زهرا طیبی- علی ملکی، گروه نقد روز: عملیات «وعده صادق» ایران در پاسخ به جنایت رژیم‌صهیونیستی در حمله به کنسولگری ایران در دمشق، بزرگ‌تر از آن چیزی بود که صهیونیست‌ها تصور می‌کردند. اگرچه دستگاه سانسور رژیم، سخت‌ترین تدابیر را برای عدم انتشار این عملیات به کار گرفته و تلاش کرده تا ابعاد و خسارات این عملیات تنبیهی را کوچک نشان دهد اما واقعیت‌های میدان آنها را ناچار کرد تا پس از وقفه‌ای کوتاه، اعلام کنند که به این عملیات پاسخ خواهند داد. با این حال اما حامیان غربی رژیم که اگر حمایت آنها نبود، ضربه «وعده‌صادق» رژیم را فلج می‌کرد، به بنیامین نتانیاهو(بی‌بی)، نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی نسبت به خباثت‌هایی که در سر دارد، هشدار دادند. آن‌طور که در گزارش رسانه‌های غربی آمده جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در گفت‌وگوها و تماس‌های تلفنی از نتانیاهو خواسته پاسخی به حمله ایران ندهد. آمریکا البته تنها کشوری نبود که به دلیل نگرانی از پاسخ دوم ایران، تل‌آویو را به خویشتن‌داری دعوت ‌کرد. روزنامه صهیونیستی آحارونوت در جریان سفر وزرای خارجه انگلیس و آلمان به سرزمین‌های اشغالی، هدف این سفر را «تحت فشار قرار دادن اسرائیل برای عدم پاسخ به اقدام ایران» عنوان کرد. با این حال اما نتانیاهو اگر بخواهد همچنان در قدرت بماند، چاره‌ای جز جنگ‌افروزی ندارد اما با توجه به شرایط فعلی منطقه و درگیری‌های رژیم در شمال با حزب‌الله و در جنوب با حماس، گسترده‌ترشدن جبهه‌های درگیری، نه‌تنها نتانیاهو که می‌تواند صهیونیست‌ها را به پایان نزدیک‌تر کند.

نزاع با ایران؛ کابوسی مرگ‌بار
ایران عملیات روز یکشنبه خود را تنها یک «سیلی» برای «تنبیه رژیم‌صهیونیستی» خوانده است. از همین رو نیز صراحتا اعلام کرد اقدامی که در سرزمین‌های اشغالی انجام داد، ناظر به حمله اسرائیل به کنسولگری و براساس اصل دفاع مشروع بود و قصدی برای اقدام دیگر ندارد. اما با این وجود اعلام کرد که اگر خباثتی از سوی رژیم‌صهیونیستی صورت بگیرد، اسرائیل پاسخی بسیار بزرگ‌تر، دریافت خواهد کرد. شورای عالی امنیت ملی در بخشی از اطلاعیه خود درباره اقدام ایران علیه اسرائیل اعلام کرد:«چنانچه رژیم‌صهیونیستی بخواهد به اقدامات شرارت‌بار خود علیه ایران با هر ابزار، روش و در هر سطحی ادامه دهد، پاسخ حداقل 10 برابر از همان نوع دریافت خواهد کرد.» ایران و رژیم‌صهیونیستی در چند دهه اخیر، تنش‌هایی تا بالاترین سطح را تجربه کرده‌اند. در سال‌های اخیر اسرائیل بارها مدعی آمادگی برای حمله پیش‌دستانه به تاسیسات هسته‌ای ایران شده و در این زمینه نیز رزمایش‌هایی انجام داده بود. در کنار این چنگ و دندان نشان دادن‌ها، رژیم دست به اقداماتی نظیر ترور دانشمندان هسته‌ای، اقدامات تروریستی با استفاده ازگروه‌های تروریستی در ایران و ایجاد ناامنی و ترور فرماندهان ایران در کشورهای ثالث به اقدام علیه ایران پرداخته است. با این حال اما این ایران بود که برای نخستین بار در واکنش به حمله به کنسولگری‌اش در دمشق، از خاک خودش پایگاه نظامی رژیم را هدف قرار داد.
اگرچه نتانیاهو برای باقی ماندن در قدرت، به دنبال گسترده‌تر کردن جنگ برای نجات از باتلاق غزه و حزب‌الله لبنان است اما اگر پاسخی به اقدام ایران بدهد چالش‌ها وارد مرحله تازه‌ای می‌شود؛ مرحله‌ای که قطعا اسرائیل نمی‌تواند به تنهایی از پس آن بربیاید. اسرائیل تا الان نیز نتوانسته بدون کمک آمریکا و دیگر متحدان غربی خود، جنگ را ادامه بدهد و حالا برای گسترده‌‌تر شدن درگیری‌ها قطعا به کمک آمریکا نیاز دارد؛ کمکی که آمریکا به دلیل بحران دیگری که در اوکراین به پا کرده و شرایط پیش رو، چندان مایل به آن نیست و از همین رو نیز به رژیم گفته‌ که در اقدام علیه ایران، خواهان ورود به نزاع نیست.

آمریکا حوصله بحران تازه ندارد
حمایت یا عدم حمایت آمریکا یکی از اضلاع مهمی است که می‌تواند نقش موثری در تصمیم رژیم برای خباثت علیه ایران داشته باشد. رژیم به خوبی می‌داند که بدون حمایت مستقیم آمریکا، توان جنگ با ایران را ندارد. در شب عملیات وعده صادق نیز اگر مشارکت برخی کشورهای منطقه و قدرت‌های برتر ناتو (آمریکا، انگلیس و فرانسه) نبود، معلوم نبود به جای چندین موشک، چند ده موشک و پهپاد سامانه‌های دفاعی را سوراخ و سرزمین‌های اشغالی را به آتش می‌کشیدند؟ آمریکایی‌ها در حال حاضر به جز سرزمین‌های اشغالی، در اوکراین هم درگیر جنگ هستند. تا همین لحظه نیز جنگ رژیم با غزه، آمریکا را ناچار کرده تا نتواند از اوکراین همچون سابق پشتیبانی کند. این وضعیت به نحوی است که روز گذشته «دیمیتری کولبا» وزیر خارجه اوکراین در سخنانی از بی‌اعتنایی غرب به این کشور در مقابل روسیه به‌شدت انتقاد کرد و گفت: «احساس می‌کنیم که غرب دستانش را پشت کمرش گره کرده و ما را در جنگ تنها گذاشته است.»
علاوه‌براین، آمریکا در سال انتخاباتی قرار دارد. ادامه‌دار شدن جنگ غزه و حمایت آمریکا از جنایات رژیم در غزه، اعتراضات زیادی در آمریکا به همراه داشته است. برخی تحلیلگران احتمال می‌دهند با تداوم این وضعیت و با نزدیک‌تر شدن به انتخابات آمریکا، این درگیری‌ها شدت پیدا کند و این وضعیت روی انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا اثر بگذارد و منجر به اخراج بایدن از کاخ سفید شود. این اعتراضات حتی در میان دموکرات‌ها یعنی حامیان اصلی بایدن نیز وجود دارد و آنها معتقدند آمریکا باید سیاست خود را در قبال رژیم تغییر دهد. برمبنای نظرسنجی پولتیکو، 41 درصد از دموکرا‌ت‌ها معتقدند آمریکا باید کمک‌های خود به اسرائیل را قطع کند. در چنین شرایطی ورود آمریکا به درگیری اسرائیل و ایران، میزان این نارضایتی‌ها را افزایش می‌دهد و از طرفی نیز زیان‌های مالی دوچندانی برای آمریکا به همراه خواهد داشت. براین اساس بایدن صراحتا اعلام کرده که به حمله مستقیم اسرائیل علیه ایران نخواهد پیوست.

جنگ با رژیمی در وسعت نصف آذربایجان شرقی
برخلاف ایران که وسعت قابل توجهی دارد، رژیم‌صهیونیستی یک کشور کوچک با ضربه‌پذیری بسیار بالاست. مساحت خاک سرزمین‌های اشغالی، تقریبا نصف استان آذربایجان شرقی است. این وسعت ناچیز، رژیم را در هر ماجراجویی بسیار آسیب‌پذیر می‌کند. این تفاوت معنادار وسعت سرزمینی، باعث شده تا حتی کارشناسان شبکه صهیونیستی اینترنشنال به صراحت به این مساله اشاره کنند و بگویند که مساحت ایران 80 برابر سرزمین‌های اشغالی است و تا اسرائیل بخواهد نقاطی را در ایران مورد هدف قرار دهد، ایران زیرساخت‌های آنها را مورد هدف قرار می‌دهد.

ترس از پاسخ؛ مانع خباثت بی‌بی
حمله به ایران و نابودی آن، یکی از آرزوهای سران رژیم‌صهیونیستی در چند دهه اخیر بوده است. اما اینکه چرا آنها نتوانسته‌اند به این آرزو دست پیدا کنند، بی‌دلیل نیست. جدا از وسعت سرزمینی، رژیم با ظرفیت استراتژیک محدودی برای اقدام علیه ایران مواجه است. ایران از نظر جغرافیایی از اسرائیل دور است و این می‌تواند چالش‌های لجستیکی برای عملیات نظامی پایدار ایجاد کند. توانایی‌های نظامی اسرائیل شاید پیشرفته باشد اما این تسلیحات، تعیین‌کننده در هیچ جنگی نبوده‌اند که اگر چنین می‌بود، در سال 2024 نامی از حماس و حزب‌الله و جهاد اسلامی در هیچ رسانه‌ای شنیده نمی‌شد.
موضوع مهم‌تر از ظرفیت محدود استراتژیک رژیم، هراس سردمداران آن از اقدام تلافی‌جویانه ایران است. صهیونیست‌ها به‌خوبی می‌دانند هرگونه اقدام نظامی اسرائیل علیه ایران می‌تواند نه‌تنها از سوی ایران، بلکه از سوی متحدان ایران در منطقه، مانند حزب‌الله لبنان یا حماس در غزه همراه شود و یک درگیری گسترده‌تر با پیامدهای بسیار خطرناک برای رژیم به همراه داشته باشد. تل‌آویو همین الان نیز در محاصره نیروهای مقاومت است. این موضوعی است که نماینده رژیم در جلسه شورای امنیت هم به آن اشاره کرد. در نبرد طوفان الاقصی تقریبا تمام نیروهای مقاومت از جمله مقاومت عراق، حزب‌الله و انصارالله یمن نقش‌آفرینی داشتند، د‌رحالی‌که ایران وارد جنگ با اسرائیل شود، به‌طور حتم دیگر جبهه‌های مقاومت نیز به درگیری با اسرائیل وارد خواهند شد و این کار را برای صهیونیست‌ها بسیار دشوار خواهد کرد. اسرائیلی‌ها نه‌تنها از توان نظامی ایران که حتی از درک توان عملیاتی نیروهای مقاومت هم اطلاعاتی ندارند و از این رو نیز مدام در صحنه جنگ با رونمایی از تسلیحات جدید غافل‌گیر می‌شوند. برای مثال اخیرا حزب‌الله در عملیات خود در سرزمین‌های اشغالی از پهپادهای نسل سوم استفاده کرد که گنبدآهنین و پدافندهای دیگر نتوانستند آن را رهگیری کنند. حال در چنین شرایطی اگر همه گروه‌ها برای پاسخ به حمله احتمالی اسرائیل متحد شوند، به‌نظر نمی‌رسد که اسرائیل بتواند سالم از این جنگ خارج شود.

شروع جنگ با ایران، اسرائیل را منزوی‌تر خواهد کرد
در‌حال‌حاضر رژیم‌صهیونیستی‌ چه در میان افکار عمومی جهان و چه در مجامع بین‌المللی با فشارهای بین‌المللی مواجه است. رژیم‌صهیونیستی برای اولین‌بار به‌خاطر کشتارها و جنایاتی که در غزه مرتکب شده در دادگاه لاهه حضور پیدا کرده است. در طول ماه‌های گذشته سطح اقدامات و جنایت‌های رژیم آنقدر بالا رفته که حتی مقامات کشورهای اروپایی مجبور شدند، حداقل در لفظ اقدامات آنها را محکوم کنند. اگر‌چه آمریکا جلوی تصویب قطعنامه‌ها برای محکومیت اسرائیل را گرفته است اما در‌صورتی‌که اسرائیل بخواهد اقدامی علیه ایران انجام دهد، به‌دلیل تبعات این ماجراجویی با محکومیت جامعه بین‌المللی مواجه خواهد شد. این می‌تواند منجر به انزوای دیپلماتیک، تحریم‌های اقتصادی یا سایر عواقبی شود که اسرائیل ممکن است بخواهد از آنها اجتناب کند. علاوه ‌بر این شرایط فعلی منطقه، اقدامات نیروهای مقاومت معادلات منطقه‌ای را پیچیده کرده و باعث شده حتی اگر اسرائیل بخواهد مرتکب حماقتی شود، گزینه‌های او برای این کار محدود خواهد بود؛ چراکه هر اشتباه کوچکی برای پاسخ به اقدام ایران می‌‌تواند شرایط را برای اسرائیل دشوارتر کند. ممکن است به علت بالا بودن هزینه اقدام مستقیم، اسرائیلی‌ها از روش‌های غیرمستقیم برای دادن پاسخ استفاده کنند که هم به‌نوعی نسبت به اقدام ایران بی‌پاسخ نباشند هم هزینه قابل‌توجهی نیز متحمل نشوند.

ساکنان سرزمین‌های اشغالی توان شروع جنگ تازه را ندارند
اسرائیل در‌حال‌حاضر در دو جبهه در حال نبرد است، رژیم‌صهیونیستی در شمال سرزمین‌های اشغالی با حزب‌الله و در جنوب نیز با نیروهای حماس درگیر است. این درگیری‌ها منجر به آواره شدن چند صد هزار نفر از ساکنان این سرزمین‌ها شده است. در چنین شرایطی آغاز درگیری‌ها با ایران می‌تواند میزان آوارگان را به میلیون نفر برساند، درحالی‌که حتی مشخص نیست با ادامه درگیری‌ها، چیزی نیز از اسرائیل باقی بماند. بر همین اساس ساکنان سرزمین‌های اشغالی نیز چندان مایل به باز شدن جبهه دیگری در جنگ نیستند. سربازان اسرائیلی همچنان در حال مبارزه در شمال و جنوب سرزمین‌های اشغالی هستند، این موضوع تا حد زیادی ساکنان سرزمین‌های اشغالی و خانواده‌های نظامیان را دچار اضطراب کرده است، کمااینکه هنوز اتفاقی که در 7 اکتبر رخ داد از خاطر ساکنان سرزمین‌های اشغالی پاک نشده و آنها نمی‌خواهند دوباره اتفاقات اینچنینی را حتی گسترده‌تر از 7 اکتبر تجربه کنند.

اسرائیل با کمبود مهمات مواجه است
نگاهی به رسانه‌های خارجی نیز نشان می‌دهد، اسرائیل به‌لحاظ نظامی توانایی مقابله با ایران را ندارد. از همین رو هشدارهایی به رژیم برای راهکارهای دیگر به جز اقدام نظامی برای پاسخ به ایران داده شده است. پائول سلیم، مدیر «اندیشکده خاورمیانه» در یادداشت اخیر خود به این موضوع اشاره کرده که افزایش درگیری با ایران می‌تواند برای نتانیاهو مطلوب باشد؛ چراکه حداقل می‌تواند از این طریق و با راه انداختن یک جنگ دیگر، مدت زمان برکناری خود را عقب‌تر بیندازد و به این موضوع اشاره می‌کند که الان می‌بایست پیگیری دیپلماسی فوری برای جلوگیری از تشدید تنش بین ایران و اسرائیل در دستور‌کار قرار بگیرد و همزمان اقدام فوری برای برقراری آتش‌بس در غزه نیز مورد توجه قرار گیرد. این امر هم به پایان دادن رنج غزه کمک می‌کند و از لغزش منطقه به‌سمت یک جنگ بزرگ که برای اکثر کشورها و همچنین برای اقتصاد جهانی فاجعه‌بار خواهد بود، جلوگیری می‌کند. گاردین نیز در بررسی این موضوع که اگر اسرائیل و ایران وارد جنگ با یکدیگر شوند، کدام پیروز می‌شود به این موضوع اشاره کرده که جنگ منطقه‌ای به مقادیر زیادی تسلیحات، مهمات و موشک احتیاج دارد، در‌حالی‌که برخی گزارش‌ها از کمبود مهمات در جنگ غزه حکایت دارد و اگر برخلاف حمله اخیر که ایران آن را اطلاع داده بود، حملات بعدی بدون اطلاع اسرائیل صورت گیرد، احتمال اینکه سیستم دفاعی چندلایه اسرائیل در این حملات غرق شود بسیار بالا خواهد بود. گاردین همچنین در ادامه به این موضوع اشاره کرده درصورت درگرفتن یک جنگ، زیرساخت‌های اصلی سرزمین‌های اشغالی مثل نیروگاه‌ها، منابع آب و حمل‌ونقل آسیب خواهند دید و فشار زیادی به اقتصاد وارد خواهد شد. اندیشکده خاورمیانه نیز در یکی از مقالاتی که در مورد چگونگی پاسخ اسرائیل به ایران منتشر کرده به این موضوع اشاره می‌کند که چرخه‌ای از اقدامات نظامی با ایران، اوضاع را برای اسرائیل و منطقه پیچیده‌تر خواهد کرد، اسرائیل باید به‌دنبال راه‌حلی خلاقانه‌تر و پیچیده‌تر برای پاسخگویی باشد، شاید در مرحله بعدی و در راستای عملیات‌های مخفی قبلی.
درک همین شرایط است که باعث شده تا مقامات غربی هر یک به نحوی به رژیم درباره خباثت‌هایی که در سر نتانیاهو و کابینه جنگی‌اش می‌گذرد، هشدار دهند. روز گذشته فیلمی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که در آن سردار حجای‌زاده، فرمانده نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حاشیه مراسم رژه نیروهای مسلح به مناسبت روز ارتش، در پاسخ به سوال یک خبرنگار درباره واکنش اسرائیل به حمله سپاه و اینکه اگر تعرضی به خاک ایران داشته باشند، جمهوری اسلامی چه خواهد کرد؟ گفت: «صددرصد می‌زنیم، نگران نباشید. این پاسخ نشان می‌دهد عواقب ماجراجویی این‌بار به مراتب بالاتر از عملیات تنبیهی خواهد بود و ایران آماده پاسخی سهمگین است.»