۱۴۰۳-۰۱-۳۱ - ۲۳:۱۱
۰
عطیه همتی، دبیرگروه نقد روز: چند روزی است شهرهای کشور به‌خصوص پایتخت، دوباره ون‌هایی موسوم به «گشت ارشاد» را این بار با طرح تازه‌ای به نام «نور» به خود دیده تا فعالیت‌شان را برای جلوگیری و جریمه تذکرات درباره بدپوششی آغاز کنند. برخی موافقان طرح نور، تاکیدات مقام‌معظم‌رهبری در دیدار با کارگزاران نظام را بهانه می‌کنند و معتقدند تاکیدات رهبری روی مساله بی‌حجابی در دستورکار قرار گرفته و طرح نور نیز پاسخی به همین مساله و دغدغه است. اما باز هم مشاهدات خیابانی مردم و برخی مسئولان و حتی انتشار فیلم‌های مختلف از خیابان حکایت از این داشت که طرح نور ادامه همان روند گشت ارشاد است و ممکن است موجب تکرار حوادث تلخ گذشته شود که برای ترمیم آن بیش از یک‌سال‌ونیم است تلاش می‌شود. از همین رو در چند روز گذشته فضای اعتراضی تازه‌ای نسبت به این طرح شکل گرفته است. این درحالی است که مهدی فضائلی، عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب، صبح جمعه 31 فروردین‌ماه پست تازه‌ای در صفحه‌اش گذاشت و ضمن تاکید همیشگی روی حرام شرعی و سیاسی بودن کشف حجاب گفت برخی مسئولان کشور به تازگی به دلیل کارهای بی‌قاعده تذکر دریافت کرده‌اند. مطلبی که به یکباره به شکل گسترده در رسانه‌ها منتشر شد تا اولین واکنش‌ها نسبت به آن شکل بگیرد. بازنشر و پیوست دیگری به آن توسط حساب رسمی دفتر رهبر انقلاب با عنوان «رسانه‌نگار» انجام شد تا به شکل غیرمستقیمی موضع مخالفت با این دست اقدامات ناگهانی را با کلیدواژه «بی‌قاعده» نشان دهد.
به حاشیه بردن اصل ایده رهبری درباره حجاب شرعی
اسلامیت جمهوری اسلامی ایران بر اجرای احکام اسلامی بنا شده و حجاب نیز یک حکم مسلم شرعی است. همچنین رهبری بارها در گفته‌های خود بیان کرده‌اند که مساله حجاب یک چالش تحمیلی به کشور است. ایشان در دیداری که 15 فروردین با جمعی از مسئولان و کارگزاران نظام داشتند به صراحت اشاره می‌کنند که کسانی نشستند، نقشه کشیدند و برنامه‌ریزی کردند که حجاب تبدیل به مساله اصلی کشور ما شود، درحالی‌که چنین مساله‌ای در کشور وجود نداشت و مردم با شکل‌های مختلف کنار هم زندگی می‌کردند. ایشان ضمن تاکید کامل روی وجه شرعی و قانونی حجاب که باید رعایت شود، مطرح می‌کنند که در این مساله دخالت بیگانگان واضح و آشکار است و در دستگاه‌های ارتباط جمعی و انواع و اقسام رسانه‌ها در این قصه دمیده شد و وقتی اینقدر دست بیگانه در قضیه‌ای دارد عمل می‌کند، باید مواضع‌مان را متناسب قرار بدهیم که به آن بیگانه کمک نکنیم.
پیچیدگی مساله حجاب در سال‌های اخیر و تاکید مرتب رهبر انقلاب مبنی‌بر موضع درست و متناسبی که باید با آن داشت، این سوال را به وجود می‌آورد که نمی‌توان ساده‌انگارانه برای مساله حجاب در کشور تصمیم یا حتی اظهارنظر کرد، بلکه نیازمند مطالعات دقیق و رفتارهای حساب‌شده از سوی مسئولان ذی‌ربط است تا خدای نکرده فضا را برای دست‌درازی و مانور بیشتر بدخواهان کشور باز نکند؛ و حال باید دید تصمیمات یکباره درباره حجاب چنین بوده است؟
وحدت‌زدایی از مردم
یکی از تاکیدات همیشگی رهبر انقلاب، تاکید بر وحدت ملی میان اقشار و اقوام مختلف بوده است. چنانکه حتی در سخنرانی نوروزی امسال اتحاد دل‌های مردمی را موضوعی در باب منافع ملی می‌دانند و می‌گویند: «ما در این زمینه متاسفانه مشکلاتی داریم، عقب‌افتادگی‌هایی داریم؛ ارتباط و همدلی اجتماعی خیلی مهم است؛ در این زمینه دچار غفلت شدیم؛ خودمان به دست خودمان در وحدت ملی‌مان اختلال ایجاد می‌کنیم. همه ما در این غفلت شریکیم؛ همه ما وظیفه داریم که وحدت ملی را، اتحاد مردم را، اتحاد مردم و مسئولان را حفظ کنیم؛ روزبه‌روز آن را تقویت کنیم؛ این سیاست قطعی نظام جمهوری اسلامی از روز اول بوده است.»
جملاتی که به وضوح نشان می‌دهد هر اقدام وحدت‌شکنانه و وحدت‌زدا، نه‌تنها مقابل سخنان رهبری، بلکه مقابله صریح با سیاست قطعی روز اول نظام جمهوری اسلامی ایران است. روز اول به این معناست که بنای نظام جمهوری اسلامی در روز نخست بر وحدت مردم استوار شده و تضعیف این وحدت، تضعیف این بناست. موضوعی که دشمنان ایران به خوبی دریافته‌اند و از این رو مساله حجاب را دستاویزی برای وارد کردن خدشه به این وحدت قرار داده‌اند و از طریق آن قصد دارند حتی دیگر اقدامات بزرگ ملی و منطقه‌ای کشور را تضعیف کرده و غیرمهم جلوه دهند.
آسیب زدن به اثرات مهم «وعده صادق»
جمهوری اسلامی ایران در بامداد یکشنبه 26 فروردین‌ماه در اقدامی بی‌سابقه تصمیم گرفت جواب حمله گستاخانه رژیم‌صهیونیستی به کنسولگری ایران و شهادت جمعی از سرداران سپاه و نیروهای امنیتی خود را با حمله مستقیم به خاک سرزمین‌های اشغالی بدهد. اقدام مهم و بزرگی که ثانیه به ثانیه آن در تمام شبکه‌های خبری دنیا به شکل زنده و مستقیم پوشش داده شد و گواه از قدرت بزرگ تسلیحاتی ایران در صنعت دفاعی و همچنین عدم رودربایستی ایران در دفاع از خاک خود داشت. در یک هفته اخیر تمام شبکه‌های خبری جهان قدرت تسلیحاتی و علمی ایران در صنعت موشک‌سازی را تحسین کردند. در داخل نیز تمام طیف‌های سیاسی و اجتماعی کشور نیز به شکل کم‌سابقه‌ای مسرور از این اقدام غرورآمیز بودند. محتواهای شبکه‌های اجتماعی حاوی پست‌ها، مطالب و محتواهای وحدت‌بخش از ایرانیانی بود که غرور شکسته حمله به سفارت را با جواب بی‌نقص بامداد یکشنبه بازیافته بودند. اما همزمانی این رویداد مهم جهانی و وحدت‌بخش ملی با تصاویر منتشرشده از اقدامات سلبی و طرح‌های یک‌شبه در حوزه حجاب، کنتراست ناموزونی بود که کام مردم را تلخ کرد و حتی توانایی این را داشت که به اثرات مهم وعده صادق میان مردم لطمه بزند.
آسیب به منطق اجرایی «وعده صادق»
عملیات پیچیده نظامی وعده صادق، هم به لحاظ برد رسانه‌ای، هم پیچیدگی علمی و نظامی و هم آن منطقی که حدود و وسعت این عملیات را تعیین کرد، این سوال را ایجاد می‌کند که چطور در مساله حجاب با وجود این حجم از تاکیدات بر پیچیدگی و جنگ نرم دشمن، اینقدر ساده‌انگارانه برخورد می‌شود و محتواهای رسانه‌ای جذاب و درخوری دست دشمن داده می‌شود. آیا غیر از این است که هرگونه تنش و برخورد سلبی که یادآور تصاویر تلخ 1401 باشد، دلپذیرترین ایران برای دشمنان جمهوری اسلامی است و آنها نه‌تنها از این دست طرح‌ها بدشان نمی‌آید بلکه از آن نیز استقبال می‌کنند، چون می‌توانند حیات تازه به خود بگیرند؟ چطور ممکن است در کشور عملیاتی به بزرگی وعده صادق به شکل موفقیت‌آمیزی طراحی و پیاده شود اما با موضوعی مثل حجاب که به چشم دیدیم چقدر پرداخت و فعالیت در آن باید ظریف و دقیق باشد، دم‌دستی، عجولانه و بی‌برنامه برخورد شود.
آسیب به گفتمان امنیت
درست بعد از حوادث 1401 رهبری در دیدار خود با دانشجویان دانشگاه‌های افسری نیروهای مسلح که راجع به موضوع امنیت و اغتشاشات و ناامنی ایجادشده توسط دشمنان بود اشاره کردند: «امنیت زیرساخت همه ابعاد زندگی یک جامعه است، از مسائل شخصی بگیرید تا مساله اجتماعی.» رهبری در این دیدار زیرساخت هر پیشرفتی را امنیت معرفی کرده‌اند و عرصه‌های گوناگون و چگونگی تامین آن در جامعه را مورد بحث و تبیین قرار داده‌اند. حال چه اتفاقی افتاده که در کمتر از دو سال بعد از حوادث تلخ 1401 و از دست دادن جمعی از هموطنان‌مان در راستای نا‌امنی‌های ایجادشده، همه‌چیز به باد فراموشی سپرده شده و دوباره طرح مردودشده در دستورکار قرار گرفته است؟ آیا این امنیت ارزان به دست آمد که قرار است به حراج گذاشته شود؟ آیا طرح‌های سلبی یک‌شبه و به دور از برنامه‌ریزی و مطالعه، آسیب به همان گفتمان امنیت مورد تاکید رهبری نیست؟
مغایر با قانون حجاب
چندی بعد از حوادث تلخ 1401 و التهابات به‌وجود‌آمده در تابستان و پاییز آن سال، مجلس شورای اسلامی قرار شد طرحی با عنوان مصطلح‌شده قانون عفاف و حجاب را نوشته و در دستورکار قرار دهد. بعد از آن نیز جلسات مختلفی برای توضیح درباره این طرح و مفاد آن برگزار شد. طراحان این قانون دلیل نوشتار آن را حذف طرح‌هایی موسوم به گشت ارشاد عنوان کردند و گفتند اجرای این قانون جلوی ایجاد تصویرهای ناخوشایند گذشته را خواهد گرفت. جرایم نیز بازدارنده در نظر گرفته شده و دیگر قرار نیست خیابان‌ها میزبان ون‌های گشت ارشاد باشند بلکه کنترل نامحسوس خواهد بود. حال سوال اینجاست؛ با وجود تمام نقدها به قانون عفاف و حجاب مگر چرایی وجود این قانون، حذف ون‌های گشت از خیابان‌ها نبود؟ پس چرا در مغایرت با سخنان پیشین مجلسی‌ها و مسئولان ذی‌ربط این ون‌ها دوباره به خیابان بازگشته‌اند؟
قانون برای همه یکسان نیست!
جاگذاری ون‌های موسوم به گشت ارشاد در سطح شهر و قرار گرفتن آنها درمقابل ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی همواره این سوال را ایجاد کرده که آیا نیمه شمالی و بورژوای شهر هم در صورت بی‌قانونی با مجازات همراه خواهد شد یا اینکه قانون فقط برای قشر ضعیف و متوسط شهری قانون است؟ آیا قانون برای شبکه‌های نمایش خانگی یا برخی چهره‌های سرشناس که با پوشش گشت ارشادی در اکران‌های مردمی فیلم‌هایشان حاضر می‌شوند هم قابلیت اجرا دارد؟ یا اینکه فقط سر و کله‌اش روبه‌روی اماکن حمل‌ونقل عمومی پیدا می‌شود؟
بیشتر بخوانید 
نظرات کاربران
یادداشت
