مسخره‌باز

زهرا طیبی، خبرنگار گروه نقد روز: «مسخره بود.» این تک‌کلمه‌ای بود که وزیر امنیت داخلی اسرائیل بعد از انتشار خبری با عنوان خرابکاری اسرائیل در اصفهان نوشت. روز جمعه 31 فروردین‌ماه اطراف ساعت 4 صبح بود که چند انفجار در اصفهان و تبریز رخ داد. در‌حالی‌که ویدئوهایی از فعال شدن پدافند در آسمان اصفهان منتشر می‌شد، اما همچنان اطلاعات دقیقی درباره ابعاد حادثه وجود نداشت، همزمان خبرهایی از وقوع انفجار در تبریز مشاهده شد. «‌ای‌بی‌اس نیوز» اولین رسانه‌ خارجی بود که خبر این حمله را با عنوان تایید «اصابت موشک‌های اسرائیلی به سایتی در ایران» منتشر کرد. اما هیچ مقام اسرائیلی از پذیرش مسئولیت حمله صحبت به میان نمی‌آورد. اندکی بعد در میان اخبار ضدونقیض مشخص شد، حمله نه از طریق «موشک‌های اسرائیلی» صورت گرفته و نه به «سایتی» اصابت کرده است، بلکه چند ریز‌پرنده در اطراف پایگاه هشتم شکاری ارتش توسط پدافند ارتش مورد اصابت قرار گرفته است. انتشار ابعاد این ماجرا کافی بود تا واکنش‌های زیادی در سرزمین اشغالی درباره این اتفاق و پاسخ اسرائیل به راه بیفتد و برخی این اقدام را عملیاتی محدود برای جلوگیری از گسترده‌تر شدن جنگ، توسط اسرائیل می‌دانستند. برخی نیز آورده این اقدام را تنها در بعد رسانه‌ای دانستند. المیادین بزرگنمایی این خرابکاری را «حباب رسانه‌ای» دانست که تنها به‌دنبال فریب دادن افکار عمومی ایران و جهان بود.

دردسر‌های یک اشتباه محاسباتی
نیوریوک تایمز بعد از پاسخ ایران به اسرائیل به نقل از مقامات آمریکایی به این موضوع اشاره کرد صهیونیست‌ها دچار اشتباه محاسباتی شده بودند و تصور نمی‌کردند، ایران پاسخی به این گستردگی به حمله کنسولگری نشان دهد. نیویورک تایمز نوشت حتی برآورد آمریکایی‌ها این بود که ایران نهایتا 70 تا 90 موشک به سرزمین‌های اشغالی پرتاب خواهند کرد، اما در واقعیت نزدیک به 300پهپاد و موشک به‌سمت سرزمین‌های اشغالی پرتاب شد. پاسخ ایران با این حجم از گستردگی و مستقیما از خاک این کشور و برای اولین‌بار، جدای از اینکه صهیونیست‌ها را غافلگیر کرد، سطح بازدارندگی ایران را یک درجه بالاتر برد. صهیونیست‌ها نیز اگرچه اعلام کردند قصد دارند به اقدام ایران در سرزمین‌های اشغالی پاسخ دهند، اما جدای از مخالفت‌های بایدن درباره پاسخ احتمالی آنها به‌نظر می‌رسید در میان سیاسیون صهیونیستی نیز اتفاق نظری درباره چگونگی پاسخ وجود ندارد. نیویورک تایمز در این باره نوشته بود بعد از انتشار خبر پاسخ ایران به اسرائیل، برخی از افراد در کابینه جنگی معتقد بودند باید سریعا به اقدام ایران پاسخ داده شود و اعتقاد داشتند خویشتن‌داری به ایران اجازه می‌دهد پایه جدیدی برای درگیری وضع کند. در این میان بنی‌گانتز، گادی و آیزنکوت، روسای سابق ارتش، موافق دادن پاسخ سریع به ایران بودند. اما بعد از گفت‌وگو بایدن با نتانیاهو، کابینه جنگ تصمیم‌گیری برای پاسخ دادن به ایران را به تعویق انداخت. با این حال صهیونیست‌ها همچنان روی این گزاره تاکید می‌کردند باید پاسخی به حمله ایران دهند، اما با توجه به شرایط جنگی که اسرائیل در آن گرفتار است از عواقب حمله و جدی‌تر شدن پاسخ ایران هراس داشتند و علاوه‌براین روز پنجشنبه امیرعبداللهیان در مصاحبه با CNN بار دیگر تاکید کرد «اگر رژیم اسرائیل مرتکب خطا شود، پاسخ بعدی ما قاطع، پشیمان‌کننده و حداکثری خواهد بود.» همه این موارد به‌اضافه شرایط داخلی که اسرائیل بعد از پاسخ ایران داشت، تصمیم‌گیری درباره پاسخ دادن یا ندادن یا چگونگی حمله به ایران را با دشواری همراه کرده بود.

خرابکاری رژیم علیه ایران همچنان در منطقه خاکستری
اسرائیلی‌ها اگر حمله گسترده‌ای به ایران انجام می‌دادند با پاسخی سخت‌تر از آنچه در 14 آوریل اتفاق افتاده بود، مواجه می‌شدند. امری که با توجه به برتری استراتژیک ایران و ضعف اطلاعاتی و نظامی رژیم، اسرائیل را وارد بحران تازه‌ای می‌کرد که شدت مخالفت‌ها را افزایش می‌داد. از طرفی رژیم این را می‌دانست که در‌صورت درگرفتن جنگی تازه در منطقه نمی‌تواند روی کمک آمریکا حساب باز کند و عملا جنگ را پیش از شروع باخته بود. بر این اساس، اسرائیل تصمیم گرفت به سبک اقدامات خرابکارانه‌ای که پیش از این نیز سابقه داشته در ایران دست به خرابکاری بزند و همچنان درگیری‌ها با ایران را در منطقه خاکستری نگه دارد؛ پاسخی که اگر چه چند مرحله پایین‌تر از اقدام ایران بود و اساسا نمی‌شد نام آن را حمله گذاشت، اما مزیت آن این بود که حداقل سطح تنش‌ها را بیش از این افزایش نمی‌داد. خرابکاری که صبح روز جمعه در اصفهان و تبریز اتفاق افتاد را می‌توان در ادامه این اقدامات دانست. خرابکاری مشابه این اقدام با استفاده از ریزپرنده‌ها توسط صهیونیست‌ها در بهمن 1401 نیز اتفاق افتاده بود. در این حمله ناموفق با استفاده از پدافند هوایی، مجتمع نظامی مورد هدف قرار گرفت و خرابکاری با استفاده از نفوذی‌های داخلی و با هماهنگی رژیم‌صهیونیستی انجام شده بود. اتفاقی که روز جمعه در پایگاه هشتم شکاری ارتش اتفاق افتاده بود، شباهت زیادی به خرابکاری بهمن 1401 در خیابان «خانه اصفهان» داشت. براین اساس ابتکار قابل‌توجهی از سمت اسرائیل برای پاسخ دادن صورت نگرفته بود، کمااینکه اسرائیل ترجیح داد به یک اقدام خرابکارانه محدود که برای او هزینه‌ای به همراه نداشته باشد، بسنده کند تا سطح تنش‌ها در منطقه و با ایران بیش از این ادامه پیدا نکند. با این حال به‌نظر می‌رسد اسرائیل تمرکز بیشتری روی برساخت رسانه‌ای این اتفاق داشته تا حداقل این‌طور نشان دهد نسبت به پاسخ و حمله مستقیم ایران، بی‌واکنش نبوده و ظاهرا معادلات بازدارندگی خود را تنظیم کرده است. اولین خبر درباره اقدامی از سوی اسرائیل را ای‌بی‌سی‌نیوز منتشر کرد و نوشت: «موشک‌های اسرائیلی به سایتی در ایران اصابت کرده است.» اورشلیم پست نیز همین خبر را منتشر و اعلام کرد یک حمله موشکی از سمت اسرائیل سایتی در ایران را هدف قرار داده است. CNN نیز پوشش اخبار معمولی خود را متوقف کرد و به انفجاری که در اصفهان رخ داده بود، پرداخت. الجزیره نیز به نقل از یک مقام نظامی آمریکایی اعلام کرد ما از گزارش‌هایی مبنی‌بر حمله اسرائیل به داخل ایران مطلع هستیم. ساعتی بعد اما مقامات ایرانی اعلام کردند، حمله موشکی از جانب اسرائیل صورت نگرفته است. امری که باعث شد المیادین درباره انتشار خبر این حمله بنویسد: «به‌نظر می‌رسد آنچه شاهد بودیم چیزی جز یک حباب رسانه‌ای برای گمراه کردن افکار عمومی ایران و جهان نبود.» انتشار این خبر و آنچه اتفاق افتاد، آن‌هم در‌حالی‌که صهیونیست‌ها مدام از پاسخ به اقدام ایران صحبت به میان می‌آوردند حتی در سرزمین‌های اشغالی نیز با واکنش‌هایی مواجه شد.

«مسخره‌بازی»‌ نتانیاهو و رفقا
عجیب‌ترین و قابل توجه‌ترین واکنش را وزیر امنیت داخلی اسرائیل به خرابکاری صبح جمعه اصفهان نشان داد. بن گویر تنها یک کلمه نوشت: «مسخره». جدای از اینکه اسرائیلی‌ها مشخصا مسئولیت این اقدام خرابکارانه را پذیرفتند، اما به‌نظر می‌رسد این اقدام آتش اختلافات در سرزمین‌های اشغالی را دوباره شعله‌ور کرده است. بعد از توییت وزیر امنیت داخلی رژیم‌صهیونیستی، لاپید، رهبر احزاب مخالف کابینه رژیم‌صهیونیستی در واکنش به آن گفت: «این یک کلمه وجهه بین‌المللی اسرائیل را خدشه‌دار کرده است.» میکی لوی، رئیس سابق کنست نیز در پاسخ بن گویر نوشت: «تبریک می‌گویم! شما توانستید تمام دوران حضور خود در مسئولیت «وزارت شکست ملی» و «عضویت در کابینه» را در یک کلمه توصیف کنید!» علاوه‌براین، آحارونوت نوشت که خانواده اسرای اسرائیلی بعد از توییت بن گویر خواستار برکناری او شدند. به‌نظر می‌رسید اظهارات بن گویر مثل هیزمی آتش اختلافات را در رژیم تقویت کرد.

اوضاع بغرنج کابینه
کابینه نتانیاهو این مدت تنش‌ها و اختلافات زیادی داشت که اخبار آن در رسانه‌ها نیز بازتاب پیدا کرد. قانون سربازی، اختلافات گالانت وزیر جنگ با بن‌گویر، بخشی از تنش‌های چند وقت اخیر در کابینه نتانیاهو بود. پاسخ ایران به اسرائیل هم به تنش‌ها اضافه کرد و به یکی از موضوعات اختلافی در کابینه جنگ تبدیل شد. برخی از اعضای کابینه معتقد بودند باید پاسخی دردناک به اقدام ایران داد. در‌حالی‌که افرادی مثل بنی‌گانتس، وزیر کابینه جنگ درباره پاسخ به اقدام ایران اینگونه بود: «معتقد به ساخت یک ائتلاف منطقه‌ای بود که هزینه آن با روش مناسب و در زمان مناسب، به ایران تحمیل شود.» اظهاراتی که با پاسخ بن گویر همراه شد و او در واکنش تنها راه ایجاد بازدارندگی را کنار گذاشتن خویشتن‌داری دانست. لاپید نیز از رویکرد نتانیاهو انتقاد کرد و گفت: «این دولت و این نخست‌وزیر به یک تهدید وجودی علیه اسرائیل تبدیل شده است، آنها قدرت بازدارندگی اسرائیل را نابود کردند.» در کنار این موارد، نتانیاهو که خود فردی جنگ‌طلب شناخته می‌شود، با توجه به شرایطی که اسرائیل در‌صورت شروع درگیری با ایران پیدا می‌کرد و هشدارهای ایران و پیام‌های آمریکا، دچار تردید در شروع جنگ شده بود. انجام این اقدام خرابکارانه که حتی با تمسخر برخی از اعضای این کابینه همراه شد را می‌شود ناشی از این شرایط نابسامان در اسرائیل دانست، امری که آشفتگی در تصمیم‌گیری در کابینه را در چگونگی پاسخ به اقدام ایران نشان داد. درحالی‌که برمبنای اظهارات مقامات صهیونیستی در رسانه‌های خارجی این انتظار وجود داشت که اسرائیل اقدام بزرگ‌تری در مقابل ایران انجام دهد.

چالش نتانیاهو و بایدن
رژیم علاوه‌براین در روابط خود با آمریکا نیز دچار چالش است. یکی از چالش‌ها به نحوه مواجهه با ایران باز می‌گردد. برمبنای آنچه رسانه‌هایی مثل نیویورک تایمز منتشر کردند، آمریکایی‌ها از اقدام اسرائیل برای حمله به کنسولگری تا لحظه انجام آن خبر نداشتند و بعد از آن گفته شد، اسرائیلی‌ها در مورد چگونگی پاسخ ایران دچار خطای محاسباتی شده بودند، آمریکایی‌ها عواقب انجام این حمله را به آنها گوشزد کردند. آمریکا حتی بعد از اینکه اسرائیل این موضوع را مطرح می‌کرد که می‌خواهد به اقدامات ایران پاسخ دهد، تاکید کرد در صورت شروع حمله‌، ورودی به درگیری ایران و اسرائیل نخواهد داشت. علاوه‌براین حمله زمینی به رفح موضوع دیگری است که آمریکا با رژیم بر سر آن چالش دارند، بلینکن این موضوع را در سفر خود به سرزمین‌های اشغالی نیز مورد تاکید قرار داد و اشاره کرد حمله زمینی به رفح، حماس را قوی‌تر می‌کند و هرج و مرج به‌وجود آمده بعد از ورود به رفح می‌‌تواند منجر به تقویت حماس هم شود.

غزه همچنان چالش اصلی رژیم
با این حال چالش اصلی رژیم نیز همچنان سرجای خود باقی مانده است. اسرائیل با هدف آزادی‌ اسرای اسرائیلی و نابودی حماس، حمله زمینی به غزه را آغاز کرد اما در‌حالی‌که این جنگ هرروز فرسایشی‌تر از ماه قبل می‌شود، اسرائیل از دسترسی به اهداف خود بیشتر فاصله می‌گیرد و ادامه یافتن آن هم نارضایتی‌های داخلی در سرزمین‌های اشغالی، اعتراض خانواده اسرا و بروز اختلاف میان سیاسیون را به‌دنبال داشته است. در چنین شرایطی اظهارات افرادی مثل بن گویر، اوضاع نابسامان داخلی را برای صهیونیست‌ها تشدید می‌کند. توییت اخیر بن گویر البته تنها اظهارنظر عجیب او در این مدت نبود. بن گویر پیش از این هم اظهارنظری درباره اسرای فلسطینی مطرح کرده بود. شلوغی زندان‌های اسرائیلی چالش دیگری است که رژیم این روزها با آن مواجه است. بن‌گویر اعلام کرد پیشنهادی مبنی‌بر ساخت هزار بازداشتگاه برای اسرای فلسطینی ارائه داده است، اما این اقدام را «راهکاری جزئی برای بحران‌ زندان‌های اسرائیل دانست» و اعلام کرد دولت با پیشنهادش مبنی‌بر اعدام خرابکاران فلسطینی موافقت کرده است. این اظهارات درحالی مطرح می‌‌شود که از 7 اکتبر تا الان اسرائیل بیش از 5 هزار فلسطینی را زندانی کرده است. چنین ادعاهایی، مشخصا فشارهای بین‌المللی علیه رژیم را تشدید کرده و این امکان را فراهم می‌کند که قطعنامه‌ها و تحریم‌هایی علیه جنایت جنگی که رژیم در حال ارتکاب آن است، صادر شود. این اظهارات تند علاوه‌بر فضای پیچیده‌ای که اسرائیل در آن گرفتار است، باتلاق جنگ برای رژیم را عمیق‌تر می‌کند.