اسپانیایی‌های ناکام فوتبال ایران

نیلوفر مژدهی، خبرنگار: تاکنون ۵ مربی خارجی طی فصل جاری شانس فعالیت در لیگ برتر ایران را داشته‌اند اما نتوانسته‌اند توقعات را برآورده کنند و فقط دو نفر از آنها در لیگ باقی مانده‌اند که آنها نیز شرایط دلچسبی ندارند. مربیانی که حضورشان در فوتبال ایران باعث خروج منابع مالی بسیار بالایی می‌شود اما عملکردشان به‌هیچ‌وجه با میزان هزینه‌ای که روی دست فوتبال می‌گذارند، مطابقت ندارد. این نشان می‌دهد انتخاب این مربیان و نوع فعالیت‌شان بازتاب مثبتی روی عملکرد تیم‌های لیگ نداشته است. طی فصل جاری سه تیم سپاهان، تراکتور و گل‌گهر، کار خود را با مربیان خارجی آغاز کردند. در ابتدا شرایط خوب به نظر می‌رسید اما رفته‌رفته فشار لیگ بیشتر شد و این مربیان نتوانستند عملکرد رو به رشد و مثبت خود را ادامه دهند. بدون شک عملکرد مربیان مخصوصا در نیم‌فصل دوم نشان‌دهنده عیار و توانایی آنهاست.
حتی وضعیت دو مربی اسپانیایی دیگری که در ادامه به لیگ برتر ملحق شدند و خیلی زود ایران را ترک کردند نیز بهتر از سه مربی نامبرده نیست. آنها هم عملکردی به مراتب بدتر از خود نشان داده و مجبور شدند خیلی زودتر ایران را ترک کنند. البته در مورد مربیانی چون خمز، مورایس و اوزونیدیس نمی‌توانیم اصطلاح ضعیف را به کار ببریم بلکه آنها در مقایسه با همتایان ایرانی خود توقعات را برآورده نکردند و همین موضوع نیز باعث شده تا مورد انتقاد علاقه‌مندان به فوتبال مخصوصا هواداران تیم خود قرار بگیرند. جالب اینجاست که در بین مربیان خارجی شاغل در فصل جاری فوتبال کشورمان سه مربی اسپانیایی مشغول به کار شدند. آلکاراز و مارتینز که به ترتیب در تیم‌های نساجی و فولاد فعالیت می‌کردند در فرصتی بسیار کوتاه از کار برکنار شدند و حالا با جدایی پاکو خمز از تراکتور، سومین مربی اسپانیایی هم به جمع آنها ملحق شده است. این نشان می‌دهد که آنها نتوانستند خود را با محیط فوتبال ایران هماهنگ کرده و مجبور به ترک لیگ برتر شدند.

مورایس و نتایج تلخ
داستان مورایس و سپاهان در این هفته‌های آخر به حدی غم‌انگیز شده که سکوها نیز با شعارهایی علیه سرمربی خواهان برکناری او هستند. شاید اگر او ژوزه مورایس نبود و قرارداد سنگینی نداشت خیلی زودتر از اینها برکنار می‌شد اما با وجود نتایج ضعیف جایگاه او همچون مربیان ایرانی متزلزل نیست. سپاهان در حال حاضر از ۲۳ بازی که انجام داده، ۱۳ برد، ۳ مساوی و ۷ شکست در کارنامه خود دارد و با وجود تفاضل گل ۲۰، فعلا ۴۳ امتیازی است. با این حال مورایس درحالی‌که می‌توانست با توجه به بازی‌های عقب‌افتاده‌ای که داشتند، از فرصت استفاده کرده و تیم خود را به صدر جدول نزدیک‌تر کند، با شکست‌های غافلگیر‌کننده مقابل تیم‌های انتهای جدولی عملا شانس رقابت با تیم‌های استقلال و پرسپولیس برای به دست آوردن کاپ قهرمانی را از دست داد. سپاهان فصل را خوب شروع کرد و توقع می‌رفت یکی از مدعیان اصلی قهرمانی باشد اما رفته‌رفته حواشی به وجود آمد و کنترل تیم از دست سرمربی پرتغالی خارج شد. نیم‌فصل اول خیلی تلخ برای سپاهان پایان یافت. با شروع نیم‌فصل دوم این‌طور به نظر می‌رسید که شاگردان مورایس بتوانند ناکامی‌ها را جبران کرده و شرایط بهتری را رقم بزنند اما شروع بد این تیم مقابل استقلال و شکست مقابل شاگردان نکونام، آغاز ناکامی آنها در نیم‌فصل دوم بود. مورایس در نیم‌فصل دوم تا این لحظه ۸ بازی برگزار کرده و حاصل کارش سه برد، سه باخت و دو تساوی است. اوج ناکامی این مربی درحالی‌که بعد از دو پیروزی مقابل فولاد و گل‌گهر نوید تکرار روزهای خوب را می‌داد، ناکامی مقابل دو تیم انتهای جدولی نساجی و صنعت نفت بود. نتیجه بازی فردای تیم سپاهان مقابل ملوان شاید سرنوشت دیگری را برای مورایس رقم بزند.

افت گل‌گهر با اوزونیدیس
بعد از انتخاب اشتباه مدیران تیم گل‌گهر در مورد مربیگری سعید الهویی به جای امیر قلعه‌نویی در هفته‌های پایانی فصل گذشته آنها به سراغ مربی با کیفیت‌تری رفتند که بتواند جای قلعه‌نویی را پر کرده یا حتی بهتر از او نتیجه بگیرد و درنهایت مارینوس اوزونیدیس را انتخاب کردند. این مربی ناشناخته بود؛ درنتیجه همه منتظر عملکرد او طی هفته‌های ابتدایی ماندند. شرایط برای گل‌گهر با این مربی خوب پیش رفت. آنها حتی رفته‌رفته بهتر شده و در مقطعی به یک رقیب جدی برای مدعیان قهرمانی تبدیل شدند. این شرایط اما چندان دوام نیاورد تا جایی که در نیم‌فصل دوم اوضاع برای گل‌گهر آن‌طور که توقع می‌رفت پیش نرفت.
آنها هرچند نیم‌فصل دوم را با برد آغاز کردند و موفق شدند فولاد را در خانه‌اش متوقف کنند اما در ادامه عملکردشان رو به افول رفت به‌طوری‌که در ۶ هفته اخیر بسیار ضعیف عمل کرده و تنها یک برد در کارنامه خود دارند.در کارنامه این مربی از ابتدای فصل تاکنون ۸ برد، ۱۰ مساوی و ۶ شکست به چشم می‌خورد و با ۳۴ امتیازی که به دست آورده‌اند عملا شانسی برای رقابت با سه تیم ابتدایی جدول ندارند. از این رو اگر گل‌گهر به همین روند خود ادامه دهد و سرمربی یونانی‌اش نتواند بحران را از تیمش دور کند ممکن است او نیز به یکی از قربانیان لیگ برتر تبدیل شده و چهارمین خارجی باشد که فوتبال ایران را ترک می‌کند.

۳ اسپانیایی اخراجی
به تازگی سومین مربی اسپانیایی شاغل در لیگ برتر نیز از تیمش جدا شد و فوتبال ایران را ترک کرد. خمز که مخالفان و موافقانش به یک اندازه بودند و برخی او را حمایت کرده و برخی دیگر خواهان جدایی‌اش بودند، اخیرا تیم تراکتور را ترک کرد. شرایط اما این‌طور به نظر می‌رسید که این جدایی یک توفیق اجباری برای مدیران باشگاه است؛ چراکه به نظر می‌رسید آنها خواهان برکناری این مربی هستند اما با توجه به زمان محدود و مبلغ بالای قرارداد او این ریسک را به جان نمی‌خرند‌. تیم خمز جایگاه بدی نداشت و آنها از ۲۳ بازی که با هدایت این مربی انجام دادند ۱۲ برد، ۴ مساوی و 7 شکست را تجربه کرده و با ۴۰ امتیاز یکی از مدعیان به حساب می‌آمدند. با این حال رقابت آنها در طول فصل هرگز با مدعیان قهرمانی تنگاتنگ نشد و اغلب هرچند تهدیدی برای جایگاه سه تیم سپاهان، پرسپولیس و استقلال به حساب می‌آمدند اما هرگز خطر جدی محسوب نشدند. دو هموطن دیگر خمز نیز در تیم‌های فولاد و نساجی عملکرد خوبی نداشتند. مارتینز به‌عنوان سرمربی فولاد فقط ۱۱ هفته هدایت این تیم را برعهده داشت که حاصل کار او ۴ باخت، ۴ برد و 3 مساوی است. او از این ۱۱ هفته فقط ۱۵ امتیاز به دست آورد که مورد رضایت مدیران این باشگاه نبود و ترجیح دادند این مربی را برکنار کنند. آلکاراز نیز در نساجی دوام چندانی نیاورد. او فقط ۵ هفته هدایت این تیم را برعهده داشت و فرصت چندانی برای عرض‌اندام پیدا نکرد. با این حال در همین مدت کوتاه دو مساوی و سه شکست مدیران این باشگاه را قانع کرد تا این اسپانیایی را نیز از فوتبال ایران دیپورت کنند.
آمار این مربیان خارجی در فوتبال ایران نشان می‌دهد که با توجه به شرایط و جو لیگ برتر حضور آنها آن‌طور که باید و شاید نتوانست رضایت علاقه‌مندان به فوتبال را برآورده کند. از این رو از ۵ مربی که در فوتبال ایران فعالیت می‌کردند، 3 تن از اسپانیایی‌ها لیگ برتر را ترک کرده و فقط مورایس و اوزونیدیس باقی مانده‌اند. شرایط برای این دو مربی نیز طبق آمار خوب پیش نمی‌رود. با این حال از آنجا که فقط ۶ هفته به پایان رقابت‌های لیگ برتر باقی مانده، مدیران این باشگاه‌ها نیز صبوری کرده تا فصل را با مربیان‌شان به پایان برساند اما روند کار این مربیان تا این لحظه نشانی از تمدید یا ادامه همکاری با آنها نمی‌دهد.