دولت چهاردهم و حکمرانی مردمی

سیدسعید لواسانی، استاد دانشگاه: حادثه غم‌بار سقوط بالگرد رئیس‌جمهور و شهادت وی، انتخابات پیش از موعد را ضروری کرد. طبعا در این مدت کم، اینکه نامزدهای ریاست‌جمهوری ایده یا گفتمانی ارائه بدهند شاید توقع زیادی باشد، آن هم در زمانی که کمتر اندیشه و ایده دقیق از سیاسیون سراغ داریم. اما دولت به معنای اقتدار است و باید کشور را براساس ایده مرکزی نظام جمهوری اسلامی اداره کند. 
در نظام سرمایه‌داری مردم بیش از توده‌ای منفعل نیستند و دولت مرکز اقتدار برای به بردگی‌کشاندن مردم در خدمت نظام سرمایه‌داری است. یعنی دولت، ابزار قدرت سرمایه‌داران است. آری در این نظام اصل سرمایه‌داران هستند و دولت نیز کارگزار آنان است تا مردم تحت کنترل باشند.

به بیان دیگر دولت در مواجهه با طبقه حاکم، کارگزار و عامل است و در مقابل مردم، مرکز اقتدار و کنترل تا برسد به طبقات نازله مردم که دولت حداکثری است. این را با اندکی تأمل در آمریکا و اروپا می‌یابیم. در این نظام‌های سیاسی، مردم تا زمانی که حضوری توده‌وار دارند در محدوده این حضور آزاد هستند تا احساس آزادی و حتی عدالت بکنند اما درحقیقت برده‌هایی هستند در دستان خدایگان مدرن. و این بدترین نوع برده‌داری است. در تشریح وضعیت سرمایه‌داری و دولت مدرن و مردم تحت حاکمیت آن، مرحوم آیت‌الله حائری‌شیرازی مثال جالبی می‌زند:«سرمایه‌دار راکب است، مردم مرکبند و دولت افسار. مگر کسی می‌تواند بدون افسار، سوار یک اسبی یا چیزی بشود؟»

با روی کارآمدن دولت سیزدهم، عزمی برای مردمی‌سازی اقتصاد به وجود آمد. اما این عزم، مقابله جدی با مفسدان را می‌طلبید. با وجود این مبارزه با جریان سرمایه‌داری وابسته اقدام جدی صورت نگرفت و توقع ریشه‌کنی این جریان یا بسترزدایی از آن در میان اهالی انقلاب ماند و به این دلیل اقدامات ابتر ‌ماند. یعنی در عین حالی که «خواستن» بود و این تفاوت جدی دولت سیزدهم با دولت پیشین بود، اما این ایده در مقام عمل با مشکلات متعدد روبه‌رو شد که «توانستن» را به چالش می‌کشد و نوعی ناکارآمدی جدیدی را به ظهور رساند که علی‌رغم حجم کار زیاد، سفره مردم کوچک‌تر شد.

متن کامل این یادداشت را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.