فرهیختگان: آزادی حمید نوری در حالی اتفاق افتاد که از زمان دستگیری وی به دلیل پیچیدگیهایی ساختگی که ضمیمه پروندهاش شده بود، کارشناسان و حقوقدانان مختلف از تبرئه شدنش در دادگاههای نمایشی سوئد ابراز ناامیدی میکردند. این مساله اما مانع تلاشهای بیوقفه دستگاه دیپلماسی و قضایی نشد تا اینکه روز گذشته نتیجه آن در فرودگاه مهرآباد خود را نشان داد.
حسین مهدیتبار، پژوهشگر روابط بینالملل در گفتوگو با «فرهیختگان» بیان کرد که تا قبل از روی کار آمدن دولت آقای رئیسی وقتی آقای حمید نوری زندانی میشوند این حرف بین کارشناسان مطرح بود که هیچ کار و ایدهای برای جلوگیری از تداوم دوران زندان ایشان در دستگاه دیپلماسی وجود ندارد. وی در این خصوص توضیح داد: «بعد از آنکه دولت جدید روی کار آمد آقای امیرعبداللهیان تقریبا از تمام ظرفیتهایی که دستگاه دیپلماسی میتواند داشته باشد استفاده کرده و در تبادل اطلاعات، گفتوگو و دیدارهایی که با سفیر سوئد و وزیر امور خارجه سوئد داشته از تمام این ظرفیتها استفاده کرده و تاکید کرده که آقای حمید نوری باید فورا آزاد شود. برخلاف دولت قبل که ایدهای درمورد این قضیه نداشت پیگیریهای مداوم دولت آقای رئیسی که از جنبه قدرت هم بوده در آزادی ایشان تاثیر داشته است. اولین پیگیریهای حقوقی که قوه قضائیه انجام داد در کنار پیگیریهایی که از جایگاه دیپلماسی توسط آقای امیرعبداللهیان انجام شد خیلی کارآمد بوده، اینها به نتیجه رسید و خدا را شکر آقای حمید نوری آزاد شدند.»
مهدیتبار با تاکید بر اینکه قضیه تبادل را هم باید جدی گرفت، گفت: «در همان ابتدا که آقای حمید نوری در فرودگاه دستگیر شد این بحث وجود داشت که دولت سوئد یک گروگانگیری انجام داده تا بتواند جاسوسهای خود در ایران را آزاد کند. اما دولت در مقابل این مساله مقاومت میکند و راضی به انجام این کار نمیشود و انجام این تبادل هم با پیشنهاد ایران انجام شده، یعنی طرف ایرانی پیشنهاد را ارائه داده تا بتواند از حبس ابد آقای نوری جلوگیری کند. برخلاف تصوری که میشد و این ایده وجود داشت که هیچ کاری نمیتوانیم برای این قضیه انجام دهیم اما دیدیم که اگر دیپلماسی بخواهد از راه قدرت وارد شود اثرگذار خواهد بود و پیگیریهای پیاپی درنهایت میتواند نتایج مثبتی داشته باشد.»
وی با بیان اینکه ایران به انتخاب خود 2 نفر را آزاد کرد، اظهار کرد: «پنج شهروند سوئدی در ایران دستگیر شده بودند که قبل از اینکه آقای حمید نوری از طرف سوئد دستگیر شود دو نفر دیگر هم در ایران دستگیر شدند. تا جایی که من اطلاع دارم آن دو نفر آزاد نشدند. الان هم این دو نفری که تبادل شدند به انتخاب خود ایران بوده است. تخلفی مرتکب شده بودند که ایران دستگیرشان کرده و تخلفاتشان از سوی قوه قضائیه مطرح شده بود. منتها انتخاب ایران بود که چه کسی بخواهد در ازای آزادی آقای نوری آزاد شود. نه اینکه ما اینجا بایستیم و طرف مقابل به ما دیکته کند و ما عینا بخواهیم حرفهای آنها را اجرا کنیم. پیشنهاد تبادل افراد از طرف ایران بوده.»
این کارشناس مسائل بینالملل درمورد پیچیدگیهای این پرونده گفت: «پیچیدگی این پرونده به دلیل پروندهسازیها و کارهایی بوده که منافقین انجام دادند. منافقین در طول سالهای اخیر قدرت زیادی در برخی از کشورهای اروپایی به دست آورده بودند اما همانطور که میدانید ابتدا مقرشان تحت فشار ایران در آلبانی مورد حمله قرار گرفت و این یک موفقیت برای دیپلماسی ایران محسوب میشد. در فرانسه هم در چند روز اخیر که این اتفاق افتاد قدرت لابی منافقین کاهش پیدا کرد و این هم یکی از اقداماتی بود که ایران بهوسیله تبادل پیام و فشارهای اعمالی انجام داد. این نتیجه داد و پروندهسازیها و فعالیتهایی که منافقین داشتند نتوانست ادامه پیدا کند.
متن کامل مصاحبه علی ملکی، خبرنگار گروه نقد روز با حسین مهدیتبار، پژوهشگر روابط بینالملل را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.