

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، 14خرداد و سالگرد ارتحال بنیانگذار کبیر انقلاب را در سالهای اخیر، شاید بتوان «روز قدر» جمهوری اسلامی خواند که عموما راهبردهای یکساله کشور در سخنرانی مقام معظم رهبری، بیان و مقدر میشود. در این میان بیست و نهمین سالگرد عروج ملکوتی امام(ره) به لحاظ موقعیت حساس بینالمللی و داخلی از اهمیت بسیاری برخوردار بود. شرایطی که به تعبیر رهبری فشار اقتصادی از یکسو و فشار روانی و عملی از سوی دیگر توسط دشمنان علیه کشورمان دنبال میشود. پس از سالها مذاکره با طرفهای غربی و عمل به تمامی تعهداتمان از طرفی و گره زدن تمامی مشکلات داخلی به این توافق از طرف دیگر، به تعبیر ظریف وزیر امور خارجه کشورمان، برجام در حال حاضر مانند بیمار در حال مرگ است و امیدی به رنگ داشتن حنای تعهد طرفهای اروپایی هم نیست. از طرف دیگر برچیده شدن سیطره داعش نیز به مذاق خداوندگانش یعنی آمریکا و اروپا خوش نیامده و جایگاه منطقهای ایران بیش از پیش نگرانشان کرده است. از این رو افزایش فشارها علیه جمهوری اسلامی ایران در دستور کار قرار گرفته تا دشمنان که در خیال خود رسیدن نهال نوپای انقلاب به 40 سالگی را تصور نمیکردند، ضرورت به بنبست کشاندن ایران را به عناوین مختلف گوشزد کنند. با توجه به این شرایط، در سخنرانی امسال مقام معظم رهبری در سالگرد ارتحال امام(ره)، علاوهبر تبیین الگوی رفتاری و مدیریتی خمینی کبیر در مواجهه با دشمنان؛ شاهبیتهایی چون تبیین استراتژی مواجهه با غرب در شرایط پسانقض برجام و مقابله با فشار و زیادهخواهی طرفهای اروپایی، تاکید بر تعبیر نشدن خواب آشفته غربیها درخصوص قدرت دفاعی پیش برنده ایران، وجود داشت. شاهبیتهایی که پیامهایی استراتژیک را به داخل و خارج از کشور مخابره میکرد... .
بازگشت صنعت هستهای به عنوان برگ برنده ایران در مذاکرات
آمریکا و اروپا بعد از برجام صراحتا گفتند که هستهای را از کار انداختیم و حالا باید به سراغ دیگر نقاط قوت ایران از جمله توان موشکی و منطقهای برویم. «بدون شلیک یک گلوله توان هستهای ایران را از کار انداختیم!» سند این ادعا بود. ادعایی که بارها از سوی دولتمردان سابق آمریکا بهعنوان سند افتخار عملکردشان شنیده شد. تا آنجا که باراک اوباما در سخنرانی موسوم به وداعش با مردم آمریکا به این استراتژی مباهات و تصریح کرد حال نوبت دولت بعدی است که همین روش را برای از کار انداختن توان موشکی و قدرت منطقهای ایران به کار گیرد! و حتی در تبلیغات انتخاباتی به نفع وزیر امور خارجه سابقش یعنی هیلاری کلینتون، نیز تاکید کرد که هیلاری در این راه کمکهای بسیاری کرده است. هیلاری کلینتون نیز در اولین مناظره انتخاباتیاش با دونالد ترامپ درباره سیاستهای آمریکا در قبال ایران شرح داد که وزیر امور خارجه بعد از خودش یعنی جان کری، با همراهی اوباما موفق شدند بدون شلیک یک گلوله برای برنامه ایران سقف تعیین کنند. «توماس فریدمن»، تحلیلگر آمریکایی نیز چند روز قبل از اعلام توافق هستهای در «نیویورکتایمز» توافق با ایران را یک توافق «بدِ خوب» توصیف کرد که تا بروز دگرگونیهایی در ایران زمان میخرد!خردادماه 91 بود که «نیویورکتایمز» در تحلیلی غنیسازی را «برگ برنده ایران» در مذاکرات خواند که قدرت چانهزنی ایران را افزایش داده و باعث شده «با وجود انواع فشارهای اعمالشده علیه ایران در رابطه با موضوع هستهای از جمله ترور، حمله سایبری، تحریم و تهدید، این کشور با تداوم غنیسازی اورانیوم و افزایش آن توانسته است جایگاه مناسبی در روند مذاکرات داشته باشد.»
از این رو بعد از توافق هستهای و به تبع آن؛ خروج بیش از 12 هزار سانتریفیوژ از چرخه غنیسازی و خروج اورانیوم غنیشده از کشور و حتی بتنریزی در قلب رآکتور اراک، طرفهای غربی دست ایران را در مذاکرات خالی دیده و از این رو گامهای رو به جلو برای زیادهخواهیهایشان را مطرح کردند. در همین راستا دولت ترامپ مطابق برنامه از پیش تعیینشده آمریکا، از توافق هستهای خارج شد و همزمان طرفهای اروپایی اگرچه خود را متعهد به تعهد هستهای میخوانند ولی همنوا با آمریکا از ضرورت مذاکرات پیرامون برنامه موشکی و فعالیتهای منطقهای ایران سخن میگویند.
در حالی که دستور قاطع رهبری به سازمان انرژی اتمی مبنیبر آمادگیهای لازم و فراهم آوردن مقدمات برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو، فعلا در چارچوب برجام، خط بطلانی رویای غربیها مبنیبر «ایران بدون انرژی هستهای و توان دفاعی» کشید و بار دیگر میتواند توازن قدرت در مذاکرات و تعاملات بینالمللی را به نفع ایران بر هم بزند.
تغییر در محاسبات طرف اروپایی
اروپاییها صراحتا نشان دادهاند که برجام را توأم با افزایش فشار بر ایران میخواهند. آن هم برجام معیوب و ناقص شده را. لذا یکی به نعل میزنند و یکی به میخ. این شاید شفافترین توصیف درباره نوع کنش اروپاییها از فردای خروج آمریکا از برجام باشد. مقامهای اروپایی عمدتا در این چند ماه، از لزوم حفظ برجام سخنها راندهاند و در باب پایبندی به توافقی که بزرگترین دستاورد دیپلماتیک خود میدانند وعدهها دادهاند. در عرصه عمل اما همواره شاهبیت مواضع چشمسبزها ادامه محدودیتهای هستهای، مذاکره بر سر برنامه موشکی، مهار نفوذ ایران در منطقه و... بوده است. به تعبیر رهبر انقلاب، صورت مطلوب برای شرکای آمریکا، بیش از هرچیز آن است که ایران، هم با تحریمها دستوپنجه نرم کند و هم از فعالیت هستهای خود که نیاز قطعی آینده کشور است، دست بکشد و به حبس هستهای و محدودیتهایی که بر او تحمیل کردهاند، تن بدهد.خطونشان هستهای حضرت آیتا... خامنهای را باید دومین هشدار جدی ایشان به اروپاییها در هفتههای اخیر دانست.
کمتر از 20 روز پیش رهبر انقلاب با اشاره به تلاش دولت برای احیای برجام با طرفهای اروپایی ضمن تاکید بر قابلاعتماد نبودن آنها تصریح کردهاند اگر قرار است در این زمینه توافقی با اروپا صورت گیرد آنها باید در چند موضوع تضمین عملی و واقعی بدهند. تضمینهایی که عبارت بودند از جبران سکوت در برابر نقض برجام توسط آمریکا، صدور قطعنامه علیه آمریکا در شورای امنیت به عنوان ناقض قطعنامه 2231، خودداری از طرح موضوع موشکی و حضور جمهوری اسلامی در منطقه، مقابله با هرگونه تحریمی علیه جمهوری اسلامی، فروش نفت ایران به میزان نیاز، انتقال وجوه مربوط به تجارت با ایران توسط بانکهای اروپایی، محفوظ بودن حق ایران برای آغاز کردن فعالیتهای تعطیل شده هستهای در صورت تعلل در پاسخگویی به مطالبات قبلی.
همراهی اروپا با آمریکا در حساس ترین مقاطع باعث شده جمهوری اسلامی ایران با اتکا بر گزاره منطقی «اقتصاد کشور از راه برجام اروپایی درست نمیشود» ضمن پرهیز از مناقشه با طرفهای برجام، از تجربیات موجود در دو دهه اخیر بیش از همیشه بهره گیرد؛ تجربیاتی که ممانعت از ورود کیک زرد به ایران توسط انگلیس، طرح توافق مکمل و برجام موشکی توسط فرانسه و... تنها نمونههایی متاخر از آن است.
جنگ برای دوران ضعف کشورهاست نه قدرتشان
برخی در کشور همچنان معتقدند که اگر با غرب مواجهه قدرتمند داشته باشیم یعنی شرایط آغاز جنگ را فراهم کردهایم. ایدهای که حداقل موارد نقض آن در سالهای اخیر و در مورد ایران به وضوح قابل مشاهده است.صادق زیباکلام در این باره با انتشار توئیتی نوع مواجهه آیتا... خامنهای با برجام را بازگشت به دوران احمدینژاد ارزیابی کرده و نوشته است رویکرد جدید هستهای اعلام شده از جانب رهبر انقلاب، از یکسو تیر خلاصی بوده به تلاشهای اروپا به منظور یافتن مصالحهای با آمریکا و از سوی دیگر پایان تلاشهای اعتدال و میانهروی پنج سال گذشته دولت آقای روحانی.همین موضوع باعث شده رهبر انقلاب در واکنشی پیشدستانه یادآور شوند که جمهوری اسلامی ایران سر ناسازگاری و مخاصمه با هیچ کشوری را ندارد و راهبرد هستهای جدید کشور نیز در کنار برنامه موشکی، بیش از هر چیز مصونیت آفرین بوده و با هدف تولید امنیت برای ایران در دستور کار قرار گرفتهاند. بر اساس این منطق، تضعیف مولفههای قدرت جمهوری اسلامی ایران در کنار تعامل بدون انتها و کرنش دربرابر زیادهخواهیهای طرف مقابل عامل اصلی فراهم آمدن زمینههای جنگ خواهد بود و آنچه دشمن را از هرگونه خطای محاسباتی در این باره بازمیدارد، حرکت به جلو و تثبیت دستاوردهای کشور در حوزههای مورد اشاره و قرار گرفتن در وضعیت آستانه جهش هستهای خواهد بود.گذشته از اینها البته نباید نسبت به یک موضوع غافل شد؛ دوقطبی جنگ و صلح پیش از این آوردهای کمی برای این جریان به دنبال نداشته است. بهرهبرداری انتخاباتی گسترده، فرار بهجلو در مقابل مطالبات جامعه، سرپوش گذاشتن بر ضعفها و کاستیهای برجام و ... تنها بخشهایی از این آوردهاست. دو قطبیای که اگر چه رهبر انقلاب تاکید دارند دامن زدن به آن، تبلیغ به نفع دشمن است اما هرچه باشد برخی استمرار آن را عامل بقای خود و جریان خود در ساختار قدرت ارزیابی میکنند و همچنان به آوردهای آن امید بستهاند.
بالاترین آمادگی علمی بدون نقض برجام
«سازمان انرژی هستهای موظف است سریعا مقدمات و آمادگیهای لازم را برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو - فعلا در چارچوب برجام- فراهم بکند و برخی مقدمات دیگر را که رئیسجمهور محترم دستور آن را دادند، از همین فردا آغاز کند.» این شاید مهمترین بخش از سخنرانی رهبر انقلاب در حرم بنیانگذار انقلاب اسلامی بود. دستوری صریح و روشن که اجرای آن هیچگونه اما و اگری را بر نخواهد تابید. دستوری برای حداقل دو کارکرد مهم و اساسی. اول رفع نیاز انرژی کشور در سالهای آتی که مبتنیبر تامین منافع ملی صادر شده و دوم مجتمع کردن پتانسل علمی در عرصه هستهای برای پیشرفتن تا مرزهای برجام. قرار گرفتن در مرز برجام، مشخصا با این هدف در دستور کار قرار گرفت که چنانچه در، همچنان بر همین پاشنه چرخید، ایران در کوتاهترین زمان ممکن توانایی بازگشت به وضعیت پیش از برجام را داشته باشد.
به باور کارشناسان موارد زیادی در صنعت هستهای وجود دارند که جمهوری اسلامی ایران با حرکت به سمت آنها علاوهبر تقویت موقعیت خود، از چارچوب برجام نیز خارج نخواهد شد. بهکارگیری الیاف کربن که در روتور ماشــینهای ســانتریفیوژهای نســلهای بــالا مــورد اســتفاده قــرار میگیرد، تسریع در فعالیتهای تحقیقاتی پیرامون ماشــینهای IR6 و IR8 بهعنوان اصلیترین بخش در غنیسازی اورانیوم و تامین 190 هزار سو انرژی مورد نیاز در سالهای آینده، فعال کردن کارخانه UCF اصفهان و تولید UF6، تسریع در به کارگیری موتورهای نیرومند هستهای برای کشتیها و زیردریایی، تولید ایزوتوپهای پایدار و... بخشهایی از این اقدامات است. گامهایی که احتمالا در صورت حرکت به سمت آنها تا حد زیادی از فشارها بر ایران برای پذیرفتن اقدامات فرابرجامی کاسته خواهد شد و بار دیگر توجهها را به توافق هستهای معطوف خواهد کرد. بر این اساس باید گفت رهبرمعظم انقلاب با فرمانهای هستهای اخیر، مجددا توان هستهای جمهوری اسلامی ایران را بازنمایی کرده و پتانسیلی را که رو به خاموشی گرویده بود مجددا به حالت فعال در آوردند. ضمن آنکه نباید فراموش کرد تعهدات برجامی صرفا ناظر به مدت زمانی محدود بوده و مطالعــات گســترده در موقعیت کنونی میتوانــد نیازهــای ایران در سالهای آینــده را مرتفــع کنــد.
