روزنامه «فرهیختگان» در مورخ 23/02/1403 گزارشی با عنوان «بودجه سرکاری برای ترمیم میراث فرهنگی» منتشر کرد. سازمان برنامه و بودجه طی جوابیه‌ای، به گزارش مذکور پاسخ داده است.
در این جوابیه آمده است: ضمن قدردانی از طرح دیدگاه‌های آن روزنامه، در گزارش منتشر‌شده با عنوان «بودجه سر‌کاری برای ترمیم میراث فرهنگی»، موارد نادرستی درخصوص بودجه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در لایحه بودجه سال 1403 کل کشور مطرح شده است که توضیحات زیر را به آگاهی می‌رساند:
1- همان‌طور که در گزارش نیز به این موضوع اشاره شده، رشد بودجه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نسبت به بودجه مصوب سال 1402 بیش از 90 درصد بوده است که نشان‌دهنده توجه ویژه دولت و سازمان برنامه و بودجه کشور به حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌‌دستی می‌باشد. این در حالی است که علاوه بر اعتبارات مورد اشاره در گزارش، در جدول شماره(9) لایحه بودجه سال 1403 کل کشور نیز از محل اعتبارات موضوع عوارض خروج از کشور (در سقف ۳۰ درصد درآمد) سهمی برای توسعه گردشگری، صنایع‌دستی و حفاظت از میراث فرهنگی کشور در نظر گرفته شده که با توجه به مرتبط بودن آن به درآمد حاصله از عوارض خروج از کشور، رقم آن مشخص و اختصاص پیدا خواهد کرد و این اعتبار، به سرجمع اعتبارات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اضافه خواهد شد. همچنین به موجب بند(ح) ماده(83) برنامه هفتم پیشرفت، کل درآمد اختصاصی و کمک‌های مردمی و کمک به اشخاص حقوقی و حقیقی و همچنین درآمد اماکن و محوطه‌های تاریخی و گردشگری و موزه‌های تحت نظر وزارت مذکور در لایحه بودجه سال 1403 کل کشور، به صورت درآمد اختصاصی برای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی پیش‌بینی شده که کمک شایانی به حفظ، نگهداری و مرمت آثار تاریخی کشور خواهد کرد.
2- درخصوص عنوان «تردید در تحقق بودجه گردشگری» که ابهام جدی در تحقق بودجه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی را مطرح نموده،‌ لازم به ذکر است 100 درصد بودجه ابلاغی هزینه‌ای (که در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده است)  و بیش از 70 درصد بودجه ابلاغی تملک دارایی‌های سرمایه‌ای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در سال 1402 تخصیص داده شده است که با تردید اشاره شده، تناقض جدی دارد.
3- در عنوان «2 میلیارد یوروی فیک!» به حکم بند «پ» تبصره «5» با موضوع اجازه به دولت برای دریافت کمک‌های بلاعوض تا سقف دو میلیارد یورو برای بخش‌های مختلف زیرساختی و از‌جمله بخشی از آن برای ساماندهی و مرمت آثار تاریخی و موزه‌ها و توسعه گردشگری و صنایع‌دستی و همچنین به نبود مابه‌ازای ردیف هزینه‌ای آن برای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اشاره شده است. در این خصوص نیز باید اشاره شود که با توجه به لزوم اجازه قانونی به منظور دریافت کمک‌های بلاعوض از موسسات و سازمان‌های بین‌المللی از مجلس شورای اسلامی، ردیف درآمدی مربوطه ایجاد شده تا دستگاه‌های اجرایی بتوانند از کمک‌های یاد‌شده استفاده نمایند. اما با توجه به قطعی نبودن و همچنین مشخص نبودن میزان اعتبار جذب‌شده، ردیف هزینه‌ای متناظر آن (به‌ویژه به دلیل عدم بیش‌برآوردی اعتبارات دستگاه‌های اجرایی و واقعی بودن اعتبارات) ایجاد نشده است.
4- درباره عناوین «سرانه مرمت و حفاظت بناهای تاریخی 13 میلیون تومان» و «پول فنس‌کشی دور محوطه‌های تاریخی را نداریم» نیز گفتنی است که با توجه به تعداد بالای آثار تاریخی ثبت‌شده، علاوه بر افزایش حمایت‌های قانونی و منابع بودجه عمومی که در بالا به مواردی از آن اشاره شد، رویکرد استفاده از مشارکت مردمی و غیردولتی به منظور کمک به وضعیت نگه‌داری و حفظ آثار تاریخی در دستورکار قرار گرفته است. اختصاصی نمودن درآمدهای حاصله از اماکن و محوطه‌های تاریخی و گردشگری در کنار واگذاری بهره‌برداری اماکن تاریخی و فرهنگی (به غیر از نفایس)، می‌تواند به بهبود وضعیت نگهداری از آثار تاریخی کشور کمک شایانی نماید. گسترش فرهنگ مشارکت و سرمایه‌گذاری در حوز‌ه احیا و بهره‌برداری از ابنیه تاریخی و ایجاد تصویری مناسب از مشارکت دولت، مردم و سرمایه‌‌گذاران بخش غیردولتی با در نظر گرفتن ملاحظات حفظ و نگهداری از ابنیه‌ تاریخی و فرهنگی، از رویکردهایی است که مورد توجه جدی است.
مرکز روابط عمومی و امور بین‌الملل
سازمان برنامه و بودجه کشور