سیدمهدی طالبی، دبیرگروه جهانشهر: جنگ طوفان الاقصی آنقدر برای صهیونیستها ضربات ریز و درشت داشته است که ضربه سنگین 7 اکتبر پیش آنها چیزی نیست. حمله نیروهای مقاومت غزه به حصار شهرکهای صهیونیستنشین در منطقه موسوم به «غلاف غزه» ضربهای نظامی به رژیمصهیونیستی بود، اما تبعات آتی آن لایههایی از صهیونیسم را هدف قرار داد که گلوله هیچ تفنگی قادر به آن نیست. موجودیت یافتن و تداوم رژیم به حمایت و تصمیم کشورهای غربی بستگی دارد، اما این نقطه حساس در حمایت از صهیونیستها دچار مشکل شده است. محیط کنونی تنشها، دانشگاههای غربی است که با طولانی شدن جنگ دست از اعتراضات مقطعی کشیده و وارد تحصن بهعنوان یک حرکت اعتراضی مداوم شدهاند. با این حال از اواسط هفته جاری این پدیده باعث تنشهایی جدی در آمریکا شد؛ جایی که نیروهای امنیتی با حمله به محل تحصن دانشجویان دست به بازداشت آنها و اساتید زدند. ورود نیروهای امنیتی به محیط دانشگاه در شرایطی صورت گرفت که هیاتحاکمه آمریکا از مقامات دانشگاهی برای منصرف کردن دانشجویان از تحصن و اعتراضات خود ناامید شد.
به گزارش روزنامه آمریکایی نیویورکتایمز در روز دوشنبه دهها نفر از معترضان در دانشگاههای نیویورک و ییل بازداشت شدند. این التهابات دانشگاه کلمبیا، هاروارد و ییل را دربرگرفت، اما با وجود تلاش نیروهای امنیتی برای قلع و قمع معترضان، دانشگاههای سراسر آمریکا در معرض التهابات گستردهتری قرار گرفتهاند. دانشگاههای براون، پرینستون، نورث وسترن، موسسه فناوری ماساچوست، کالج امرسون، دانشگاه بوستون، دانشگاه کالیفرنیا، برکلی و دانشگاه کارولینای شمالی در پی این تحولات شاهد اعتراضات ضدصهیونیستی بودهاند. روزنامه گاردین گزارش کرده پس از سرکوب دانشجویان در کلمبیا، دانشجویان در سراسر آمریکا اعتراضات خود را بهمنظور نشان دادن همبستگی خود با آنها آغاز کردهاند. این اتفاق درحالی رخ داده که دستگاههای امنیتی با سرکوب معترضان در کلمبیا بهدنبال محدود ساختن دامنه اعتراضات بودند.
تنش در آمریکا بر سر جنگ غزه باعث شده تا دونالد ترامپ رئیسجمهور سابق آمریکا با انتقاد از جوبایدن رئیسجمهور کنونی این کشور اعتراضات و تظاهرات حامیان فلسطین در دانشگاههای ایالاتمتحده را هرج و مرج بنامد. ترامپ بایدن را به حمایت ناکافی از رژیم متهم کرده و او را مسئول تشدید اعتراضات در دانشگاههای آمریکا معرفی کرده است.
نکات
تحتتاثیر قرار گرفتن فضای عمومی، رسانهای و سیاسی آمریکا بهدنبال بروز اعتراضات ضدصهیونیستی در دانشگاههای این کشور حکایت از ورود جنگ غزه به مرحله جدیدی دارد. ضربات این جنگ درحال نابود کردن تکتک ستونهایی است که رژیم براساس آنها بنا شده و به حیات خود ادامه میدهد. در ادامه به برخی از نکات مهم پیرامون اعتراضات ضدصهیونیستی در دانشگاههای آمریکایی و تبعات آنها پرداخته شده است.
1.خیزش دانشگاههای آمریکا در حمایت از فلسطین و سرکوب آنها روی سیاستهای جهانی آمریکا اثرگذار است. دانشجویان خارجی که تعداد آنها به بیشتر از یک میلیون نفر میرسد، 12 درصد از جمعیت دانشجویان در آمریکا را تشکیل داده و 30 درصد درآمد دانشگاهها را تامین میکنند. فارغ از مزایای مستقیم اقتصادی، آموزش این دانشجویان در آمریکا یکی از مسیرهای اثرگذاری واشنگتن در جهان است. نمایش سرکوب و مشت آهنین آمریکا برای حمایت از اقدامات غیراخلاقی رژیم در برابر چشم صدها هزار دانشجوی خارجی میتواند رشتههای قدرت نرم آمریکا و امیدهایش برای آینده را پنبه کند.
2.جنگ غزه باعث شده تا تضادها در جهان نمایان شوند. یکی از این تضادها نارسایی در دموکراسیهای غربی است. ملتها مخالف کشتار و دولتها حامی آن هستند. این پدیده یک گسست میان دولتها با ملتها در غرب است. دونالد ترامپ که در طول جنگ بارها از اعتراضات ضدصهیونیستی در خیابانهای آمریکا انتقاد کرده بود، در روزهای اخیر حملات خود را متوجه این اعتراضات در محیط دانشگاهها کرده است. او ادعا کرده بایدن با سرکوب نکردن کامل معترضان نشان داده حامی رژیم نیست. ادعاهای ترامپ در حالی است که با وجود تلاشهای بسیار وی، 77 درصد رایدهندگان یهودی در انتخابات سال 2020 به بایدن رای دادند. اتخاذ این مواضع از سوی ترامپ و تلاش برای برجسته کردن حمایتهای ناکافی بایدن از تلآویو، اقدامی برخلاف جریان مردمی و حتی افکار عمومی یهودیان در آمریکاست. مواضع ترامپ نشان میدهد او نه با مردم آمریکا و نه با یهودیان این کشور کاری ندارد و تنها بهدنبال جلب نظر لابی صهیونیسم است. تحولات شکل گرفته پیرامون جنگ غزه به برملا شدن واقعیت دموکراسیهای غربی انجامیده است؛ احزاب و نامزدها بهجای جلب حمایت مردم بهدنبال جلب حمایت لابیهای اسلحه و صهیونیسم هستند. بهطور خاص در آمریکا نامزدها میدانند هر چند آرای مردمی به صندوق انداخته میشوند اما این آرا کانالیزه شده هستند، زیرا رایدهندگان میتوانند یا به نامزد فیلترشده دموکرات یا نامزد فیلترشده حزب جمهوریخواه رای دهند؛ نامزدهایی که هر دو باید حامی تلآویو باشند و تاکنون بودهاند.
3.اعتراضات ضدصهیونیستی در غرب همزمان با فروریختن اعتماد به دموکراسیهای غربی درحال برجستهسازی عقلانیت پایین جریان صهیونیسم است. بهطور معمول صحنه اعتراضات به رژیم در غرب، اغلب به عرصه هنرنمایی صهیونیستها تبدیل میشود. گروهها، دستهها و نفراتی به صحنه میریزند تا با سروصدا و شلوغ کردن، برنامه را برهم بریزند. اخیرا یکی از اکانتهای مرتبط با حوزه فلسطین با انتشار ویدئویی در شبکه اجتماعی ایکس، یک زوج طرفدار رژیم را به نمایش کشیده که تلاش دارند با تحریک معترضان آنها را به واکنش مجبور کرده و اعتراضات را به «یهودیستیزی» مرتبط کنند.
4.صهیونیستها و متحدانشان امیدوار بودند با گذشت 7 ماه از جنگ، موج اعتراضات فروکش کند اما اعتراضات درحال بلوغ، حفظ موقعیت پیشین و حتی گسترش فضای اعتراضی با ابتکارات جدید است. معترضان با طولانی شدن جنگ، تظاهرات خیابانی خود را به تحصن تبدیل کرده و وارد اماکن خاص مانند دانشگاهها شدهاند. اقدامی که به نوبه خود با برانگیختن حساسیتها باعث داغ ماندن قضیه فلسطین در افکار عمومی شده است.
5.بروز تنشهای دورهای طی جنگ طوفان الاقصی که امروزه به دانشگاههای آمریکا کشیده شده است، به واشنگتن نشان میدهد تداوم جنگ در غزه، هزینههای سنگین و مدامی برایش درپی دارد. این تحولات در محیط داخلی غرب میتواند آنها را مجبور به اتمام یا کنترل جنگ سازد. فراتر از جنگ کنونی، غرب درحال درک هزینههای سنگین نگهداری از رژیم است. رژیم برای حمایت از منافع غرب ایجاد شده اما درحال به چالش کشیدن غرب در داخل جغرافیای این مجموعه و اصلیترین سرزمینهایش است.
6.صهیونیستها و دولتهای غربی برای مقابله با امواج اعتراضات ضد رژیم، درصدد اتهامزنی به معترضان با برچسب «ضد یهودی» هستند. این سیاست تا حد زیادی نخنما شده و بهدلیل حضور گسترده یهودیان اغلب غیرموثر است.
7.جریانات نزدیک به صهیونیستها طی ماههای گذشته تبلیغ کردهاند که حاضران در اعتراضات ضد رژیم در غرب، مهاجران خارجی هستند. درحالحاضر نیز افراد نزدیک به آنها ازجمله در کنگره ادعا میکنند التهابات در دانشگاهها بهدلیل فعالیت دانشجویان خارجی است. این تبلیغات تلاشی برای انحراف افکار عمومی از واقعیتها به شمار میرود.
8.در طول جنگ غزه، یهودیان پای ثبات اعتراضات علیه رژیم در غرب بودهاند. این پدیده شامل اعتراضات در دانشگاهها نیز میشود. یهودیان لیبرال که لیبرالیسم و آزادیهای مذهبی در غرب را پوششی برای حفاظت از ظلم تاریخی علیه خود در غرب میدانند، نگران هستند جنایتهای رژیم که خود را «دولت یهود» مینامد، بار دیگر آنها را در معرض خشم و «یهودی ستیزی» قرار دهد. از این رو آنها از اصلیترین مخالفان نتانیاهو هستند. شاید برای لیبرالهای یهودی در داخل سرزمینهای اشغالی، جنایتهای رژیم بهدلیل مشکلات امنیتی ضروری بهنظر برسد اما برای یهودیان لیبرال غربنشین، این یک تهدید جدی تلقی میشود. آنها میدانند جنایتهای رژیم درهرحال دامنگیر یهودیان در سراسر جهان و بهویژه غرب بهعنوان پایگاه اصلی آنها میشود.
9.صهیونیستها هر چند نفوذ و متحدان قدرتمندی در غرب و بهطور خاص آمریکا دارند، اما این ارتباطات شامل تمامی اقشار و گروهها در مجموعه غرب نمیشود. در سالهای اخیر راستگرایان افراطی صهیونیست درصدد نزدیکی به راستگرایان در غرب برآمده و موفقیتهایی کسب کردهاند، اما این گروهها از اصلیترین دشمنان حضور یهودیان در سرزمینهای غربی هستند و برای آنکه یهودیان به غرب سرازیر نشوند از رژیم بهعنوان کشور یهود حمایت میکنند. بهنظر میرسد راستگرایان افراطی غرب بیشتر از هر گروه دیگری از یهودیان نفرت دارند زیرا یهودیان غربی نیستند، اما خود را در درون تمدن غربی جا زده و میتوانند باعث تضاد و چالش هویتی در این مجموعه شوند.
نقش غرب درخصوص رژیم حمایت همهجانبه برای حفظ موجودیت و قدرتش است. در این حوزه دانشگاهها نقش مهمی در ارتباطات حیاتی میان غرب و تلآویو دارند. بخش زیادی از کمک به توسعه فناوری در رژیم بهوسیله ارتباطات بیندانشگاهی بهدست میآید. دانشگاهها برای اجرای وظیفه حمایتی خود از رژیم، تعدادی از دانشگاهها در فلسطین اشغالی را در حوزههای گستردهای زیر پروبال خود گرفته و آنها را به لحاظ مالی، آموزشی، انتقال تجربیات و فناوریها تامین میکنند. بدون این ارتباطات، صهیونیستها قادر به مدیریت مشکلات خود در داخل سرزمینهای اشغالی و نواحی پیرامونی از آب، کشاورزی و اداره شهرها گرفته تا صادرات مبتنیبر فناوری نیستند. برهم خوردن روابط دانشگاهی آمریکا با رژیم میتواند به بروز مشکلات مالی و فناوری در دانشگاهها و صنعت در فلسطین اشغالی منجر شود. دانشجویان آمریکایی که شهریه آنها بخشی از درآمدهای دانشگاهها را تامین میکنند، نگرانند دانشگاهها بهجای هزینه کرد درآمدهای خود برای آنها، این مبالغ را به حمایت از جنایتهای رژیم اختصاص دهند.
10.گسست میان رژیم و نسل جوان آمریکا در یک تا دو دهه آینده که این افراد وارد موقعیتهای حساس شوند و عرصههای مدیریتی را تسخیر کنند، میتواند مشکلات زیادی برای تلآویو داشته باشد.
11.معترضان در خیابانها و دانشگاههای آمریکا بیشتر از آنکه در قاعده رایدهندگان حزب جمهوریخواه قرار داشته باشند در دایره آرا و فعالان حزب دموکرات قرار میگیرند. از این رو تحولات ضدصهیونیستی در آمریکا میتواند در مناسبات داخلی حزب دموکرات موثر بوده و ارتباطات سران حزب با طیف وسیعی از مرتبطان از ردههای بالای حزب تا فعالان و رایدهندگان را دستخوش مشکلات کند. بر همین اساس جو بایدن، رئیسجمهور دموکرات آمریکا تلاش کرده موضعی میانه اتخاذ کند و در واکنش به اعتراضات دانشگاهی اعلام کرده دو گروه «یهودی ستیز» و همچنین «آنها را که نمیدانند به فلسطینیها چه میگذرد»، را محکوم میکند.
12.دانشگاههایی که محل اعتراض بودهاند، برای جوسازی اعلام کردهاند کلاسهای حضوری درس را تعطیل میکنند و دانشجویان ادامه فصل تحصیلی را به شکل مجازی در کلاسها شرکت کنند. چنین تصمیمی با مختصات اعتراضات همخوانی ندارد و نشان میدهد هیاتحاکمه آمریکا بهدنبال امنیتیسازی مصنوعی دانشگاههای آمریکا برای پیشبرد برخی سیاستهای خاص است. واشنگتن قصد دارد معترضان را عامل تعطیلی کلاسها نشان دهد تا دیگر دانشجویان را در برابر آنها قرار دهد. این اقدام همچنین میتواند حکایت از هراس هیاتحاکمه آمریکا نسبت به گسترش اعتراضات و تبدیل شدن آن به اقدامات فراگیر باشد. خیزش دانشگاهیان که مرکز علمی و تجمع جوانان بوده، دارای اهمیت بسزایی است.