دربارۀ رویکردی که جوانمردانه نیست؛
محمد رضایتی، عضو شورای سردبیری: آیت‌الله ابراهیم رئیسی میراثی از خود برجای گذاشت که مصادره آن از سوی برخی افراد و جریان‌های سیاسی اوج بی‌اخلاقی است. کاش می‌شد خط قرمزی کشید تا از این میراث نمادین و گفتمانی صیانت کرد؛ چراکه شهید رئیسی نیز به افزایش و ارتقای سطح سرمایه اجتماعی ایران کمک کرد. یادمان نمی‌رود که تشییع پیکر رئیس‌جمهور شهید و همراهان او در شرایطی به شکلی باشکوه برگزار شد که مردم با وجود مشکلات و گلایه‌ها از وضعیت نه‌چندان مطلوب جاری و برخی ناکارآمدی‌ها در سال‌های اخیر که شاهد مثال آن مشارکت نه‌چندان مطلوب و بالا در انتخابات چندی پیش مجلس است، به بدرقه ایشان به خیابان‌ها آمدند. دقیقا از همین منظر سرمایه اجتماعی تعبیرات و تعاریف رهبر انقلاب اسلامی پیرامون شخصیت آیت‌الله رئیسی قابل تحلیل است.
رهبر انقلاب اسلامی مصیبت و خلأ فقدان رئیس‌جمهور را از این جهت برای کشور سنگین دانستند که به اعتراف همگان «او مرد کار و عمل و خدمت و صفا و صداقت بود.»
همه این تعابیر و تعاریف اهمیت صیانت از این سرمایه نمادین را واگویه می‌کند. اما در انتخابات پیش‌رو بعضا دیده می‌شود افرادی که اتفاقا در گذشته به‌نوعی در رقابت با آقای رئیسی بودند، تلاش می‌کنند خود را ادامه‌دهنده و جایگزین او بازنمایی کنند. اساسا کاراکترهایی که «سرمایه‌ساز اجتماعی» هستند و در موقعیت اجتماعی وسیعی ظهور می‌کنند، معمولا مجموعه‌ای از تجربه‌ها، گفتارها، کنش‌ها، رفتارها، شمایل‌ها و... هستند که موجودیت تقریبا منحصربه‌فردی دارند. این موجودیت قابل تقلیل و تحویل یا انتقال کامل به افراد دیگر، حداقل با نشان دادن عکس همراهی و ملازمی و هزینه کردن از او نیست. افراد اگر هم می‌خواهند نشان دهند این‌همانی شخصیت او هستند باید آن ویژگی‌های شخصیتی مثل خستگی‌ناپذیری، مردمی بودن، اخلاق‌مدار بودن را از خود نشان دهند که در پی آن مردم به این نتیجه برسند. حالا این روزها وقتی برخی کنش‌های انتخاباتی را می‌بینیم بیشتر دل‌مان برای رئیسی عزیز می‌سوزد.
اما تخریب میراث رئیسی سه وجه مهم دارد؛
۱- با فرآیندها و روندها و افرادی در انتخابات روبه‌رو هستیم که تلاش می‌کنند حال که او در ظاهر میان ما نیست یک به یک اتفاقات مثبت دولتش را از آن خود کنند، این رویکرد آنقدر ناجوانمردانه و غیراخلاقی است که نیاز به شرح و توضیح بیشتر ندارد، این مدل مصادره پژوهشگران را یاد چند چهره سیاسی می‌اندازد که داستان انقلاب اسلامی را به‌گونه‌ای روایت می‌کردند که گویی امام راحل هر تصمیم درستی گرفته است پای مشورت آنها در میان بوده، بعدها البته نقل خاطرات دو نفره از امام هم به سوابق آنها اضافه شد. خاطراتی که نه قابل تایید بود نه تکذیب.
۲- کار مصادره‌گران جدید از جهتی از افرادی که تلاش داشتند امام را مصادره کنند هم غیراخلاقی‌تر است، این اوج ریاکاری است که نقاط مثبت دولت رئیسی را مصادره کنیم اما به نقاط منفی بتازیم، آن هم نقاط منفی‌ای که افرادی که در قاب عکس‌های دبش‌مان حضور دارند، در آنها نقش محوری داشته‌اند.
۳- متاسفانه آنها که باید این روزها از میراث آیت‌الله رئیسی دفاع کنند زبان در کام کشیده‌اند، عده‌ای مشغول نامه‌نگاری‌اند و عده‌ای در حال ستادبازی، این انتخابات می‌گذرد اما یادمان باشد این میراث رئیسی عزیز مثل میراث حاج‌قاسم سلیمانی عزیز باید حفظ شود.
متن کامل این یادداشت را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.
مطالب پیشنهادی
