میراحمدرضا مشرف، پژوهشگر مسائل بین الملل:  گزارش افشاگرانه و بسیار تکان‌دهنده روزنامه واشنگتن‌پست آمریکا  جنجال و سر‌و‌صدای زیادی در رابطه با اقدامات غیر‌قانونی و دهشت‌آفرین حکومت هند در خارج از مرزهای این کشور،در ایالات‌متحده و جهان غرب به پا کرده و ابعاد و زوایای جدیدی از شیوه حکومت‌داری دولت افراط‌گرای مودی و حزبش را روشن کرده است.

مودی در ؛ تمجید از روابط مبتنی‌بر اعتماد متقابل، صراحت و احترام
سال گذشته برای استقبال از نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند سنگ‌تمام گذاشت. میزهای روی چمن جنوبی با شکوفه‌های نیلوفرآبی، نماد حزب بهارتیا جاناتا، تزئین شده بودند. یک سرآشپز از کالیفرنیا به آنجا فرستاده شده بود تا بر منوی گیاه‌خواری نظارت داشته باشد. همه اینها تدابیر فوق‌العاده برای ارتقای روابط با یک قدرت برتر، رو به رشد و شریک بالقوه در برابر چین انجام می‌گرفت. در این ملاقات رئیس‌جمهور بایدن از ارزش‌های مشترک یک رابطه تمجید کرد؛ رابطه‌ای مبتنی‌بر اعتماد متقابل، صراحت و احترام. اما در شرایطی که رهبر هند در 22 ژوئن از سوی ایالات‌متحده مورد تحسین و تمجید قرار می‌گرفت، یک افسر سرویس اطلاعاتی هند در حال انتقال دستور‌العمل‌های نهایی به تیم اجیر شده برای کشتن یکی از سرسخت‌ترین منتقدان مودی در داخل خاک ایالات‌متحده بود. بنابر گفته مقامات امنیتی فعلی و سابق ایالات‌متحده و هند، افسر سرویس جاسوسی هند «ویرکام یادو» از شاخه تحقیقات و تحلیل (راو) در همان زمان این‌گونه نوشت: «ترور در‌حال‌حاضر یک اولویت است.» براساس اظهارنظر مقامات و کیفرخواستی که از جانب ایالات‌متحده تهیه شده است، «یادو» جزئیات مربوط به هدف یعنی فعال سیک «گورپاتوانت سینگ پانون»، از جمله آدرس وی در نیویورک را ارسال کرد.
هدایت و وابستگی یادو که تا پیش از این گزارش در جایی ذکر نشده بود، صریح‌ترین شواهد را تا به امروز ارائه می‌دهد که نقشه ترور -‌که درنهایت توسط ایالات‌متحده خنثی شد‌- از داخل سرویس‌های جاسوسی هند و به‌طور خاص از جانب مقامات عالی‌رتبه شاخه تحقیقات و تحلیل (راو) انجام گرفته است. بر مبنای گزارش منابع نزدیک در داخل دولت ایالات‌متحده، آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا به این ارزیابی رسیده‌اند که عملیات هدف قرار دادن «پانون» توسط رئیس وقت (راو)، «سامانت گوئل» تایید شده است. مقامات ارشد امنیتی سابق هند که از این عملیات اطلاع داشتند به واشنگتن‌پست گفتند که گوئل برای از بین بردن تهدید منتسب به افراط‌گرایان سیک در خارج از کشور به‌شدت تحت فشار قرار داشته است. در‌عین‌حال آژانس‌های جاسوسی ایالات‌متحده این احتمال را نیز مورد ارزیابی قرار داده‌اند که مشاور امنیت ملی دولت مودی «اجیت دوال» از برنامه‌های (راو) برای کشتن فعالان سیک آگاه بوده است، اگر‌چه آنها تاکید دارند که هیچ مدرکی برای اثبات جرم وجود ندارد. 
بهت و نگرانی مقامات غربی
تصمیم هند برای پیگیری و اجرای عملیات‌های مرگبار در آمریکای شمالی مقامات امنیتی در غرب را حیرت زده کرده است. با این حال و از برخی جهات این موضوع می‌تواند انعکاس‌دهنده یک تغییر ژئوپلیتیک عمیق باشد. بعد از سال‌ها دیده شدن به‌عنوان یک بازیگر درجه دوم، هند خود را در جایگاه یک قدرت رو به رشد در عصر جدیدی از رقابت جهانی می‌بیند؛ همان عصری که حتی ایالات‌متحده نیز توان و ظرفیت فاصله گرفتن از آن را ندارد. یک مقام امنیتی غربی در پاسخ به این سوال که چرا هند ریسک تلاش به انجام یک سوءقصد در خاک ایالات‌متحده را می‌پذیرد، این‌گونه اظهارنظر می‌کند: «چون می‌دانستند که می‌توانند از پس آن برآیند.» مقامات می‌گویند ترور ناکام اخیر بخشی از یک کمپین رو به رشد خشونت به‌وسیله بخش تحقیق و تحلیل (راو) سازمان جاسوسی هند، علیه هندیان مهاجر و دور از وطن (دیاسپورا) بوده است. درواقع توطئه اخیر در ایالات‌متحده با تیراندازی مرگبار به فعال سیک «هاردیپ سینگ نیجار»در بریتیش کلمبیا کانادا مصادف شد، عملیاتی که به اعتقاد مقامات غربی با شخص «یادو» مرتبط بود. هر دوی این توطئه‌ها در بحبوحه موج خشونت‌ها در پاکستان صورت گرفت، در جایی که طی دو سال گذشته حداقل 11 جدایی‌طلب سیک یا کشمیری که در تبعید زندگی می‌کردند و توسط دولت مودی به‌عنوان تروریست شناخته می‌شدند، به قتل رسیده‌اند. مقامات می‌گویند سرویس اطلاعاتی هند مراقبت و آزار و اذیت سیک‌ها و دیگر گروه‌های خارج از کشور که خائن به دولت مودی محسوب می‌شوند را افزایش داده است. بنابر اطلاعاتی که تا پیش از این افشا نشده بود و مقامات جزئیات آن را در اختیار واشنگتن‌پست قرار داده‌اند، افسران و ماموران (راو) در کشورهای دیگری مانند استرالیا، آلمان و بریتانیا با روند بازداشت، اخراج یا توبیخ مواجه شده‌اند.
در نشست خبری هفته گذشته «راندیر جیسوال» سخنگوی وزارت خارجه هند در پاسخ به سوالات مطرح شده از جانب واشنگتن‌پست گفت هند در حال بررسی این اتهامات است و پرونده پانون به همان اندازه بر امنیت ملی این کشور تاثیر‌گذار خواهد بود. جیسوال خبرنگاران را به اظهارات قبلی وزارتخانه ارجاع داد که در آن اعلام شده بود «قتل‌های هدفمند سیاست ما نیست.»

غرب در برابر آزمون تقابل ارزش‌ها و منافع
دولت بایدن که سه سال وقت را صرف ایجاد روابط نزدیک‌تر با هند کرده است، این توطئه‌های ترور ارزش‌های اعلام شده را در برابر منافع استراتژیک قرار می‌دهد. مقامات کاخ‌سفید در ژوئیه گذشته نشست‌های سطح بالایی را برای بحث در مورد راه‌های واکنش، آن هم بدون خطر گسست بیشتر روابط با هند، آغاز کردند. مدیر سازمان سیا «ویلیام ج برونز» و دیگران برای مواجهه با مقامات دولت مودی و درخواست پاسخگویی دست به کار شده‌اند. اما حتی در پرونده جنایی که ایالات‌متحده در این مورد تشکیل داده است، می‌توان انعکاسی از محدودیت‌ها را دید. بنابر اطلاعات کسب شده از مقامات، افراد رده بالای وزارت دادگستری و اف‌بی‌آی برای پیگرد قانونی «یادو» به دهلی فشار آورده بودند، اقدامی که باعث می‌شد (راو) در جریان این توطئه قتل دخیل دانسته شود. کیفرخواست ایالات‌متحده نیز در شرایطی در ماه نوامبر منتشر شد که حاوی یک بمب خبری بود؛ توطئه توسط یک مقام هندی هدایت شده است. با این حال اسمی از یادو برده نشد و از او تنها به‌عنوان یکی از همدستان ناشناس و با نام مستعار (سی‌سی1) معرفی شد و هیچ اشاره‌ای هم به آژانس جاسوسی هند نشد. آن دسته از مقامات وزارت دادگستری که در مذاکرات کاخ‌سفید مشارکت داشتند، در مقابل کسانی قرار گرفتند که خواهان وارد شدن اتهامات جنایی به یادو بودند. با این وجود مقامات دولتی منکر هر گونه نفوذ نابجا در پرونده هستند. آدریان واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی گفت: «تصمیم‌گیری در زمینه اتهامات تنها در اختیار مقامات قضایی است و شورای امنیت ملی بایدن به دقت به این استقلال رای احترام می‌گذارد.» بدین ترتیب تنها دعاوی ایالات‌متحده که تا به امروز علنی شده، موارد اتهامی علیه یک واسطه به نام «نیکل گوپتا» است؛ فردی که در کیفرخواست به‌عنوان یک قاچاقچی هندی مواد مخدر و اسلحه و شخص اجیر‌کننده قاتل اجاره‌ای معرفی می‌شود. 
تله‌گذاری به دام انداختن مامور ترور
چندین دهه شاخه تحقیقات و تحلیل سازمان جاسوسی هند (راو) به‌عنوان یک بازیگر منطقه‌ای شناخته می‌شد که صرفا درگیر جنگ‌های نیابتی با سرویس‌های جاسوسی نهادهای اطلاعاتی پاکستان بوده است. با این حال و بر طبق گفته مقامات سابق ایالات‌متحده و هند، (راو) در زمان مودی به‌عنوان سلاحی علیه مخالفان در میان جمعیت گسترده مهاجران هندی در سطح جهان به کار گرفته شده است. عملیات اخیر ضد جاسوسی ایالات‌متحده نشان می‌دهد چگونه (راو) در رابطه با صدور تاکتیک‌هایی که سال‌ها در کشورهای همسایه هند مورد استفاده قرار می‌گرفت، تلاش به خرج داده است. استفاده از سندیکاهای جنایتکار برای انجام عملیات‌هایی که نمی‌خواهند به دهلی نو ارتباط داده شود، بخشی از همین تاکتیک‌ها محسوب می‌‌شود. علاوه‌بر این عملیات ضد‌جاسوسی ایالات متحده آنچه را که مقامات سابق امنیتی هند به‌عنوان تخلفات نگران‌کننده قضایی و جاسوسی دانسته‌اند، افشا‌ می‌کند.
مقامات سابق گفته‌اند که پس از شکست توطئه علیه پانون، تصمیم به اعتماد به «یادو» انجام چنین ماموریت پر‌خطری باعث بروز سرزنش‌هایی در داخل سازمان (راو) شد. یکی از همین افراد می‌گوید که «یادو» تا پیش از پیوستن به (راو) به‌عنوان یک افسر تازه‌کار، در شغلی رده‌میانی در نیروی ذخیره پلیس مرکزی هند که اعتبار چندانی هم نداشت، مشغول به کار بود. در نتیجه ‌یادو‌ فاقد آموزش و مهارت‌های لازم برای عملیاتی بود که درواقع مقابله با قابلیت‌های ضد‌جاسوسی پیشرفته ایالات متحده محسوب می‌شد. تلاش‌های واشنگتن پست برای یافتن مکان «یادو» یا تماس با او ناموفق بوده است. یک مقام سابق امنیتی هند بر این نظر است که او پس از افشای توطئه پانون به نیروی ذخیره پلیس مرکزی بازگردانده شده است. 
در متن کیفرخواست آمده است که حتی در مقطعی فیلمی به دست ماموران ایالات متحده رسیده که گوپتا دوربین خود را به سمت سه مرد کت و شلوار‌پوش در اطراف میزی در یک اتاق کنفرانس، می‌چرخاند که در‌واقع اشاره‌ای آشکار به عوامل هندی ناظر بر این ماموریت است. گوپتا در جریان این تماس ویدئویی به قاتل فرضی می‌گوید که ‌ما همه روی شما حساب می‌کنیم. ‌در اینجا ‌یادو‌ نیز یادآوری می‌کند که بعد از ‌پانون‌ همکاری‌های بیشتری وجود خواهد داشت ازجمله یک هدف بزرگ‌تر در کانادا. اما ظاهرا یک تیم مجزا ابتدا به این ماموریت پرداخته‌اند که این مساله نشان‌دهنده آن است که ‌راو‌ با چندین عنصر جنایتکار مشغول به کار بوده است. از سوی دیگر براساس متن کیفرخواست ایالات متحده، ساعاتی پس از کشته شدن نیجار در 18 ژوئن در خودرو شخصی‌اش در خارج از معبد گوروناناک سیک‌ها در کانادا، ‌یادو‌ یک ویدئوی‌ گوپتا ارسال می‌کند که جسد خونین نیجار را در حالی که در وسیله نقلیه‌اش ولو شده است، نشان می‌دهد. این پیام درست در زمانی دریافت شد که مقامات آمریکایی برای گوپتا تله‌ای تدارک دیده بودند. 

‌ارتباط با دنیای تبهکاران‌
چه ‌یادو‌ به‌عنوان مرد طلایه‌دار ‌راو‌ فعالیت می‌کرد، اما بنابر نظر مقامات سابق و فعلی این عملیات ترور دربرگیرنده مقامات عالی رتبه‌ای‌ است که با حلقه داخلی اطراف نخست‌وزیر مودی ارتباط دارند. ‌گوئل‌ و ‌دوال‌ در میان کسانی قرار دارند که مظنون به دخالت و آگاهی هستند، هر چند که مقامات آمریکایی می‌گویند تاکنون به هیچ مدرک مستقیمی از مشارکت آنها در این امر دست نیافته‌اند. بنابر ادعای یک مقام سابق امنیتی هند، گوئل به‌عنوان رئیس ‌راو‌ در آن ایام برای خنثی ساختن تهدید ادعا‌شده از جانب افراط‌گرایان سیک خارج از کشور تحت فشار زیادی قرار داشت. گوئل به اجیت دوال گزارش می‌داد و از ارتباطی با این مشاور امنیت ملی تندرو برخوردار بود که به چندین دهه قبل باز می‌گشت. هر دو نفر شهرت‌شان را مدیون مبارزاتی بودند که نیروهای امنیتی کشور با شبه‌نظامیان مسلمان و جدایی‌طلبان سیک در دهه 1980 میلادی داشت. آنها بخشی از نسل متخصصان امنیتی بودند که براساس آن منازعات شکل گرفتند، درست مانند همتایان آمریکایی‌شان که بعد از 11 سپتامبر چنین موقعیتی کسب کردند.
‌برنامه‌ای‌ برای سرکوب شدید‌
تغییر موضع هند از دفاعی به ‌حمله‌دفاعی‌ با مجموعه‌ای‌ از درگیری‌های ‌راو‌ با سرویس‌های امنیتی جهان غرب همراه شده است. در استرالیا و در سال 2020دو افسر ‌راو‌ پس از نابود ساختن چیزی که ‌مایک برگس‌، رئیس سرویس اطلاعاتی استرالیا آن را لانه جاسوسی عنوان می‌کند، از این کشور اخراج شدند. ‌برگس‌ در سال 2021 و در جریان یک سخنرانی گفت که افسران خارجی در حال نظارت بر جامعه مهاجران کشورشان، تلاش برای نفوذ به ادارات پلیس محلی و سرقت اطلاعات مربوط به سیستم امنیتی حساس در فرودگاه‌های استرالیا دستگیر شدند. ‌چه او نام این سرویس اطلاعاتی را ذکر نکرد، اما بنابر تایید مقامات استرالیایی به واشنگتن‌پست، این سرویس ‌راو‌ بوده است.
در آلمان پلیس فدرال در سال‌های اخیر برای ریشه کردن عوامل ‌راو‌ که در جوامع سیک استخدام شده بودند، دستگیری‌هایی انجام داده است. براساس اظهارات مقامات آلمانی در میان این افراد یک زوج هندی وظیفه مدیریت وب‌سایتی را برعهده داشتند که ظاهرا رویدادهای محلی سیک‌ها را پوشش می‌داد، اما هر دو نفر به‌طور مخفیانه در لیست حقوق بگیران ‌راو‌ قرار داشتند.
در بریتانیا و در فاصله سال‌های 2014 و 2015 نظارت و آزار و اذیت ‌راو‌ بر جمعیت سیک‌ها -به‌ویژه در نزدیکی شهر بیرمنگام- به حدی شدت یافت که ام‌آی5، سرویس امنیت داخلی بریتانیا هشدارهایی را به ‌گوئل‌ که در آن زمان به‌عنوان رئیس شعبه (راو)در لندن فعالیت می‌کرد، ارسال کرد. بر مبنای گزارشات مقامات سابق و فعلی بریتانیا، ‌گوئل‌ هنگام مواجهه با همتایان خود، ضمن تمسخر ایشان، آنها را به نوازش فعالان سیکی متهم می‌کرد که به تلقی وی باید به‌عنوان تروریست در نظر گرفته می‌شدند. 
نارندرا مودی در معدود اظهارنظرهای خود در مورد توطئه‌های قتل نیجار و پانون، این مسائل را کوچک‌انگاری کرده است. بر این اساس او در مصاحبه‌ای با فایننشنال تایمز که در اواخر دسامبر گذشته منتشر گفت: « یکی از شهروندان ما کار خوب یا بدی انجام داده است، ما آماده بررسی هستیم. ما متعهد به حاکمیت قانون هستیم.» با این حال مقامات امنیتی ایالات متحده و غرب بر این اعتقادند که بعید است (راو) چنین عملیاتی را بدون درک روشنی از موافقت نخست‌وزیر انجام داده باشند. مودی از زمان به قدرت رسیدنش در سال 2014، هاله‌ای از مرد قدرتمند هندو را پرورده است. او مخالفان را به زندان انداخته، عکس‌هایی از خودش را در حال راندن یک تانک یا پرواز با جت جنگی منتشر کرده یا صدور فرمان حمله هوایی به پاکستان مجهز به سلاح هسته‌ای در سال 2019 را مایه مباهات خود دانسته است. 

برای حل مساله در داخل هند
حتی زمانی که توطئه‌های ترور (راو) به مراحل نهایی خود نزدیک شده بود، مقامات ایالات متحده و کانادا از ابعاد کامل توطئه بی‌اطلاع بودند. در کانادا مرگ «نیجار» سیک در ابتدا به‌عنوان یک مورد از تسویه‌حساب‌های داخلی میان سیک‌های رقیب یا جناح‌های جنایتکار در بریتش‌کلمبیا گمانه‌زنی شد. در ایالات متحده توطئه قتل «پانون» برای چند هفته به‌عنوان پرونده مرتبط با سازمان مبارزه با مواد مخدر مورد بررسی قرار گرفت. 
هند جدید مودی
نشانه‌هایی وجود دارد مبنی‌بر اینکه هند برای موج وسیع‌تر قتل‌ها در ایالات متحده و کانادا برنامه‌ریزی کرده است. یادو به گوپتا گفته بود براساس فهرست 3 یا 4 نفر دیگر نیز هستند که (راو) بعد از قتل پانون و نیجار به دنبال کشتن آنها خواهد بود. گوپتا نیز به نوبه خود به یک مامور آمریکایی که خود را قاتل فرضی جا زده بود، گفته است «اهداف زیادی وجود دارد.» در دو سال گذشته حداقل به 5 فعال سیک در ایالات متحده و 5 فعال سیک در کانادا توسط مجریان قانون هشدار داده شده تا اقدامات احتیاطی را برای محافظت از خود در نظر بگیرند. از سوی دیگر دولت هند هیات ویژه‌ای را برای تحقیق در مورد حملات و گزارش یافته‌های خود به ایالات متحده منصوب کرده است.
به نظر می‌رسد که برای شخص مودی این اتهامات ترور فقط باعث تقویت جایگاه سیاسی وی شده است. تقریبا یک‌سال پس از بزمی که در کاخ سفید به افتخار وی برگزار شد، نخست‌وزیر هند آماده است تا با مشارکت در انتخابات ملی آغاز شده در این ماه، خود را برای سومین دوره نخست‌وزیری مهیا کند. وی اخیرا در یک گردهمایی انتخاباتی در ایالت راجستان خطاب به هزاران هوادار تشویق‌کننده خود گفت: «امروز حتی دشمنان هند می‌دانند این مودی است، این هند جدید است.» و در ادامه خطاب به دشمنان اضافه می‌کند: «این هند جدید به خانه شما می‌آید تا شما را بکشد.»

جهت دیدن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.