چرا فالوورهای «محفل» مخاطب تلویزیون هستند؟

سیدمیلاد ناظمی، روزنامه‌نگار: اساس ارزیابی و میزان موفقیت رسانه ملی محتوایی است که در آن تولید می‌شود و اگر یک محصول تلویزیونی مانند برنامه کتاب‌باز، دورهمی و... در شبکه‌های اجتماعی مخاطب پیدا کند، طبیعی است که این مساله را دستاورد آن برنامه و رسانه ملی بدانیم. مخصوصا که در موارد بسیار، برنامه‌های تلویزیونی با هدف فرهنگ‌سازی تولید می‌شوند و طبیعی است که گسترش یک گفتمان و فرهنگ‌سازی از طریق وایرال شدن یک برنامه یعنی موفقیت رسانه ملی.
در همین ماه اخیر شاهد بودیم که یک برنامه تلویزیونی توانسته چندین بار وایرال شود و حتی هنرمندانی همچون پرویز پرستویی هم بخش‌هایی از آن برنامه را در صفحه اینستاگرام خود بازنشر دهند. احتمالا فایلی که پرستویی منتشر کرده درمجموع چند میلیون بازدید داشته که همگی در خارج از تلویزیون و در اینستاگرام رقم خورده اما حقیقت این است که محتوای رسانه ملی این میزان بازدید را کسب کرده و آدم‌های زیادی خارج از دستگاه پخش تلویزیونی مخاطب آن محتوا بودند. با این نگاه، صحبت‌های آقای جبلی که به مضمون گفته بودند مخاطبان بخش‌های تقطیع شده نیز مخاطب صداوسیما محسوب می‌شوند، حرف غلطی به حساب نمی‌آید و از قضا دست روی نکته مهمی گذاشته‌اند. همان‌طور که خیلی‌ها محتوای تلویزیون را از سایت تلوبیون دنبال می‌کنند و جزء آمار مخاطبان رسانه ملی محاسبه می‌شوند، می‌توان مخاطب برنامه‌هایی مثل محفل را فراگیرتر از آنتن تلویزیون دانست.
 البته این نوع محاسبه ممکن است مدیران را دچار خطا کند و رهزن اذهان شود. گاه از کل برنامه‌ای که پخشش حدود ۹۰ دقیقه طول می‌کشد نهایتا سه دقیقه‌‌اش در فضای مجازی دست به دست می‌گردد. سه دقیقه‌ای که ممکن است با ترفندهایی نظیر پول‌پاشی در صفحات مختلف فضای مجازی منتشر شود یا حتی لحظاتی از برنامه باشد که آغشته به ابتذال است؛ چراکه متاسفانه بخش قابل توجه از محتوای تلویزیونی که در فضای مجازی بازنشر می‌شود شامل تکه‌های دوپهلو، شوخی‌های خارج از عرف و... است و نمی‌توان بازدید این برش‌ها را به‌عنوان دستاوردهای رسانه ملی به حساب آورد. ضمن اینکه اگر به تقطیع‌های بازنشری در فضای مجازی اصالت دهیم و میزان بازدید فضای مجازی را به‌عنوان یک سنجه معرفی کنیم، باید این مساله را مدنظر قرار دهیم که قریب به اتفاق برنامه‌ها در تمامی شبکه‌های صداوسیما محتوای وایرالی ندارند. در این صورت تکلیف این برنامه‌های پرتعداد چیست؟ آیا آنها شکست‌ خورده‌اند؟
درنهایت باید گفت که صحبت‌های مدیر رسانه ملی به‌طور کلی غلط نیست و صداوسیما به‌عنوان یک تولید‌کننده بزرگ محتوا توانسته بخشی از محتوایش را در سایر پلتفرم‌ها نیز عرضه کند و جذب مخاطب داشته باشد اما توجه بیش از اندازه به چنین آماری بدون در نظر گرفتن خطاهای محاسباتیش ممکن است تلویزیون را به‌عنوان یک پلتفرم پخش محتوا، بیش از امروز تضعیف کند. به‌هر‌حال نباید فراموش کنیم که آقای جبلی و صداوسیما نه‌تنها مسئولیت تولید محتوا را برعهده دارند بلکه باید تلویزیون را به‌عنوان یک پلتفرم تقویت کنند.