش را در این راستا انجام خواهد داد. قبل از این رسانه‌های چینی اخباری را منتشر کرده بودند که چینی‌ها در تلاش هستند، گروه‌های مختلف فلسطینی را در کنار هم در پکن داشته باشند. در داخل فضای سیاسی فلسطین جریانات مختلف، که شاخص‌ترین آنها در ایران هم معروفند اختلافاتی دارند که به‌لحاظ سیاسی بین فتح و حماس وجود دارد، جریان حماس به ایران نزدیک‌تر است و گروه‌های دیگری هم در فلسطین هستند.

وفایی خاطر نشان کرد: چین این‌گونه رصد کرده بود که یکی از موانع راه تشکیل دولت فلسطینی قدرتمند، انشقاقی است که در فضای داخلی گروه‌های فلسطینی وجود دارد. برهمین اساس، اخباری منتشر شده بود که چینی‌ها در پی دعوت از گروه‌های مختلف فلسطینی برای برگزاری یک نشست برای نزدیک‌ کردن مواضع آنها به یکدیگر هستند. مهم‌تر از این نشست، ارتقای سطح روابط چین و فلسطین بود که چندین ماه قبل اعلام شد.

این کارشناس افزود: نکته جالبی که وجود دارد این است که در ماه‌های اخیر بعد از جنایاتی که اسرائیلی‌ها در نوار غزه و مناطق اشغالی انجام دادند، شکاف عمیقی بین رژیم‌صهیونیستی و کشور چین ایجاد شده و چین به‌صراحت جنایات اسرائیل را محکوم کرده و بر لزوم توجه اسرائیلی‌ها به قوانین و چهارچوب‌های بین‌المللی تاکید کرده و چشم‌انداز روابط آینده رژیم‌صهیونیستی و چین بسیار مبهم شده است. به شکلی که خیلی از سرمایه‌گذاران چینی، اسرائیل را ترک کردند، هم به‌خاطر مسائل امنیتی که آنجا وجود دارد و عدم تامین امنیت برای سرمایه‌گذاران و هم به‌جهت عدم توجه رژیم تل‌آویو به قوانین بین‌المللی.»

وفایی درباره اینکه بیانیه پکن ما را با چین جدیدی مواجه می‌کند، گفت: مدت‌هاست با یک چین جدید مواجه هستیم و انتقادی که به سیاست ایران در این رابطه دارم این است که هنوز ابعاد و مختصات چین جدید را شناسایی نکرد‌ه‌ایم و روابط‌مان آن‌گونه که باید باشد، نیست. توجه داشته باشید که سال‌ها قبل، روابط ایران و چین دقیقا برهمین اساس ارتقا پیدا کرد، منتها این چهارچوب در حد شعار باقی ماند و دلایل مختلفی دارد که باید در جای خودش بررسی شود، اما این روابط به سطح بالای مشارکتی و راهبردی و جامعیت خود دست پیدا نکرده است.

وی افزود: معتقدم ضعف ادراک نهادهای داخلی کشور ما از ظرفیت‌های چین و برنامه راهبردی که چینی‌ها دارند، عامل اصلی این موضوع بوده، بنابراین در یک دهه اخیر با چین جدیدی مواجه هستیم و لازمه کار با چین جدید، ادراک کامل از ابعاد حضور چینی‌ها در نظام بین‌الملل است.

متن کامل گزارش زهرا طیبی، خبرنگار گروه نقد روز را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.