دکتر طهرانچی در اجلاس سراسری مدیران گروه‌های آموزشی رشته‌های فرهنگ و ارتباطات و هنر:
فرهیختگان: دکتر طهرانچی در اجلاسیه مدیران گروه‌های آموزشی فرهنگ و ارتباطات و هنر با اشاره به توجه دانشگاه آزاد به کلید‌واژه تحول گفت: «واقعیت این است که اکنون در شرایط ویژه‌ای قرار داریم که خودمان در خلق آن موثر بودیم و باید برای اصلاح آن به صورت عالمانه ورود کنیم. دانشگاه به‌عنوان قوه عاقله کشور باید واکنش‌های مناسبی نسبت به کنش‌های پیرامونی داشته باشد. این نکته برای ما الزامی به وجود آورد تا مفهومی تحت عنوان «تحول» را در دانشگاه آزاد دنبال کنیم.»
رئیس دانشگاه آزاد با اشاره به وضعیت این دانشگاه در یک دهه گذشته اظهار کرد: «پنج سال پیش که بنده مدیریت دانشگاه آزاد را تحویل گرفتم، شرایطی در این دانشگاه حاکم بود که می‌توانست به‌عنوان نقطه پایانی حیات دانشگاه باشد. اتفاقی که رخ داده بود، منجر به کاهش سالانه 150 هزار ورودی دانشگاه و کاهش جمعیت دانشجویی شده بود. اگر این شرایط ادامه پیدا می‌کرد یا در همان نقطه باقی می‌ماند، دانشگاه امروز با وضعیتی بحرانی و کسری بودجه شدید مواجه بود و اگر تحول و اتفاقات جدید در دانشگاه آزاد رخ نمی‌داد، امروز در پرداخت نیمی از حقوق مشکل داشتیم. مسیری که پیش روی دانشگاه بود، یک واقعیت قابل‌تامل است و اگر تحولات و تلاش‌های مدیران و بدنه دانشگاه نبود، سیستم دانشگاه در هم می‌پیچید.»
وی در ادامه با اشاره به موضوع «هنر و رسانه» و «انسان و دانشگاه؛ از سبک زندگی تا حکمرانی» خاطرنشان کرد: «این واژه‌ها تعابیر مختلفی است که باید به آن توجه کرد. مساله پیش روی ما و جامعه جهانی تغییر ذائقه است، چراکه فناوری قرن 21 شرایطی را به وجود آورده که منجر به خلق مفهومی تحت عنوان تغییر ذائقه و تغییر نگاه شده است؛ البته همه این موضوع به نفع جریان پیش‌رو در فناوری نیست؛ اتفاقی که امروز در دانشگاه‌های آمریکا می‌افتد، در حالی است که زمان طولانی سلطه یهودیت صهیونیست بر دانشگاه‌های آمریکا سایه افکنده است، اما در اعتراضات اخیر دانشجویان و اساتید شاهد مطالبه قطع رابطه دانشگاه با رژیم‌صهیونیستی هستیم که نکته قابل تاملی است، پس اساسا اتفاقی که در دنیای پیرامون ما در حال رخ دادن است، نشان‌دهنده تغییر ذائقه است.»
دکتر طهرانچی به آمار ورودی‌های دانشگاه‌های کشور در سال تحصیلی گذشته اشاره کرد و گفت: «191 هزار دانشجوی کاردانی به دانشگاه می‌آیند تا مهارت کسب کنند و انتظار این است که اولویت انتخاب آنها در حوزه غذا و رشته‌های مربوط به صنایع و کارخانه‌ها باشد، اما در واقعیت از بین این 191 هزار دانشجوی کاردانی، 86 هزار نفر رشته‌های گروه علوم انسانی را انتخاب کردند. در کنار آن نیز 73 هزار نفر رشته‌های فنی و مهندسی، 26 هزار در حوزه هنر، 2 هزار و 100 نفر علوم پزشکی و تنها 3 هزار و 900 نفر حوزه کشاورزی و دامپروری را انتخاب کردند. این در حالی است که مزارع و غذا به‌شدت فناوری‌پایه شده است، اما نیروی انسانی این حوزه در حال تحلیل رفتن است. در مقطع کارشناسی نیز وضعیت به همین صورت است، به‌طوری که از بین 641 هزار دانشجوی رشته کارشناسی نیمی از آنها مربوط به حوزه علوم انسانی بوده و تنها 40 هزار نفر رشته‌های علوم پایه را انتخاب کردند؛ این یعنی آینده علوم پایه کشور در تهدید قرار گرفته است و فاجعه بزرگ نیروی انسانی در حال رخ دادن است.»
رئیس دانشگاه آزاد با بیان اینکه تغییر ذائقه در نسل جوان باعث شده حجم ورودی‌های دانشگاه ناموزون باشد، گفت: «پراکندگی رشته‌محور اعضای هیات‌علمی دانشگاه آزاد نشان می‌دهد که هیچ رشته‌ای بیش از 6 درصد اعضای هیات‌علمی را به خود اختصاص نداده است. یعنی طی دو دهه گذشته چینش اعضای هیات‌علمی متناسب با جمعیت دانشجویی بوده که در رشته‌های مختلف پراکنده بودند، اما امروز حدود 10 رشته در دانشگاه زنده است که آنها نیز خصوصیت خاصی دارند و حول محور مدیریت می‌چرخند. این وضعیت نشان می‌دهد که ذائقه جوانان از تعادل خارج شده و سوالی که پیش می‌آید این است که چه اتفاقی رخ داده است؟ گروه‌های علمی دانشگاه به‌عنوان قوه عاقله باید به این سوال پاسخ دهند.»
وی با اشاره به تفاوت نسل قبل و نسل امروز یادآور شد: «تکنولوژی عامل اصلی تفاوت دو نسل اخیر است و باعث شده افراد احساس قدرت کنند و به نوعی ندای «أناَ رَبُّکُمْ الأعْلی»(آیه 24 سوره نازعات-اشاره به داستان ادعای خدایی فرعون) سر دهند.»
دکتر طهرانچی در ادامه به آیه 24 سوره یونس اشاره کرد و گفت: «این آیه شریفه خطاب به «لِقَوْمٍ یتَفَکرُونَ» است، یعنی اهل اندیشه باید ابعاد مختلف این آیه شریفه را تحلیل کنند. واقعیت این است که فناوری اخیر نیز دوگانه است که شامل «زُخْرُفَها» و «وَازَّینَتْ» می‌شود.»
رئیس دانشگاه آزاد در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به موضوع دانایی و توانایی در دوره گذشته و اخیر خاطرنشان کرد: «واقعیت این است که بحث دانایی و توانایی، دعوای انسان و ماشین است و گذار از دوره ماشین در خدمت توانایی به دوره ماشین در خدمت دانایی اتفاق افتاده است؛ به‌عنوان مثال تلسکوپ ماشینی بود که به ما توانایی می‌داد، اما امروز موبایل کار تلسکوپ را برای ما انجام می‌دهد، به همین دلیل موبایل تبدیل به ابزار دانایی شده است، همچنین این اتفاق باعث می‌شود که نسل بعد دیگر فکر نکند، چون هوش مصنوعی و CHATGPT به‌جای آنها فکر می‌کند، به این ترتیب می‌توانند حافظه‌ها را از بین ببرند و از این طریق واقعیت‌ها را به گونه دیگر تغییر دهند. واقعیت این است که امروز حافظه و دانایی از انسان به ماشین منتقل شده است؛ این در حالی است که کار دیجیتال تصویرسازی است نه تصویر‌نمایی و از نشان دادن تصویر به ساختن تصویر رفته است و یکی از دلایلی که دوربین را به موبایل اضافه کرده‌اند، حقیقت‌پذیر کردن آن است.»
وی افزود: «انسان در قرن قبل به دنبال دانایی بود و کسب توانایی به وسیله ماشین اتفاق می‌افتاد، پیش از آن نیز در دوره اسلامی به فناوری علم‌الحیل می‌گفتند، چراکه توانایی را جزء لاینفک دانایی می‌دانستند. در نسل ما نیز بچه‌ها با ریاضی زندگی می‌کردند، چراکه برای آنها رسیدن به دانایی مسلم بود، اما امروز بچه‌ها دیگر نیازی به انتگرال گرفتن و جذر و... احساس نمی‌کنند، چون ماشین‌حساب و نرم‌افزارهای مهندسی در کمترین زمان آن را انجام می‌دهد؛ به همین دلیل در قرن حاضر ماشین مظهر دانایی شده است و جوانان نیز دیگر به سراغ رشته‌های دانایی‌محور نمی‌روند، بلکه به سمت رشته‌های مدیریت و رشته‌های حول آن می‌روند، چراکه آن را علم نمی‌دانند، بلکه مدیریت را مظهر توانایی می‌بینند.»
دکتر طهرانچی تصریح کرد: «نسلی که دانایی خود را به ماشین بسپارد، دچار استعمار نوین می‌شود. آفریقا دانایی داشت، اما زمانی که دستان آنها قوی‌تر از ذهن‌شان شد، تبدیل به برده و مستعمره شدند؛ اکنون نیز غرب از طریق فناوری مسیر استعمار جدید و برده‌داری جدید را طراحی کرده است.»
رئیس دانشگاه آزاد با بیان اینکه آنچه با آن مواجه هستیم، تصویر ذهنی مبتنی‌بر تصویرسازی دیجیتال است، گفت: «در این تصویرسازی رسانه درآمیخته با هنر است؛ چراکه اگر چیزی درآمیخته با هنر نباشد، فراگیر نخواهد شد. هنر زینت است و خداوند نیز در خلق آسمان و زمین به این موضوع توجه داشته است. به‌طوری که در آیه 6 سوره صافات می‌فرماید: «إِنَّا زَینَّا السَّمَاءَ الدُّنْیا بِزِینَةٍ الْکوَاکبِ» یعنی خداوند آسمان دنیا را به زینت ستارگان آراست. بنابراین ما نیز باید به زیبا ساختن و کارکرد‌گرایانه امور توجه داشته باشیم.
وی تاکید کرد: «انسان‌ها براساس شاکله خود عمل می‌کنند که حاصل از بینش، دانش، توانش و گرایش است. علم به دانش، فناوری به توانش و هنر نیز به گرایش ختم می‌شود، بر این اساس ما شاهد آن هستیم که دانشجویان رشته‌های علوم انسانی بینش و دانش خود را از دانشگاه و گرایش را از جای دیگر می‌گیرند، اما در رشته‌های هنر دانشجویان، دانش، بینش و گرایش را از دانشگاه می‌گیرند.» دکتر طهرانچی با بیان اینکه «باور» بینش‌ساز، «علم» معرفت‌ساز، «فناوری» تمدن‌ساز و «هنر» گرایش‌ساز است، خاطرنشان کرد: «در این تعریف منش، کنش‌ساز و معلم، انسان‌ساز و دانشگاه کارخانه آدم‌سازی است، پس دانشگاه نیازمند باور، علم، فناوری و هنر است و نمی‌توان دانشگاه را بدون رشته‌های هنر اداره کرد، علوم پایه و دیگر رشته‌ها هم نیاز به هنر دارند و گرایش را باید با هنر تقویت کرد؛ چراکه اول عالم و هنرمند هستی، خداوند متعال است.» رئیس دانشگاه آزاد با بیان اینکه دانایی منجر به خلاقیت و توانایی منجر به نوآوری می‌شود، گفت: «هنرمند خلق می‌کند و در اثر هنری او خلاقیت بروز می‌کند.»
وی با اشاره به موضوع رسالت و ماموریت دانشگاه اظهار کرد: «آنچه در درون دانشگاه انجام می‌دهیم و آنچه برای بیرون دانشگاه و جامعه انجام می‌دهیم، ماموریت ماست. در نگاه رسالت‌محور دانشگاه 4 نظام تربیتی، علمی، فناوری و فرهنگی دارد. پاسخگویی نسبت به جامعه ماموریت دانشگاه است و از این طریق دانشگاه جامعه‌پرداز می‌شود، بنابراین ماموریت دانشگاه در سه عرصه علمی، فناوری و فرهنگی در سه مولفه آموزشی، پژوهشی و توسعه کاربست تعریف می‌شود و ماموریت دانشگاه مبتنی‌بر رسالت است. در این نگاه دانشگاه دو وظیفه رسالت‌محور و ماموریت‌محور دارد که در رسالت محوری هدف دانشگاه، افزایش دانایی است و محصول آن گروه‌های علمی هستند. در ماموریت محوری دانشگاه نیز هدف افزایش توانایی است که از طریق دانشکده‌های موضوعی پیگیری می‌شود. واقعیت این است که رسالت بدون ماموریت به معنای انهدام و از دست دادن اقبال اجتماعی است.»
دکتر طهرانچی در پایان با بیان اینکه پاسخ ما به نسل امروز تحول در روش است، گفت: «باید تربیت قوه عاقله را جدی بگیریم و در این مسیر گرایش‌سازی، باورسازی و توانمندسازی بسیار مهم است.» گفتنی است دکتر طهرانچی در ادامه برنامه‌های سفر یک روزه خود به شیراز در جلسه شورای دانشگاه آزاد استان فارس حضور یافت.
حل مسائل حوزه هنر و رسانه با اجرای سند تحول امکان‌پذیر است
رئیس دانشکدگان هنر و رسانه در همایش کشوری استادان هنر، فرهنگ و ارتباطات در شیراز هشدار داد، انبوه مسائل مهم و رها شده در حوزه هنر و فرهنگ و ارتباطات، کشور را هر روز با بحران‌های بیشتری روبه‌رو می‌کند. اکبر نصراللهی گفت: «با اجرای سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد و بازآرایی در نظام هنری، رسانه‌ای، آموزشی و حاکمیتی کشور و نهضت هنرمند و توانمندسازی در عرصه‌های رسانه‌ای می‌توان مسائل انبوه و حل نشده هنر و رسانه را حل کرد.» وی گفت: «درک ناکافی از پیشرفت تکنولوژی‌های ارتباطی، آرایش رسانه‌ای و تغییر در مدل تولید، توزیع و مصرف اطلاعات و نوع کنشگری، فقدان کنشگری فعال و اتخاذ رویکردهای سنتی و راهبردهای انفعالی و واکنشی، حبس در نظام آموزشی ده‌ها سال قبل با وجود تغییرات گسترده محیطی، پاسخگو نبودن به مطالبات دانشجویان، مردم و حاکمیت، عرضه دانشجویان فاقد توانمندی در بازار کار، مخاطب‌گریزی، ناتوانایی یا توان کافی در تامین نیازهای مخاطبان، اقناع مخاطبان، بازدارندگی، مقابله با جریان تحریف و لشکر رسانه‌ای غرب، وارونگی افکار عمومی، بازی در زمین رسانه‌ای و فرهنگی و هنری معارضان، نداشتن روایت اول و برتر در بسیاری از موضوعات مهم و راهبردی، غلبه مارپیچ سکوت، جریان‌ساز نبودن از‌جمله انبوه مسائل مهم و حل نشده بخش‌های هنری و رسانه‌ای کشور است که افکار عمومی را آسیب‌پذیر و بی‌پناه کرده است.»
این استاد دانشگاه گفت: «در زمینه‌های موشکی و تجهیزات دفاعی کشور به بازدارندگی رسیده است اما در زمینه‌های رسانه‌ای و ارتباطاتی توفیق نداشته است و رسانه‌ها و هنرمندان هم اغلب ناخواسته در زمین دشمن بازی می‌کنند. نتوانستیم نیروهای توانمند و دارای مهارت‌های کافی رسانه‌های جبهه انقلاب را برای رقابت با رسانه‌ای معارض تربیت کنیم.» رئیس دانشکدگان هنر و رسانه افزود: «ظرفیت‌های کشور در بخش هنر و رسانه بسیار بالا است اما یا استفاده کافی نمی‌شود یا در خدمت منافع ملی و انقلاب اسلامی نیست. به دلایل مختلف از جمله نداشتن روایت اول و برتر، بخش‌های هنر و فرهنگ و رسانه و روابط‌عمومی‌ها، در قبال جنگ شناختی رقبا و دشمنان، بازدارنده نیستند.»
نویسنده کتاب مدیریت اخبار در رسانه‌های حرفه‌ای گفت: «همه به‌ویژه قوای مختلف در ایجاد شرایط موجود رسانه‌ای و هنری مقصر هستند اما سهم ساختارهای آموزشی و نوع و نحوه تدریس در دانشکده‌ها و گروه‌های هنر، رسانه و فرهنگ و ارتباطات هم در ایجاد و استمرار وضع موجود کم نیست؛ طرح نو درباره خودمان نیاز داریم؛ ادامه این وضع کشور را درمحاصره و بحران بیشتر قرار می‌دهد.» وی با طرح این سوال که چه کسانی باید کشور را از محاصره تبلیغاتی نجات دهند و مخاطبان راهبردهای «جهاد_ تبیین»، «روایت اول» «بازسازی_انقلابی» و استراتژی‌های سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد در عرصه فرهنگ و ارتباطات، چه کسانی هستند، گفت: «نخبگان و دانشگاه باید کشور را از این شرایط نجات دهند.»
رئیس دانشکدگان هنر و رسانه گفت: «اهداف، راهبردها، سیاست‌ها در اسناد بالادستی، گفتمان رئیس محترم دانشگاه، گفتمان مقام‌معظم‌رهبری، بیانیه گام دوم کاملا مشخص است و قرار نیست تا سال 1405 مجدد اهداف و راهبرد و سیاست‌ها تغییر داده شود. بنابراین بدون درگیر شدن در حاشیه‌ها یا بازگشت به عقب و توقف در حاشیه‌ها، که اجرای برنامه تحول را «متوقف یا کند» می‌کند، وظیفه و هنر ما این است که اهداف، راهبردها و سیاست‌های برنامه سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد را بشناسیم و به دیگران بشناسانیم، حساس باشیم و حساس کنیم، آگاه باشیم و دیگران را آگاه کنیم و درنهایت با اجرای دقیق و به‌موقع آنها با مشارکت استادان و دانشجویان، دانشگاه را از بحران پیش رو نجات دهیم.»
نصراللهی افزود: «دانشگاه، هنر و رسانه در تراز انقلاب و تمدن‌ساز، اسلامی‌سازی و تعمیق آموزه‌ها، بومی‌سازی، شناخت مسائل و نیازهای ملی و بین‌المللی، پاسخگو به تحولات ملی و محلی و نقش‌آفرینی در آنها، پاسخگویی به مطالبات رهبری، حاکمیت و مردم، توانایی شناخت حل مساله، خروج از حبس در قواعد ساختارها و منابع قدیمی و غربی، ارتقای کیفیت و کارآمدی، توانمندسازی، نشاط علمی و معنوی از اهداف مهم مندرج در سند تحول و تعالی است که باید با اتخاذ راهبرد‌هایی مثل کنشگری فعال، روایت اول و برتر به این اهداف رسید.»
رئیس دانشکدگان هنر و رسانه هشدار داد: «صرف بازسازی و تغییر راهبرد و رویکرد به تنهایی کافی نیست، بلکه توجه به عامل «زمان» هم بسیار ضروری است؛ کندی و تاخیر در «شناخت» و «تنظیم و تطبیق» با تحولات محیطی، آرایش جدید نظام‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، رسانه‌ای برای کشور و جبهه رسانه‌ای انقلاب اسلامی، هنرمندان و دانشگاهیان بسیار گران تمام خواهد شد و به‌طور تصاعدی کشور را از قافله تحول و تکامل و اثرگذاری عقب خواهد انداخت به‌گونه‌ای که جبران آن شاید غیرممکن یا بسیار زیان‌بار باشد.»
رئیس دانشکدگان هنر و رسانه در پایان گفت: «ذی‌نفع کردن استادان و دانشجویان در منافع دانشگاه، گنجاندن دروس مهارتی متناسب با شرایط جدید در دروس انتخابی، تجاری‌سازی ایده، آموزش و پژوهش، تولید نیاز، محتوی و حفظ و تکثیر مخاطب و کاربر، تشکیل سراهای هنر، فرهنگ و رسانه و پلتفرم‌های مرتبط در اجرای راهبرد سودمندی و پاسخگویی، اجرای طرح مدار در اجرای راهبرد توانمندسازی استادان و دانشجویان، تشکیل مرکز ایده و عرضه محصولات هنری، فرهنگی و رسانه‌ای مورد نیاز داخل و خارج تشکیل کارگروه کارآفرینی و اشتغال و... باید در دستورکار گروه‌های کشوری هنر و فرهنگ و ارتباطات قرار گیرد.»
همایش دوروزه کارگروه کشوری هنر، فرهنگ و ارتباطات بعد از دو روز بحث کارگروه‌های مختلف در شیراز، امروز در با حضور رئیس دانشگاه آزاد و معاون علوم انسانی و هنر به کار خود پایان داد.
مطالب پیشنهادی
