سخنرانی خاتمی روی موزیک حکومت نظامی

میلاد جلیل زاده، خبرنگار گروه فرهنگ: آقای خاتمی با خوش‌سلیقگی تمام لباس‌هاش را انتخاب کرده و رنگ پس‌زمینه گفتگو و لحن غیر‌آمرانه صحبت‌هایش و حتی فریم دایره‌ای عینک او که می‌تواند به چهره‌اش حالتی معصومانه بدهد، همگی با هوشمندی تمام انتخاب شده‌اند. او جلوی دوربین آمده تا بگوید به مسعود پزشکیان رأی می‌دهد و البته به کسی امر نمی‌کند که او هم چنین کند.

تا اینجای کار همه چیز به لحاظ تکنیکی درست و به‌قاعده انجام شده و اینکه مردم حرف‌های رئیس‌جمهور اسبق را باور کنند یا نه، ارتباطی به سبک تهیه ویدئو ندارد. مشکل اما موزیکی است که زیر صدای او پخش می‌شود؛ موزیک فیلم «حکومت نظامی» ساخته میکیس تئودوراکیس  فقید که در یکی از سیاسی‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما مورد استفاده قرار گرفت.

ظاهرا سازندگان این کلیپ می‌خواستند تا از نام فیلم حکومت نظامی که اتفاقاً بی‌ربط به موضوع انتخابات هم نبود، استفاده‌ای نمادین بکنند و این محتوازدگی شدید باعث یک ناهمگونی فاحش بین ریتم آن گفتار و ریتم موسیقی‌اش شده است. این موزیک با این لحن از گفتار هیچ تناسبی ندارد و اصرار سازندگان کلیپ روی تکیه‌پراکنی‌های سیاسی به انتخاباتی که اصطلاحا می‌خواهند همراه با فشردن دستمالی روی بینی وارد دالان آن شوند، باعث یک اعوجاج در خروجی کار شده است. خیلی بعید است تعداد قابل توجهی از مخاطبان این ویدئو نام فیلمی که موزیک به آن تعلق دارد را حدس بزنند و به متن گفتار خاتمی ربط بدهند؛ در حالی که استفاده از یک موزیک مناسب‌تر، حتی اگر متعلق به فیلمی بود که در تناقض گفتمانی با اصلاح‌طلبان قرار داشت، بیشتر می‌توانست به تاثیرگذاری آن ویدئو کمک کند.

حالا دو نکته برای اشاره باقی می‌ماند. اولاً با اینکه هم حکومت نظامی فیلم خوبی بود و هم این موزیک که از آن در ویدئوی خاتمی استفاده شد، به نظر می‌رسد آن فیلم و موزیکش ربط چندانی به هم نداشتند. در فیلم هم از این موسیقی فقط یک بار در مقیاسی کوچک استفاده شده است.

نکته دوم این است که انگار همراهان آقای خاتمی و کسانی که این ویدئو را ساخته‌اند، ارتباط چندان وثیقی با نسل جدید ندارند و نمی‌دانند که اگرچه در میان افراد نسل اول و دوم انقلاب این فیلم و موسیقی‌اش بسیار مشهور است، در میان جوان‌ترها به جز آنهایی که حرفه‌شان سینماست، کسی چندان فیلم حکومت نظامی را نمی‌شناسد؛ حتی اگر این موسیقی را بارها شنیده باشد.

به عبارتی این تکیه‌پراکنی سیاسی که ریتم ویدئو را فدای آن کرده‌اند، توسط بخش مهمی از جامعه ایران که اکثریت رأی‌دهندگان را تشکیل می‌دهند اساساً دریافت نمی‌شود.