فرهیختگان: فوتبالی که این سال‌ها از کادر تلویزیون تماشا می‌کنیم، کاملا متفاوت از آن چیزی است که سال‌ها وجود داشته است. دقیق‌تر شدن داوری‌ها و به‌دست آوردن آمارهای دقیق‌تر در جریان بازی نسبت به گذشته حکایت از نفوذ فناوری است که به‌ویژه در سال‌های اخیر رنگ‌وبوی تازه‌ای به خود گرفته و بسیاری از بی‌عدالتی‌هایی که در این ورزش پرطرفدار مشاهده می‌شد، با ورود این فناوری‌ها کمرنگ‌تر شده است.

مسابقات جهانی فوتبال اغلب با نوآوری‌هایی، چه در سبک بازی، چه در رویکردهای فنی و چه فناوری‌های مختلف همراه هستند که هدف بسیاری از آنها به‌عنوان پیشرفت‌های فناورانه، کمک به مقامات فوتبال برای اجرای موثرتر قوانین است. بازی‌های «یورو 2024» از 14 ژوئن با میزبانی آلمان آغاز شد و در حال حاضر، مراحل حذفی را پشت سر می‌گذارد.

در کنار بازی‌ها که توجه فوتبال دوستان دنیا را به خود جلب کرده، حضور فناوری‌های روز دنیا در این ورزش وزنه دیگری است که این بازی‌ها را در کانون توجه قرار داده است. فوتبال مدت‌هاست مورد استقبال فناوری قرار گرفته و از ابزارهای ورزشی متنوعی در آن استفاده می‌شود.

هوش مصنوعی به‌عنوان پیشگام‌ترین فناوری روز دنیا راه خود را به فوتبال هم باز کرده و آنچه در این بازی‌ها بیشتر موردتوجه قرار گرفته، ادغام فناوری‌های فوتبالی مانند VAR و SAOT و حتی توپ هوشمند با فناوری هوش مصنوعی است که قابلیت این فناوری‌ها و نیز دقت آنها را چند برابر کرده است.

VAR با سرعت و دقتی بالاتر
به نظر می‌رسد تصمیمات VAR (کمک‌داور ویدئویی) در مسابقات یورو 2024 با ظرافت بیشتری دنبال شده است، به‌طوری‌که طبق آمار «اتحادیه فوتبال اروپا» (یوفا)، به‌طور متوسط این سیستم جدید VAR برای کمک به داوران به 51 ثانیه زمان نیاز دارد که در مقایسه با سیستمی که در فصل گذشته لیگ قهرمانان اروپا مورداستفاده قرار می‌گرفت، سریع‌تر و با دقت صددرصدی عمل می‌کند.

سیستم VAR نخستین‌بار در لیگ قهرمانان 2019 رونمایی شد و از آن زمان تاکنون این سیستم در مسابقات مختلف مورداستفاده قرار گرفته که بسیار هم از آن استقبال شده است. 

آفسایدگیری نیمه‌خودکار!
یکی از چالش‌هایی که همیشه در مسابقات فوتبال داوران را آزار می‌دهد، تشخیص آفساید در فرآیند بازی است. از این رو چندسالی است که فناوری «آفساید نیمه‌خودکار» طراحی‌شده که به داوران و کمک‌داوران در تعیین آفساید کمک می‌کند. این بار نیز در بازی‌های یورو 2024، «یوفا» فناوری «آفساید نیمه‌خودکار» را به کار برده است که به کمک‌داوران VAR کمک می‌کند تا موقعیت‌های آفساید با سریع‌تر و دقیق‌تر شناسایی کنند.

نرم‌افزار SAOT در بازی‌های امسال توانسته به لطف 10 دوربین تخصصی نصب‌شده در استادیوم، با استفاده از تراشه‌ها و کالیبره شدن، 29 نقطه مختلف بدن را برای هر بازیکن ردیابی کند.

فناوری عبور توپ از خط دروازه (GLT)
یکی از چالش‌هایی که در فرآیند گل زدن تیم‌ها در سال‌های گذشته وجود داشت، بر سر عبور توپ از خطر دروازه بود و گاهی داور به‌دلیل قرار نگرفتن در زاویه مناسب، ممکن بود گلی را مردود اعلام کند. اما به‌تازگی از فناوری عبور توپ از خط دروازه (GLT) استفاده می‌شود که در بیشتر نقاط زمین مسابقات نصب‌شده است.

در این سیستم، هفت دوربین به‌منظور ردیابی توپ هنگام نزدیک شدن به دروازه، آن را کنترل می‌کند و با استفاده از نرم‌افزار کنترل‌کننده، محوطه دروازه را ردیابی می‌کند. فناوری GLT با استفاده از تکنیک‌ها و نرم‌افزارهای پردازش بینایی، با ارزیابی ارتعاش و سیگنال بصری، به ثمر رسیدن گل موفق را در عرض یک ثانیه نشان می‌دهد.

توپ هوشمند با سرعت انتقال 500 برابری داده‌ها
برای نخستین‌بار در مسابقات قهرمانی فوتبال اروپا، توپ رسمی مسابقه، توپ هوشمند و متصل به اینترنت «آدیداس» است که داده‌های دقیق توپ را در زمان واقعی برای مسئولان مسابقه ویدئویی ارسال می‌کند. ترکیب داده‌های موقعیت بازیکنان با کمک هوش مصنوعی و نیز استفاده از «فناوری آفساید نیمه‌خودکار» کمک می‌کند و برای حمایت از تصمیم‌گیری‌های سریع‌تر در مسابقه، کلیدی خواهد بود.

فناوری توپ هوشمند و متصل به اینترنت همچنین می‌تواند به مقامات VAR کمک کند تا هر لمس توپ را با توجه به فناوری متصل به اینترنت با دقت دو میلی‌ثانیه ثبت و شناسایی کرده و زمان صرف شده برای تجزیه‌وتحلیل اتفاقات کاهش دهد. این یک عنصر حیاتی برای این فناوری به شمار می‌رود که به تشخیص آفساید، توپ‌های دستی و شناسایی دقیق کمک می‌کند. قسمت مرکزی این توپ از لاستیک طبیعی ساخته شده و لایه‌های بیرونی آن از جنس پلی‌استر بازیافتی و سایر مواد شامل الیاف ذرت، نیشکر و خمیر چوب تشکیل ‌شده که با توجه به ترکیباتی که در ساخت آن استفاده شده، حتی قابل‌خوردن است. 

متن کامل گزارش ندا اظهری را اینجا بخوانید.