مسیر سه‌مرحله‌ای پیش پای نتانیاهو؛
زهرا طیبی، خبرنگار گروه نقد روز: روزهای تلخ بنیامین نتانیاهو (بی‌بی) و کابینه افراطی‌اش تمامی ندارد. دو هفته‌ای از عملیات «وعده صادق» ایران در سرزمین‌های اشغالی نگذشته بود که یک موج اعتراضی در واکنش به حمایت آمریکا از رژیم صهیونیستی با بسته کمک مالی جدید آمریکا در دانشگاه‌های آمریکا به راه افتاد. در سوی دیگر و در سرزمین‌های اشغالی نیز اعتراض‌های خیابانی صهیونیست‌ها و انتقادهای اپوزیسیون داخلی به نتانیاهو، شرایط را برای نخست وزیر این رژیم سخت‌تر از قبل کرده است. نتانیاهوی گرفتار در باتلاق، اکنون با یک بحران جدی دیگر مواجه است. در روزهای گذشته زمزمه‌هایی از صدور حکم بازداشت نتانیاهو و برخی اعضای کابینه او از سوی دادگاه کیفری لاهه مطرح شده است. حالا قرار است نتانیاهو به اتهام نسلکشی و جنایت علیه بشریت، در دادگاه لاهه محکوم شود.
پرونده نسلکشی رژیم روی میز لاهه
کشیده‌شدن پای رژیم به دادگاه لاهه با شکایت آفریقای‌جنوبی به اتهام ارتکاب جنایت نسلکشی در غزه آغاز شد. این برای اولین‌بار بود که رژیم‌صهیونیستی به‌عنوان متهم در دادگاه بین‌المللی لاهه حضور پیدا می‌کرد، درنتیجه و طی رسیدگی دادگاه لاهه به اتهامات رژیم‌صهیونیستی، بالاخره قضات دادگاه در اسفندماه رای خود را به‌صورت موقت صادر کردند. دادگاه درنهایت اعلام کرد اسرائیل باید ظرف یک‌ماه، تمامی اقداماتی که برای جلوگیری از «نسلکشی» انجام داده را به دیوان لاهه گزارش دهد و به این موضوع اشاره کرد دادگاه باید اقدامات فوری برای فراهم کردن خدمات مورد نیاز و کمک‌های بشردوستانه در غزه انجام دهد.
پس از اعلام نظر دیوان دادگستری لاهه، نزدیک‌به 650 وکیل اهل شیلی علیه جنایات نتانیاهو و کابینه رژیم‌صهیونیستی این‌بار به دیوان کیفری دادگاه لاهه شکایت کردند. وکلای اهل شیلی، از نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم، یوآو گالانت وزیر جنگ و هرتزی هالوی رئیس ستادکل ارتش رژیم‌صهیونیستی به اتهام «جنایت جنگی»، «نسلکشی» و «جنایت علیه بشریت» در غزه شکایت کردند. آنها 12 مارس 2023 وارد لاهه شدند و اسناد و مدارکی از جنایت رژیم را به دادگاه لاهه ارائه دادند. حالا و با گذشت کمتر از دوماه بعد از مطرح شدن شکایت وکلای اهل شیلی در دادگاه لاهه، رسانه‌های رژیم‌صهیونیستی به این موضوع پرداختند که احتمالا نتانیاهو باید آماده پذیرش حکم محکومیت و صدور قرار بازداشت خود باشد. کانال 12 رژیم‌صهیونیستی نیز اعلام کرد دولت و ارتش رژیم‌صهیونیستی در‌حال آماده شدن برای تصمیم‌گیری درباره صدور حکم بازداشت از سوی دادگاه بین‌المللی کیفری، علیه نتانیاهو و دیگر اعضای کابینه هستند و به‌نظر می‌رسد، قرار است این تصمیم ظرف مدت یک هفته صادر شود.
شکایت آفریقای‌جنوبی علیه رژیم و در دیوان دادگستری لاهه اگرچه ارزشمند و قابل توجه بود اما این دادگاه بیشتر به حل و فصل اختلافات و پرونده‌های مدنی و کیفری می‌پردازد اما احکام صادر شده، الزام‌آور نبوده و به‌لحاظ کیفری هزینه‌ای را برای رژیم به همراه ندارد. حالا اما شکایت‌ها نه‌فقط علیه رژیم که در مورد جنایت‌های نسلکشی نتانیاهو و کابینه او، آن هم در دادگاه کیفری لاهه مطرح شده که به پرونده‌های کیفری می‌پردازد و در این باره حکم صادر می‌کند که ازقضا لازم‌الاجرا نیز هستند. از همین رو انتشار حکم علیه نتانیاهو در دادگاه کیفری لاهه، تهدیدات بیشتری برای او به همراه دارد، جدای از اینکه نام او به‌عنوان یک جنایتکار جنگی در کارنامه احکام لاهه برای همیشه ثبت می‌شود.
کارنامه سیاه جنایات بی‌بی
در روزهایی که رژیم‌صهیونیستی در توجیه حملات خود به بیمارستان‌ها در نوار غزه ادعا می‌کرد آن بیمارستان‌ها محل استقرار غیرنظامیان است تا زمانی که گورهای دسته‌جمعی در کنار این بیمارستان‌ها پیدا شد، رژیم نتوانست با موج منفی که در میان افکارعمومی جهان علیه اقداماتش انجام می‌شد، مقابله کند. سازمان دیده‌بان حقوق بشر اروپا- مدیترانه، اعلام کرده تاکنون بیش از 140 گور دسته‌جمعی در نوار غزه کشف شده است. برمبنای آمارها پیکر نزدیک به 13 هزار نفر از مردم غزه مفقود شده است، تنها در بیمارستان ناصر و بعد از کشف گور دسته‌جمعی در کنار این بیمارستان‌ها، پیکر نزدیک به 400 فلسطینی کشف شده که همه آنها از غیرنظامیان و بیماران بیمارستان بودند و بخشی از آنها در محاصره خان یونس و حمله رژیم به این منطقه شهید شدند. علاوه بر این بر مبنای آماری که سازمان بهداشت جهانی منتشر کرده، رژیم در 6 ماه اخیر بیش از 600 حمله به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در نوار غزه و کرانه باختری انجام داده است و در ادامه این حملات و در‌حال‌حاضر از 36 بیمارستان در نوار غزه تنها 10 بیمارستان می‌تواند خدماتی به بیماران ارائه دهد. بر این اساس در کارنامه جنایات نتانیاهو، حمله به بیمارستان‌ها که نقض آشکار قوانین بین‌المللی است و گورهای دسته‌جمعی وجود دارد که نشان می‌دهد رژیم، غیرنظامیان زیادی را کشته و آنها را در کنار بیمارستان‌ها دفن کرده است. جنایاتی که سازمان‌های بین‌المللی نیز اسناد آن را ثبت کرده است. علاوه بر این کشتار غیرنظامیان، کودکان و زنان نیز همچنان از آغاز جنگ تا الان مورد توجه رسانه‌های خارجی قرار گرفته است و واکنش‌های منفی نیز به‌دنبال داشته اما همچنان رژیم به حملات خود ادامه داده است. بر مبنای آخرین آماری که آنروا (آژانس امدادرسانی و کاریابی سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی) منتشر کرده، تعداد کودکان کشته‌شده فلسطین در 4 ماه جنگ، بیش از جنگ‌های 4 سال اخیر است و علاوه بر این برمبنای آمار سازمان ملل، بیش از 85 درصد جمعیت 2.3 میلیون نفری غزه به‌خاطر وضعیت فعلی، تحت محاصره قرار دارند. همه این موارد که با اسناد متقن و تصاویر دقیق ثبت شده، کار نتانیاهو برای فرار از انجام جنایت جنگی و نسلکشی علیه مردم فلسطین را دشوار کرده است و اگر تنها بخشی از این جنایات مورد استناد دادگاه لاهه قرار بگیرد، صدور دستور بازداشت برای نتانیاهو چیز عجیب‌وغریبی به نظر نمی‌رسد.
وزیر خارجه رژیم: لازم باشد از فلسطین اشغالی خارج نخواهیم شد
در این میان برمبنای آنچه برخی رسانه‌های رژیم‌صهیونیستی گفتند، نتانیاهو در این مدت تلاش‌های زیادی کرد تا از صدور حکم علیه او و اعضای کابینه جلوگیری کند و تماس‌هایی با مقامات آمریکایی برای میانجیگری از صدور حکم علیه رژیم، برقرار شده است. علاوه‌براین شبکه 12 رژیم‌صهیونیستی اعلام کرده، نتانیاهو از وزرای خارجه انگلیس و آلمان خواسته تا از صدور حکم علیه وی جلوگیری کنند. با این حال نتانیاهو سعی کرده در ظاهر امر و در رسانه‌ها خود را نسبت به این حکم احتمالی بی‌توجه نشان دهد و در اینباره گفت: «حکم بازداشت یا هرگونه اقدام دیوان کیفری بین‌المللی، تاثیری بر عملیات نظامی اسرائیل در غزه ندارد.» نتانیاهو البته به این موضوع اشاره کرده که حکم لاهه «یک روال خطرناک» ایجاد خواهد کرد.
وزیر خارجه رژیم‌صهیونیستی نیز البته نتوانست هراس خود را از صدور حکم لاهه پنهان کند و در این مورد گفت: «اگر لازم باشد، مقامات رژیم‌صهیونیستی در فلسطین اشغالی می‌مانند و آن را ترک نخواهند کرد.» با این حال اما به نظر می‌رسد با توجه به اسناد متقنی که درباره اقدام رژیم وجود دارد، صهیونیست‌ها نمی‌توانند اقدامات خود را در نوار غزه پنهان کنند.
مظلوم‌نمایی رژیم با کلیدواژه یهودستیزی دیگر جواب نمی‌دهد
واقعیت امر این است که شکایت علیه رژیم در دادگاه لاهه در کنار دومینوی اتفاقاتی قرار دارد که این چندوقت و تقریبا برای اولین بار رخ داده و افکارعمومی جهان را نسبت به رژیم‌صهیونیستی منفی کرده است. پیش از این و حتی در فضای بین‌المللی رژیم همواره سعی می‌کرد، هراقدامی علیه خود را در چهارچوب یهودستیزی سرکوب کند و از پذیرش آن فرار می‌کرد. حتی در اقدامات اعتراضاتی که اخیرا در دانشگاه‌های آمریکا به راه افتاده، رسانه‌های آمریکایی نیز در ابتدای امر تلاش کردند تا این اعتراضات را در چهارچوب یهودستیزی تفسیر کنند. اما موج حملات و نسل‌کشی‌هایی که رژیم از 7 اکتبر تا الان انجام داده به نحوی فضا را به زیان این رژیم تغییر داده که در نگاه تحلیلگران و کارشناسان غربی نیز مستقیما جنایات آنها با جنایات هیتلر و نازی‌ها مقایسه می‌شود. در چنین شرایطی حتی کشورهای اروپایی و غربی نیز نتوانستند، حداقل در رسانه‌ها نسبت به جنایات رژیم بی‌تفاوت باشند. علاوه‌براین، برگزاری تجمعات پرشمار حتی در کشورهایی که حامی این رژیم هستند نیز نشان می‌دهد، افکارعمومی جهان دیگر به‌وضوح نسبت به آنچه در غزه و از جانب رژیم اتفاق می‌افتد، واکنش منفی نشان داده‌اند و آن را جنایت جنگی می‌دانند. در چنین شرایطی صدور حکم دادگاه لاهه علیه نتانیاهو امر عجیبی به نظر نمی‌رسد، کمااینکه این انتظار وجود دارد که در نگاه افکارعمومی جهان این امر مثبت مورد استقبال قرارگیرد. همه این اتفاقات برای رژیمی رخ داده که نزدیک به 70 سال عزیزکرده ابرقدرت‌های جهانی بوده و همه جنایات خود را با کلیدواژه یهودستیزی، توجیه می‌کرد.
نتانیاهو؛ اولین نخست‌وزیر رژیم که به ارتکاب جنایت جنگی محکوم می‌شود
اولین‌بار بعد از جنگ جهانی دوم بود که نازی‌ها در اولین دادگاه بین‌المللی نورنبرگ محاکمه شدند. این دادگاه زمانی تشکیل شد که گفته می‌شد، هیتلر خودکشی کرده است. اما دیگر فرماندهان نازی آلمانی در این دادگاه محاکمه و مجازات شدند. در این دادگاه رودولف هس، معاون هیتلر، معاون اول هیتلر، رئیس دفتر هیتلر و دیگر افرادی که در ارتش نازی حضور داشتند، محاکمه شدند. این دادگاه مقدمه تاسیس دادگاه لاهه شد. بعد از تشکیل دادگاه لاهه افرادی به جنایت جنگی و نسلکشی محکوم شدند که برخی پیش از صدور حکم کشته شدند و برخی هم احضار شدند. براین اساس نتانیاهو، اولین کسی نیست که به اتهام جنایت علیه بشریت علیه او حکم صادر شده است.
در میان احکامی که دادگاه لاهه منتشر کرده، نام افرادی همچون معمر قذافی، عبدالله سنوسی، رئیس اطلاعات حکومت قذافی و فرزند او، نیز به چشم می‌خورد. در صورت محکومیت نتانیاهو در دادگاه لاهه و صدور دستور بازداشت او، بی‌بی نخستین فردی خواهد بود که نام رژیم‌صهیونیستی را در کنار دیگر افرادی که نام آنها در لیست ارتکاب جنایات جنگی قرار گرفته، ثبت خواهد کرد. در ادامه نام برخی از افرادی که دادگاه لاهه علیه آنها دستور بازداشت صادر کرده را آورده‌ایم.
رادوان کاراجیچ
او رهبر پیشین صرب‌های بوسنی بود که با رای دادگاه بین‌المللی رسیدگی به جنایات جنگی در لاهه، به‌دلیل ارتکاب نسلکشی و جنایت علیه بشریت به ۴۰ سال حبس در زندان محکوم شد. قضات دادگاه او را برای اقدامات «وحشت‌آفرین» در سارایوو طی جنگ بوسنی بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ مسئول دانستند. به‌گفته قضات دادگاه لاهه کاراجیچ در طرح و برنامه‌ریزی برای محاصره، گلوله‌باران، بمباران روزانه و هدف قرار دادن غیرنظامیان در این شهر بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۶ میلادی که طی آن ۱۲ هزار نفر کشته شدند، نقش بزرگی داشته است. کاراجیچ از سال ۱۹۹۵ تا ۲۱ جولای ۲۰۰۸ یعنی به مدت 13 سال فراری بود. محاکمه او که در دادگاه هشت‌سال به‌طول انجامید، به‌عنوان مهم‌ترین محاکمه جنایات جنگی از زمان جنگ‌جهانی دوم یاد می‌شود. حکم ۴۰ سال حبس او در سال ۲۰۱۹ به حبس ابد تغییر یافت.
توماس لوبانگا
او از بنیانگذاران گروه «اتحادیه میهن پرستان کنگویی» و از فرماندهان شاخه نظامی آن بود. لوبانگا متهم به سربازگیری از میان کودکان در جریان جنگ داخلی کنگو در سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۳ بود؛ عملی که براساس اساسنامه دیوان بین‌المللی کیفری از مصادیق بارز ارتکاب جنایات جنگی است. دادستان دیوان بین‌المللی کیفری برای اثبات این ادعا به‌ویژه به تصاویر فیلمبرداری‌شده در پایگاه‌های نظامی این گروه در استان ایتوری استناد کرد. در این تصاویر آنچنان که در کیفرخواست دادسرا آمده، حضور موثر فرمانده لوبانگا و آگاهی وی از مشارکت کودکان کمتر از ۱۵ سال در میان شبه‌نظامیان گروه تحت‌امرش مشهود است. دادستانی دیوان در سال ۲۰۰۶، حکم بازداشت لوبانگا و همدستانش را صادر کرد. دولت کنگو یک‌ماه بعد توماس لوبانگا را به دیوان تحویل داد. دادگاه او را به تحمل ۱۴ سال زندان محکوم کرد.
معمر قذافی
سال2011 بعد از اینکه دادستان دادگاه کیفری لاهه، قذافی، پسرش و رئیس سازمان امنیت لیبی را به‌خاطر صدور دستور حمله غیرقانونی متهم کرد، درخواست صدور حکم بازداشت علیه آنها را مطرح کرد. درخواست دادستان کل دادگاه کیفری لاهه به‌دنبال آن صورت گرفت که هفتم اسفندماه شورای امنیت سازمان ملل به موجب قطعنامه‌ای دارایی‌های رهبر لیبی، اعضای خانواده و نزدیکانش را مسدود و حکم ممنوعیت سفر برای آنان صادر کرد. او ضمن محکوم کردن قذافی به ارتکاب جنایات جنگی به این موضوع اشاره کرد که نیروهای نظامی قذافی به غیرنظامیان در خانه‌هایشان حمله کردند و مراسم سوگواری را هدف تیراندازی قرار دادند، پس از این دادگاه لاهه دستور بازداشت قذافی و دو تن از نزدیکانش را صادر کرد. البته پیش از پیگیری حکم بازداشت، معمر قذافی توسط مخالفانش دستگیر و به‌طرز فجیعی کشته شد.
ژان پیر بمبا
ژان پیر بمبا به جرم اقدام علیه بشریت و جنایات جنگی توسط سربازان تحت فرماندهی خود در دوران جنگ چهارماهه و ارتکاب به اعمالی چون غارت، تجاوز و قتل در جمهوری آفریقای مرکزی توسط هیاتی از قضات بین‌المللی در دادگاه رسیدگی به جنایات جنگی در لاهه محکوم شد. دادگاه بمبا را به‌خاطر آنچه قساوت نیروهای تحت‌امرش در جریان وقایع سال 2002در کنگو اتفاق افتاد به جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت محکوم و برای وی قرار بازداشت صادر کرد. این حکم در حالی علیه بمبا صادر شده که او در زمان ارتکاب این جرائم جنگی، حاضر نبوده و از محل دور بوده است. دادگاه بمبا را به‌دلیل مسئولیت‌های فرماندهی‌اش مسئول دانسته است. دادگاه گفته او می‌توانست از انجام جرائم جلوگیری کرده یا آن را متوقف کند. به همین دلیل او به 18 سال زندان محکوم شد.
