سارا مسعودی، دانشجوی دکتری رسانه: در پی حواشی مسابقه پرسپولیس-سپاهان، کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال ایران رای داده است که دیدارهای رفت و برگشت فصل آینده این دو تیم، در تهران و اصفهان، فقط با حضور تماشاگران زن برگزار خواهد شد. اولین مواجههام با خبر اینطور بود؛ چه حکم مسخرهای. هرچند این مواجهه با دیدن نظرات مردم در پای خبر منتشرشده در رسانههای داخلی همسو و اپوزیسیون تغییر مییابد. مردم خوشحالند؛ این را کامنتها نشان میدهد. خبری از طنزهای بامزه مردم نیست. واکنشها از این جنس است: «چه کار مفیدی»، «بالاخره یک تصمیم دلنشین داشتیم»، کامنتها را که مرور میکنم با خودم فکر میکنم چه اتفاقی افتاده که چنین تصمیمی میتواند این حجم از خوشحالی را داشته باشد؟ آیا نگرش مردم به این داستان را میتوانیم از جنس امید بدانیم؟ آیا این خوشحالی نشاتگرفته از این است که در یک جای کشور، گوش آقایان پیچانده شد و قدمی برای زنان برداشته شد؟ آیا خوشحالی از این جنس است؟ اگر این باشد یعنی بازهم یک تلنگر جدی دیگر که چه شده است آنقدر برای زنان این سرزمین کار نکردهایم و تبعیض وجود دارد که هر قدم کوچک میتواند موجی از امید وخوشحالی را احیا کند.
ما اولی نیستیم
نکته دیگر اینکه آیا این حکم جزء اولینهاست؟ خیر! بیش از 12 سال پیش چنین حکمی در ترکیه و در بازی فنرباغچه-مانیسااسپور داده شد و بر این اساس تنها زنان وکودکان اجازه حضور در استادیوم را داشتند. گاردین در رابطه با آن بازی به نقل از یک هوادار مینویسد که جو استادیوم عالی بود و بسیاری از خانمها بلد نبودند شعار بدهند، بنابراین از پشت بلندگوها به مردم آموزش داده میشده که چه بگویند و بخوانند! زنانی که از قبل آمده بودند هواداران را رهبری میکردند و اینگونه بود که زنان مسن و مادربزرگها برای اولین بار در استادیوم در کنار نوههای خود حضور یافته بودند.
حکمی از این جنس در سال 2022 در برزیل هم داده شده است. وقتی دو تیم جنوبی برزیل در پی نزاع هوادارانشان تنبیه به عدم حضور مردان میشوند، ورود هر مرد بالای 12سال ممنوع شد! واکنشها درباره این بازی هم عالی است. یک زن در گزارش نوشتهشده در آن سال میگوید بهترین تجربه را در استادیوم داشته است. در طول بازی طبلها توسط زنان هوادار به صدا درآمده، صدای زنان خستگیناپذیر در طول بازی و به دور از آزار و اذیت مردانه در ورزشگاه پخش شده بود. متاسفانه اینطور نیست که بگوییم فرهنگ هواداری تنها در میان مردان ایرانی ضعیف است. متاسفم که میگویم اما انگار این یک امر جهانی است. شاید به این علت باشد که تصمیمات تنبیهی اینچنینی در دنیا نمونه دارد یا زمانی یک گروه هواداری فوتبال در ایتالیا اعلامیهای را منتشر کرده بودند که ما اجازه حضور زن، همسر و نامزدتان را نمیدهیم. کسانی که ورزشگاه را بهعنوان جایگزینی برای یک روز بیدغدغه و رمانتیک انتخاب میکنند، باید به بخشهای دیگر بروند. اما در این میان هم گروههای دیگری هستند که راه بهتری را انتخاب کردهاند. گروهی از هواداران آرسنال که برای بهبود جو ورزشگاه کار میکنند، تلاش کردهاند با ساختن آهنگ برای بازیکنان و پخش آن در فضای استادیوم فضا را ملایمتر کنند.
پرونده «ورود خانمها ممنوع» بسته شد
در هر صورت معتقدم که در موضوع استادیوم باید به جای پاک کردن صورتمسالهها به دنبال حلمساله باشیم. به هرحال باید بپذیریم که اولا مساله استادیوم آنقدر عجیبوغریب نیست. به هرحال جو استادیوم براساس مطالعات پژوهشی صورتگرفته پر از هیجان و نشاط است و شاید انتخاب یک زن این باشد که چنین فضایی را گاهی تجربه کند. پس بهتر است پرونده «ورود خانمها ممنوع» برای همیشه پاک شود و به جای آن به دنبال راهحلهای عملیاتیتری باشیم. حتما استفاده از پژوهشهای موجود در زمینه جو استادیوم که به صورت اندک در ایران انجام شده و بررسی ایدههای دنیا میتواند در مواجهه با چگونگی ایجاد جو بهتر برای زنان کمککننده باشد. حالا بهتر است عینک بدبینی را کنار بگذارم و اقدام تنبیهی اخیر را با توجه به حال خوب مردم مثبت ارزیابی کنم، به شرط اینکه این امر تبدیل به یک رویه نشود و شاهد این نباشیم که بازیها یکی در میان شوند!