آخرین سفر

آخرین تیر در کمان سیاست خارجی دولت شهید سید‌ابراهیم رئیسی در شرق پرتاب شد؛ همان‌جایی که طبق افسانه‌ها آرش کمانگیر جان خود را در تیرش گذاشت تا مرزهای تمدن ایرانی مشخص شود.
آنچه در این میان اهمیت دارد، شناخت عمق روابط و تمرکز سیاست خارجی دولت سیزدهم است.

سیاست همسایگی؛ همسایه کجاست؟
«سیاست همسایگی» ایده سیاست خارجی دولت رئیسی برای پیشبرد و تعمیق روابط با کشورهای «مجاور» و «دوست» بود. موفقیت این سیاست را می‌توان از افزایش احترام جهانی ایران در طول دولت وی دید. اوج ثمره سیاست همسایگی رئیسی موج تسلیت‌ها و اعلام کم‌سابقه عزای عمومی تعدادی از دولت‌های جهان در سوگ وی بود. جالب آنکه رئیسی در یک سفر داخلی به شهادت رسید اما در همان روز برای افتتاح یک سد مشترک با آذربایجان دیداری نیز با ‌الهام علی‌اف‌ رئیس جمهور این کشور داشت.
این دیدار در شرایطی انجام شد که از دید ناظران روابط دو کشور مطلوب نبوده و دست‌اندازهای بزرگی را پس از جنگ سال 2020 قفقاز -میان آذربایجان و ارمنستان- طی کرده بود. با این وجود رئیسی بدون عقب‌نشینی از سیاست کشور در حفظ مرزهای قفقاز، موفق شد روابط مطلوبی با تمام دولت‌های درگیر منازعه ایجاد کند. هنرمندی دولت سیزدهم در اجرای موثر سیاست همسایگی در همین نکته بود. دولت با توجه به وضعیت ویژه ایران در حین مبارزه با آمریکا و رژیم‌صهیونیستی تحت فشار و تفرقه‌افکنی آنان باید علی‌رغم اختلافات، روابط خارجی محکمی را تدارک می‌دید.

پایان و ادامه با پاکستان
روابط ایران و پاکستان با هیچ نمونه دیگری قابل مقایسه نیست. بیشترین نگاه مثبت به ایران در جهان متعلق به ملت پاکستان است. از سوی دیگر روابط دو کشور عمدتا تهی از دلایل کلان برای درگیری است. در چنین شرایط مساعدی، سفر سید‌ابراهیم رئیسی به پاکستان به یک دلیل دیگر نیز اهمیت بالایی یافته بود؛ این سفر تنها چند روز پس از عملیات وعده صادق انجام می‌شد.
این سفر پیگیری سیاست خارجی ایران در فضایی متفاوت بود. این فضا متاثر از شکست تمام سامانه‌های پدافند هوایی غرب با وجود آمادگی قبلی درباره فناوری‌های میان‌رده ایرانی بود. همچنین به دلیل ناکامی آمریکا در تهدید ایران یک شکست سیاسی برای واشنگتن نیز به حساب می‌آمد. بر همین اساس بود که ایران و پاکستان در جریان آخرین سفر خارجی رئیسی بر قضیه فلسطین تاکید کرده و علاوه بر آن بر ارتقای سطح روابط تجاری به 10 میلیارد دلار توافق کردند.
با شهادت رئیس‌جمهور، پاکستانی‌ها بلافاصله واکنش نشان داده و جزء یکی از دولت هایی بودند که برای شهادت او اعلام عزای عمومی کردند. همچنین شهباز شریف، نخست‌وزیر این کشور تصمیم گرفت شخصا با حضور در تهران در مراسم رئیس‌جمهور شرکت کند.
او در جریان سفر روز گذشته خود به تهران دیداری نیز با رهبر‌معظم‌انقلاب داشت. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی، در دیدار عصر دیروز خود با نخست‌وزیر پاکستان ضمن تشکر صمیمانه از ابراز همدردی دولت و ملت برادر پاکستان به وی تاکید کردند: «برای جمهوری اسلامی ایران، روابط با پاکستان بسیار اهمیت دارد و به این کشور نگاه کاملا برادرانه دارد.»‌ رهبر انقلاب با اشاره به فراز و نشیب‌هایی در روابط دو کشور اعلام کردند امکان اوج‌گیری مجدد آن وجود دارد.
رهبر انقلاب اسلامی همچنین با اشاره به تاکید آقای رئیسی رئیس‌جمهور فقید بر اهمیت روابط با پاکستان به نخست‌وزیر پاکستان تاکید کردند: «سفر اخیر آقای رئیسی به پاکستان می‌تواند نقطه عطفی در روابط دو کشور باشد و آقای دکتر مخبر مسیر همکاری‌ها و توافق‌ها را پیگیری خواهند کرد.»
شهباز شریف نیز در این دیدار، سفر چندی پیش آقای رئیسی به پاکستان را بسیار مفید و زمینه‌ساز گسترش بیش از پیش روابط و نقشه راه آینده دانست و اظهار امیدواری کرد که روابط در زمینه‌های مختلف ارتقا‌ یابد.