آنچه باید از حجاج ایرانی محبوس در عربستان بدانید

فرهیختگان: دستگیری حجاج ایرانی در عربستان و توسط دولت عربستان، تقریبا پیشینه‌ای قدیمی دارد و هرچندسال در زمان برگزاری حج، دولت عربستان به‌دلایل مختلف حجاج ایرانی را دستگیر می‌کند. سال1401 خلیل دردمند، حاجی ایرانی در نزدیکی بیت‌الله‌الحرام و به‌دلیل ثبت عکس حاج‌قاسم روبه‌روی خانه خدا دستگیر شد و 80 روز در اسارت دولت عربستان بود.

دردمند پس از آزادی گفته بود در تفهیم اتهام به او گفته بودند جرمش اخلال در نظم عمومی مسجد‌الحرام است. امسال نیز در روزهای نخست اعزام زائران ایرانی به حج تمتع، ۶ نفر از تیم رسانه‌ای صداوسیما به اتهام فیلمبرداری و کار رسانه‌ای بدون مجوز، بازداشت و قبل از انجام مناسک حج به کشور بازگردانده شدند. پیمان جبلی، رئیس رسانه ملی حتی در این ‌باره گفته بود که «این اتفاق برای ما هم عجیب بود و هنوز هم از علل آن مطلع نیستیم.»

حجت‌الاسلام سیدکاظم روح‌بخش نیز به‌دلیل انتشار مطالبی علیه رژیم‌صهیونیستی در فضای مجازی، ۲۰ روز در عربستان بازداشت و ۲۵ تیر از دبی به ایران بازگشت. چند روزی است که خانواده حاجی ایرانی محمد خزائی اعلام کرده‌اند که این حاجی جوان ایرانی، 30 خردادماه و در مسجد‌الحرام توسط دولت عربستان دستگیر شده و حالا 30 روز است که از او هیچ‌گونه خبری ندارند. همسر خزائی به «فرهیختگان» گفته ‌است تنها خبری که از همسرش دارد، تایید دستگیری او توسط دولت عربستان و از سوی مسئولان این کشور است. آن‌طور که این حاجی ایرانی به مادرش گفته ماموران عربستانی در رابطه با فعالیت ضدصهیونیستی او در شبکه اجتماعی ایکس توضیحاتی خواسته‌اند. 

همچنین حمیدرضا محمدی، وکیل پایه یک دادگستری در گفتگو با  خبرگزاری فارس با اشاره به بازداشت «محمد خزائی» یکی از حجاج بازداشت شده در عربستان ضمن تشریح ویژگی‌های دادرسی عادلانه اظهار کرد: در هر سیستم دادرسی عادلانه‌ای، حق اخذ وکیل وجود دارد. همچنین محاکم باید به صورت علنی برگزار شود و حقوق متهم همانند دسترسی او به درمان و... رعایت شود. 

محمدی گفت: متاسفانه بیش از یک ماه است که از وضعیت بازداشت‌شدگان حج امسال بی‌اطلاع هستیم و اطلاعی از وضعیت آن‌ها نداریم. و هنوز نتوانستیم از سلامتی آنها اطلاعی کسب کنیم. گام نخست در دادرسی عادلانه‌، تفهیم اتهام است. اینکه به متهم گفته شود مرتکب چه عمل مجرمانه‌ای شده است. در خصوص افراد بازداشت‌شده در حج امسال اعلام نشده که جرم آنها چه بود.

با وجود بهبود روابط دیپلماتیک با عربستان، اما نکته قابل توجه در این ماجرا این است که متاسفانه میزبان حج، هرساله به‌دنبال بهانه‌های غیرمنطقی برای برخورد با حجاج ایرانی است. با توجه به حساسیت‌ها و موانع بالای دولت عربستان در زیارت ائمه بقیع و مناسک شیعی در سال‌ها و دهه‌های قبل، انگار باید حجاج ایرانی در برخی کارها رندی بیشتری به خرج دهند تا عربستان نیز در جریان برگزاری حج، نتواند برای حجاج ایرانی کارشکنی ایجاد کند. 

متن گفتگوی همسر «محمد خزائی» یکی از حجاج بازداشت شده در عربستان با فرهیختگان را در روزنامه بخوانید.