دست شورای نگهبان برای برگزاری انتخابات باشکوه باز است

مسعود فروغی قائم‌مقام مدیرمسئول روزنامه فرهیختگان در یادداشتی نوشت: درحالی‌که همه در انتظار نظر نهایی شورای نگهبان هستند، توجه به استراتژی رهبر انقلاب از جنبه گزینه‌های ممکن انتخاباتی هم مهم است. رهبری درباره ویژگی‌های ریاست‌جمهور مطلوب با انتخاب تعابیر «فعال، پرکار، آگاه و معتقد به مبانی انقلاب» درواقع صحنه سیاسی را از منظر کنشگران و گزینه‌‌های در معرض بالاترین مقام اجرایی کشور باز کردند. تعابیری انحصارشکن که افراد یا نزدیکان آنها نتوانند با سوءاستفاده از آنها میدان انتخابات را اندازه خودشان کوچک کنند. بدیهی‌ترین اصل برای یک نظام سیاسی بر سر کارآمدن کارگزاری سیاسی است که آرمان‌ها و جهت‌گیری‌های کلان آن را قبول داشته باشد و برای بهترین نتیجه تلاش کند. از این جهت میدان دادن به فرد یا گروه‌هایی که نظری یا عملی مبانی انقلاب را قبول نداشته باشند، کاری عقلانی نیست. هیچ نظام سیاسی هم این خبط بزرگ را نمی‌کند، اما حفظ و حراست از این چهارچوب منطقی نیازمند گفت‌وگو و نقد و بررسی است. نگاه به لیست بلندبالای کاندیداها نشان می‌دهد دست شورای نگهبان برای برگزاری یک انتخابات باشکوه که سلایق مختلف در آن نماینده داشته باشند، باز است. درواقع مطالبه منطقی و عقلانی از شورای نگهبان این است که با لحاظ کردن اصل مشروع «مشارکت حداکثری» و 4 ویژگی که رهبری برای ریاست‌جمهوری مطرح کردند، زمینه آن انتخابات باشکوه را فراهم کند.

لشکرکشی کاندیداها به وزارت کشور به معنای «شکست ایده تحریم انتخابات» است. تقریبا همه گروه‌های سیاسی مشهور و شناسنامه‌دار حداقل با یک تا چند چهره پا در عرصه گذاشته‌اند. فارغ از اینکه شورای نگهبان چگونه تصمیم خواهد گرفت، اصل ورود افراد و گروه‌هایی که ژست قهر با صندوق را داشتند نشان می‌دهد مسیر قبلی مسدود است. حتی یکی از چهره‌های برجسته اصلاح‌طلب رسما گفت خاتمی از او خواسته کاندیدا شود. احتمالا خاتمی از چندین چهره دیگر هم چنین درخواستی داشته، چون این اظهارنظر هیچ‌گاه تکذیب نشد. به لیست نهایی هم که نگاه می‌کنیم تعداد قابل‌توجهی از چهره‌ها با دیدگاه‌های مختلف سیاسی موجود هستند. نظرسنجی‌های معتبر که نشان‌دهنده یک کف رای قطعی در انتخابات 8 تیر است هم در ورود افراد مختلف نقش مهمی ایفا کرده است. درباره شکست ایده تحریم انتخابات در روزهای آینده در «فرهیختگان» بیشتر خواهیم نوشت.

ویژگی‌های برجسته فردی و سیاسی رئیس‌جمهور شهید و نحوه شهادت او که در حین ماموریت کاری و مظلومانه بود، شکل و شمایل انتخابات ریاست‌جمهوری امسال را هم تغییر داده است. سایه «اخلاق‌‌محوری» در کنش سیاسی از یک‌طرف و میراث سیاسی او در گشودگی به سلایق مختلف سیاسی از سمت دیگر شخصیتی متفاوت از شهید رئیسی ساخته است.
ویژگی‌های برجسته همیشه در خطر انحصارگرایی و سوءاستفاده فردی یا گروهی است. مخصوصا وقتی ظرفیت اجتماعی رئیس‌جمهور شهید در مراسم تشییع و بدرقه و تدفین به رخ کشیده شد، عده‌ای درصدد بهره‌برداری حداکثری از آن با هزینه حداقلی هستند. به‌صورت کاملا قابل پیش‌بینی ادعای نزدیک‌ترین دیدگاه به منش و سلوک جناب رئیسی یکی از ‌انگیزه‌های صف کاندیداها در چند روز گذشته بود. برخی افراد اما از نظر اجتماعی با «این‌همانی‌سازی» سعی می‌کنند کل سبد رئیس‌جمهور شهید را تصاحب کنند. اضافه شدن تقریبا شدید گروهی از کاندیداها به صف انتخابات چالش بر سر گزینه «ادامه رئیسی» است. معمولا دو ‌انگیزه برای ورود افراد «هم‌تیپ سیاسی» به عرصه انتخابات وجود دارد. یکی پوشش و کمک به یکدیگر، دومی اعلام این موضع که «اصل جنس من هستم.» ورود تعداد زیادی کاندیدای «هم‌شکل» از یک «تیپ سیاسی» درحالی‌که حامیان آنها در فضای عمومی در حال نقد یکدیگر هستند، نشان می‌دهد مساله اصلی این افراد «شکستن انحصار» در برداشت از سبد رئیس‌جمهور شهید است. تنها مزیت این نکته این است که جامعه متوجه می‌شود جناب رئیسی در هیچ‌کدام از این افراد میراث‌دار سیاسی قرار نداده است.

متن کامل این یادداشت را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.