باز باران با خسارت

زینب مرزوقی، خبرنگار گروه نقد روز: براساس آمار اعلام شده از سوی سازمان هواشناسی کشور، از ابتدای سال آبی تا 13 اردیبهشت ماه استان‌های ایلام با 399.6 میلیمتر، خراسان جنوبی با 125.8 میلیمتر، خوزستان با 352.2 میلیمتر، سیستان‌وبلوچستان با 128 میلیمتر، کردستان با 412.8 میلیمتر، کرمانشاه با 493.4 میلیمتر، گلستان با 370.9 میلیمتر، همدان با 323.4 میلیمتر و یزد با 113.9 میلیمتر بیشتر بارش‌های امسال را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین کمترین بارش‌ها نیز همچنان متعلق به استان قزوین با بیشترین کاهش بارش با منفی 43 درصد است. پس از قزوین، استان‌‌های سمنان و تهران به ترتیب با منفی 41.3 و 39.8 درصد در رده‌های دوم و سوم کمترین بارش‌ها در بازه اشاره شده قرار دارند. میزان کاهش بارش در تهران 93.5 میلیمتر بوده است. این درحالی است که با وجود بارش‌های قابل توجه طی روزهای اخیر در کشور، اما همچنان بارش‌ها در 22 استان منفی است. اما بارش‌ها در استان‌های ایلام، خراسان جنوبی، خوزستان، سیستان‌وبلوچستان، کردستان، کرمانشاه، گلستان، همدان و یزد نسبت به دوره بلندمدت افزایش یافته است. ازجمله استان‌هایی که در چند روز اخیر، بارش‌های قابل توجهی داشت استان خوزستان بود. در خوزستان معمولا چنین زمانی، فصل برداشت گندم است. با توجه به پیش‌بینی‌های صورت گرفته، ستاد مدیریت بحران خوزستان برای مدیریت بارندگی‌های اخیر جلسه‌ای تدارک می‌بیند. در گزارش منتشر شده از سوی خبرگزاری دولت از جلسه ستاد بحران خوزستان از قول معاون امور عمرانی استانداری خوزستان اشاره شده که محصول گندمکاران خوزستانی، پیش از بارش صورت گرفته مدیریت شده است. محمد خانچی، معاون امور استانداری خوزستان گفت: «در سال جاری میزان کشت گندم در استان رقم بسیار خوبی بود که حسب دستور استاندار و با بسیج امکانات همه دستگاه‌ها موفق شدیم قبل از بارندگی‌ها بخش قابل ملاحظه‌ای از گندم‌های برداشت شده را با مدیریت معاون اقتصادی استانداری، فرمانداران، اداره غله و تعاون روستایی به محل‌های سرپوشیده منتقل کنیم.»با این وجود آن‌گونه که رئیس انجمن صنفی کشاورزان خوزستان گفته، خسارت به کشاورزان خوزستانی بیش از50 درصد است. مساله‌ای که وجود دارد و کشاورزان خوزستانی روی آن نکته تاکید دارند، این است که شکل بارندگی و سیلاب به وجود آمده با شکل سیل98 متفاوت است. در سیل98 خوزستان شاهد سرریزشدن سدها بودیم اما این درحالی است که سیلاب به وجود آمده در چند روز اخیر خوزستان، ناشی از بارندگی شدید، تگرگ و طوفان است. بنابراین هرقدر که برای کاهش خسارت به کشاورزان، مدیریت شده باشد باز هم شکل و سیاق خسارت وارد شده، متفاوت است و قطعا به کشاورزان خسارت وارد شده است؛ چراکه اکنون در ابتدای فصل برداشت گندم هستیم و با توجه به شرایط اقتصادی کشاورزان و صاحبان کمباین‌، گندمکاران خوزستانی علی‌رغم هشدارهای قبلی اما باز هم فرصت برداشت سایر محصول‌شان را نداشتند.

   کشاورزان کمتر از 20 درصد از محصول خود را برداشت کرده بودند
حکیم خنیفر، رئیس اتاق اصناف کشاورزی خوزستان در گفت‌وگو با «فرهیختگان» و تشریح وضعیت پیش آمده می‌گوید که این روزها ابتدای فصل برداشت گندمکاران خوزستانی است و کشاورزان شمال خوزستان پیش از بارندگی اخیر نهایتا توانسته‌اند 20 درصد از گندم خود را برداشت کنند. بیشتر مناطق با تناژ بالا و گندم درجه یک، هنوز برداشت نشده و می‌توان گفت که حداقل 50 درصد محصول گندمکاران خوزستانی از بین رفته است. خنیفر تاکید می‌کند که اگر 100 درصد گندم نرسیده باشد و کمباین لازم برای برداشت گندم در استان در دسترس نباشد، عملا توانایی درو وجود ندارد. برای برداشت گندم شمال خوزستان حداقل وقت لازم، یک ماه است. با هشدارهایی که سه روز پیش از بارندگی اعلام می‌شود، گندمکار چگونه می‌تواند گندم خود را برداشت کند؟ اصلا چنین امری میسر نیست. اگر هر کمباین سنگین و درجه یک پیشرفته بتواند در نیم ساعت یک هکتار درو کند، برای 200 هزار هکتار گندمزار در شمال خوزستان قطعا بیش از 3 روز الی یک هفته زمان لازم است. خنیفر معتقد است که بارندگی اخیر مدیریت نشده است و از قضا امسال کمباین کمتری به سمت خوزستان گسیل شده بود.  خنیفر می‌گوید کمباین‌داران امسال کرایه چندبرابر بیشتری از کشاورزان خوزستانی درخواست کرده‌اند و کشاورز می‌بایست پیش از هماهنگی، مبلغ کرایه را به حساب کمباین‌دار واریز می‌کرد. آن وقت، گندمکار خوزستانی برای آمدن کمباین، در نوبت چندروزه قرار می‌گرفت و پس از چند روز از رزرو کمباین محصولش برداشت می‌شد. ادعای مطرح شده از سوی رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان این است که بیش از ۵۱۰ هزار تن گندم به مراکز مسقف منتقل شده و فقط هفت درصد گندم‌های موجود در فضای باز مورد مراقبت قرار گرفت که عملیات تخلیه و انتقال آنها به سیلوها، فضاهای استاندارد و کارخانه‌های آرد در دشت آزادگان، حمیدیه، هویزه و اهواز در حال انجام است. نگرانی‌هایی درخصوص خسارت به مزارع برداشت‌نشده شهرهای دزفول، شوش، اندیمشک، مسجدسلیمان، ایذه و دزپارت وجود دارد که در حال رصد و پایش مزارع این شهرها هستیم.

   تکرار عدد تخمینی خسارت وارد شده؛ احتمالا تا50 درصد خسارت وارد شده است
مسعود اسدی، رئیس انجمن صنفی کشاورزان خوزستان نیز در گفت‌وگو با مهر درباره خسارت وارد شده در بارندگی اخیر گفت: «به بیش از ۱۰۰ هزار هکتار از گندمزارهای آماده برداشت استان تا ۵۰ درصد خسارت وارد شده و در خوشبینانه‌ترین حالت ۲۰۰ هزار تن از گندم‌های آماده برداشت از دست رفته است. علاوه‌بر خسارات به مزارع گندم، به تاسیسات، باغات، گلخانه‌ها و دامداری‌های بسیاری از کشاورزان خسارت جدی وارد شده است.» آن‌گونه که پیداست، تنها درصد کمی از گندمکاران خوزستانی توانسته بودند محصول خود را برداشت کنند و گندمکاران شمال این استان که عمدتا گندم مرغوبی دارند، پیش از بارندگی سیل‌آسای اخیر خوزستان نتوانسته بودند محصول خود را برداشت کنند. ظاهرا برخلاف گفته‌های مطرح شده، باران در خوزستان باز هم موجب خسارت شده و آن‌گونه که انتظار می‌رفت، مدیریت نشده است. کشاورزان خوزستانی باز هم باید وارد پروسه برآورد خسارت و چانه‌زنی با بیمه شوند و شاید حتی بتوان گفت امسال نیز باران باعث ایجاد خسارت مالی به گندمکاران و درمجموع کشاورزان خوزستانی شد.