اپوزیسیون و مساله ایرانیت

 سیدجواد نقوی، خبرنگار گروه ایده حکمرانی: ما شاهدیم که اپوزیسیون ایران و برخی پایگاه‌های فکری نزدیک به آن به‌صورت رادیکال معتقدند مساله رفح و فلسطین اولویت نیست و ما باید به ایران توجه کنیم‌. این دیدگاه به‌سرعت با نقدهایی از ایده‌های اخلاقی نقض می‌شود. به‌قدری مساله رفح واضح است که حتی غربی‌ها و بسیاری از کشور‌های دنیا به این مساله به‌مثابه هولوکاست جدید نگاه می‌کنند، یعنی مساله خشونت و جنایت بسیار وسیع‌تر از آن است که بتوان گفت فرد ایرانی در جغرافیای ایران به مساله فلسطین در این لحظه توجهی نکند و خیلی ساده بگوید این مساله من نیست؛ چراکه همانگونه که انسان اتریشی یا فرانسوی یا ایتالیایی و حتی ژاپنی و ایرانی در جنگ‌‌جهانی دوم نمی‌توانست بیان کند که هیتلر و خشونت وسیع آن به ما ربط ندارد، در این لحظه هم چنین ایده‌ای اصلا ممکن نیست.
اما آنچه نگرانی جدید را شکل داده، پرسش از چرایی اعتراض در شرایط به‌اصطلاح مشابه است. (هرچند این شباهت‌سازی خود ایده‌ای نادرست است) یعنی بخشی از ناقدان معتقدند اگر فردی درباب اوکراین اعتراض کند، الان حق دارد در باب فلسطین هم اعتراض کند یا مثلا اگر درباب یمن اعتراض کرده، حالا می‌تواند درباب مثلا ایغورها در چین اظهارنظر کند. این یکسان‌انگاری اعتراض و دیکتاتوری فرم اخلاقی که پیش‌فرض اعتراض است، به‌نوعی وضعیتی غیرسیاسی و کاملا استعماری است که همه حوادث عالم را صرفا در فرمی می‌بیند که به‌نوعی فرم اخلاقی با پیش‌فرض‌هایی ثابت است؛ یک چنین فرمی به هیچ عنوان نمی‌تواند اعتبار داشته باشد. چرا ذی‌نفعان در جنگ‌‌ها یا وضعیت‌های گوناگون یکی نیستند؟ درگیری در اوکراین اساسا هیچ ربطی به فلسطین ندارد. تاریخ تصرف فلسطین یک وضعیت خاص است که برگرفته از ۷۰ سال مبارزه و ظهور گفتمانی به نام اسلام سیاسی و اجتماعی است و قطعا با درگیری‌ای که در اوکراین شکل گرفته، متفاوت است.
 ایرانیان نباید با گزاره‌های اخلاقی که نظم آمریکایی آن را به‌گونه‌ای طراحی کرده که نوام چامسکی در اثر خود آن را جدل با عقل‌گرایی معاصر یاد می‌کند، دنیا را ببینند. چامسکی معتقد است آمریکایی‌ها قصد دارند از طریق دیسیپلین‌های سیاسی با روتوش علمی در جهان اثبات کنند هرگونه تصویری بیرون از نظم ما بی‌خردی است. این تصویری است‌ که اجازه حمله آمریکا به عراق و افغانستان را صادر می‌کند. اگر ما به‌عنوان ایرانی قصد داریم ایرانیت خود را حفاظت کنیم باید قطعا از این ساده‌سازی عبور کنیم تا بتوانیم از نظم انسان ایرانی و ایرانیت دفاع کنیم.

متن کامل این یادداشت را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.