جوان‌گرایی برای مربیان شجاع ریسک نیست

نیلوفر مژدهی، خبرنگار: رضا عنایتی بر پایه تفکر چندین و چند ساله باشگاه پیکان اولویت خود را بر استفاده از بازیکنان جوان گذاشت و ۱۲۰ دقیقه مقابل تیم مس مقاومت کرد. آنها در ضربات پنالتی نیز حتی با کمک دروازه‌بان جوان‌شان به‌خوبی دوام آوردند اما درنهایت این پنالتی‌ها بود که برنده را اعلام کرد و پیکان تیم برنده نبود. با این حال عملکرد خوب بازیکنان جوان پیکان آنقدر برای علاقه‌مندان به فوتبال جذاب بود که به این نتیجه هرگز به‌عنوان شکست نگاه نکردند.
پیکان در این بازی از مبین دهقان ۱۸ ساله، نیما احمدی ۱۹ ساله، ابوالفضل زمانی ۱۸ ساله، علی‌اکبر رنجبر ۱۹ ساله و آرش هاشمی ۱۹ ساله استفاده کرد تا مجموعا با استفاده از پنج بازیکن زیر ۲۰ سال در ترکیب خود میانگین سنی تیمش را به ۲۱ سال برساند. این عدد یکی از قوی‌ترین اعدادی است که طی سال‌های اخیر از میانگین سنی بازیکنان یک تیم می‌شنویم. بدون شک سال‌هاست که تیم‌های لیگ برتری ما چنین تیم جوانی به خود ندیده‌اند اما عنایتی با اتکا بر داشته‌های خود از این جوان‌ها استفاده کرد و هرچند درنهایت تیم بازنده بود اما به‌واقع برنده میدان فوتبال بود.

 پیکان سرآمد همه
باشگاه پیکان طی سال‌های اخیر با هدف بازیکن‌سازی فعالیت گسترده‌ای در تیم‌های پایه داشته و همواره بازیکنان ارزشمند و قابل اعتمادی را به لیگ برتر معرفی کرده است. همین حالا نیز بازیکنانی چون سامان فلاح، پیام نیازمند، محمد خدابنده‌لو، شهریار مغانلو، ثابت ایمانی و چندین نفر دیگر از جمله بازیکنانی هستند که از آکادمی باشگاه پیکان راهی لیگ برتر شدند. برخی از بازیکنانی که در حال حاضر در لیگ برتر به فعالیت مشغولند، حتی فرصت حضور در تیم بزرگسالان این باشگاه را پیدا نکردند و با قراردادهای خوب سر از تیم‌های دیگر درآوردند.
امسال اما شرایط کمی با سال‌های قبل متفاوت است. عنایتی که چندی پیش به‌عنوان مربی تیم امید هدایت تیم ملی کشورمان را برعهده داشت ظاهرا به بازیکنان جوان علاقه‌مند شده و درحالی‌که قبلا کمتر در تیم هوادار ریسک استفاده از بازیکنان جوان را به جان می‌خرید این بار دست به کار شده و اعتماد ویژه‌ای به این جوان‌ها می‌کند. در شرایطی که فوتبال ما عادت کرده بود بازیکنان مسن را به خود ببیند در فصل جدید با قوانین سفت و سختی که فدراسیون فوتبال درخصوص استفاده از بازیکنان زیر ۲۳ سال در نظر گرفته باشگاه‌ها رو به جوانگرایی گذاشته و شاهد حضور و درخشش بازیکنان جوان در ترکیب اغلب تیم‌ها هستیم که باشگاه پیکان در ظاهر سرآمد همه آنهاست.

 جوان‌ها پراکنده در کل لیگ
شاید باشگاه پیکان به دلیل میانگین سنی پایینی که در مسابقات لیگ برتر از خود به جای گذاشته بیشتر از سایر باشگاه‌ها مورد توجه قرار بگیرد. این تیم اغلب رنجبر، ثابت ایمانی، فلاح و آزاد را که همگی زیر ۲۴ سال هستند در ترکیب خود جای می‌دهد. جالب‌تر اینکه اغلب تعویض‌هایش نیز حتی بازیکنان زیر ۲۰ سال هستند. از این رو این باشگاه در جوانگرایی بیش از سایرین زبانزد است. با این حال تیم‌های دیگری نیز در لیگ برتر حضور دارند که از آن جمله می‌توانیم به شمس‌آذر قزوین و گل‌گهر سیرجان اشاره کنیم. از ابتدای فصل تاکنون تیم شمس‌آذر از علیرضا جعفرپور، محمدرضا رضایی، حسین گودرزی و پوریا سرآبادانی به شکل مشخص در ترکیب اصلی استفاده کرده و بازیکن جوانی همچون مجتبی فخریان که اغلب زیر ۲۰ سال هستند فرصت بازی پیدا می‌کند.
تیم گل‌گهر نیز به‌عنوان یکی از تیم‌هایی که علاقه‌مند به استفاده از بازیکنان جوان است از ابتدا در فصل نقل و انتقالات برای انتقال بازیکنان کم‌سن‌وسال به تیمش تلاش بسیاری کرد و حتی در بازار داغ خرید سامان فلاح موفق شد این بازیکن را به خدمت خود درآورد. سامان فلاح ۲۲ ساله به جز زمانی که مصدوم بود در ترکیب ثابت حضور داشت. به جز او بازیکنانی نظیر علیرضا کوشکی، مهدی ممی‌زاده و سعید سحرخیزان نیز تقریبا به‌طور مداوم در ترکیب ثابت گل‌گهر به میدان رفتند. جالب این است که اغلب تعویض‌های گل‌گهر نیز شامل بازیکنان زیر ۲۳ سال است و از ابتدای فصل تاکنون امیررضا اسلام‌طلب و امیر جعفری همواره جزء بازیکنانی بودند که به ترکیب اضافه شدند. از بین ۱۶ تیم لیگ برتری پنج تیم اغلب از سه بازیکن جوان خود در ترکیب اصلی استفاده کردند که البته این شامل تمام بازی‌ها نمی‌شود اما در اغلب بازی‌ها حضور این نفرات پررنگ و محسوس بود. در تیم آلومینیوم اکبرپور، لیموچی و محمدمهدی لطفی همواره در ترکیب اصلی دیده شدند. مجتبی حسینی البته تمایل چندانی به تعویض‌های جوان ندارد و تقریبا بازیکن جوانی در تعویض‌های او نمی‌بینیم.
صنعت نفت نیز از ابتدای فصل تاکنون غالبا به شکل جسته‌وگریخته از بازیکنان جوان استفاده کرده اما تقریبا می‌توانیم بگوییم که فیاض میردورقی، رضا امانی‌نژاد و پیام پارسا به شکل مشخص در اغلب ترکیب‌های اصلی حضور داشتند. طبیعی است که با تغییرات مکرر مربیان این تیم به دست آوردن ترکیبی ثابت و مشخص از صنعت نفت سخت است. با این حال این بازیکنان اغلب حضور خود را به مربیانی که به این تیم آمدند دیکته کردند. از طرفی پای این بازیکنان جوان و زیر ۲۳ سال را در تعویض‌های صنعت نفت هم می‌بینیم. محمد ربیعی هم به بازیکنان جوان علاقه‌مند است. او از ابتدای فصل تاکنون در اغلب دقایق در ترکیب اصلی به پارسا جعفری، محمدحسین اسلامی و امید لطیفی فرصت حضور در میدان داده است. بااین حال تعویض‌های جوانی همچون فردین یوسفی، پوریا مختاری، ارشیا سرشوق و احمد شریعت‌زاده نیز در ترکیب این تیم دیده می‌شوند که همگی جزء بازیکنان زیر ۲۴ سال هستند. شاید جالب باشد بدانید که پرسپولیس نیز در مجموعه سه بازیکن جوان ثابت قرار دارد. طی هفته‌های اخیر با توجه به مصدومیت بیرانوند، علیرضا رفیعی فرصت حضور در ترکیب پیدا کرد و این شانس را به تیمش داد تا ترکیب خود را جوان کند. به جز رفیعی، وحدت حنانوف و استون ارونوف نیز جزء بازیکنان زیر ۲۳ سال هستند که البته ایرانی نیستند اما با این حال ترکیب پرسپولیس را جوان کردند. آخرین تیمی که از حضور سه بازیکن در ترکیب ثابت خود استفاده می‌کند نساجی است، امیرمحمد هوشمند، امیرحسین سام و محمدرضا آزادی اغلب فرصت حضور در ترکیب ثابت را داشتند. هرچند در این تیم هم تغییر مربی اغلب ترکیب را دستخوش تغییراتی کرد. با این حال این بازیکنان اغلب تلاش کردند خود را به ترکیب اصلی برسانند و موفق هم بودند. در تیم نساجی نیز تعویض‌های جوانی همچون مرصاد سیفی ۲۰ ساله می‌بینیم.

 کم‌فروغ‌ها
در تیم‌های دیگر نیز اغلب یک یا دو بازیکن جوان را در ترکیب ثابت می‌بینیم و گاهی تعویض‌های جوانی نیز برای این تیم‌ها به میدان می‌روند، اما جای تاسف است که در تیم استقلال در ترکیب اصلی نمی‌توانیم هیچ بازیکن جوانی را به‌عنوان مهره قابل اتکا مشاهده کنیم البته شاید این موضوع به دلیل منفعل بودن تیم استقلال در فصل و نقل و انتقالات است. ملوان نیز اخیرا با وجود محمد عمری این شانس را پیدا کرده تا ترکیب اصلی تیمش را نسبت به قبل جوان کند. در سپاهان نیز دیگر تیم جوان نمی‌بینیم و آنها نسبت به هفته‌های ابتدایی و حتی میانه فصل که ترکیبی جوان را از ابتدا به میدان می‌فرستند فاصله گرفتند. حتی بازگشت امید نورافکن نیز ترکیب سپاهان را دگرگون کرد به شکلی که شاهد نیمکت‌نشینی محمدجواد حسین نژاد نیز هستیم. تیم‌های هوادار، مس، تراکتور و استقلال خوزستان نیز تلاش کردند به بازیکنان جوان میدان دهند ولی در این تیم‌ها اغلب در ترکیب ثابت بازیکن جوان نمی‌بینیم یا اگر هست به یکی دو بازیکن خلاصه می‌شود اما در تعویض‌ها اغلب فرصت به بازیکنان جوان داده می‌شود و جای شکرش باقی است. با این حال نمی‌توانیم بگوییم که استفاده از بازیکنان جوان تاثیر چندانی در جدول رده‌بندی گذاشته یا نه! پس این بهانه که برخی تیم‌ها با عدم اعتماد به بازیکنان جوان می‌خواهند جایگاه بهتری به دست بیاورند حرفی گزاف و بیهوده است؛ چراکه همین حالا هم تیم‌هایی همچون فولاد با اینکه کمتر به بازیکنان جوان فرصت داد اما در آستانه سقوط قرار دارد. به‌واقع حضور بازیکنان جوان در تیم‌های لیگ برتری بسیار جذاب است؛ چراکه رقابت‌ها را پرچالش و دیدنی‌تر می‌کنند. حضور آنها در لیگ برتر را باید مدیون مربیان نترس لیگ برتر باشیم. هرچند قانون استفاده از بازیکنان جوان که در ابتدای فصل به باشگاه‌ها دیکته شد مزید بر علت شد تا تیم‌ها لیست خود را کمی جوان کنند اما قیمت بالای بازیکنان اسمی نیز باعث شد تا مربیان ریسک استفاده از بازیکنان جوان را به جان خریده و لیگ فصل جاری را جوان‌تر کنند.