الهیار ملکشاهی، رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم نیازمند بررسی بیشتر در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی است و باید حتما از نظر مسائل اصلی و تخصصی در کمیسیون مورد بررسی قرار گیرد.
الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم نیازمند بررسی مجدد است
به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، با خروج آمریکا از برجام بحث‌ها در مورد چگونگی مقابله با این اقدام در کشور بالا گرفته است. از طرفی این ماجرا با فرآیند تصویب چند قانونی مربوط به FATF در مجلس همزمان شده و حالا برخی نمایندگان با مربوط دانستن این دو ماجرا به هم می‌گویند که برای واکنش به اقدام ایالات متحده آمریکا در خروج از برجام باید در مسیر تصویب این قوانین در مجلس تامل بیشتری صورت گیرد. «فرهیختگان» سراغ رئیس کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس رفته و نظر او را در مورد این شرایط پرسیده است، آنچه در ادامه از نظر می‌گذرد مشروح گفت‌وگوی «فرهیختگان» با الهیار ملکشاهی است.
برخی از نماینده‌های مجلس این موضوع را مطرح کرده‌اند که به دلیل خروج آمریکا از برجام، FATF و ملحقاتش از پالرمو تا بقیه ماجراها را متوقف کنیم تا ببینیم مذاکرات با اروپا چه می‌شود. ارزیابی تخصصی شما از این ماجرا چیست و مجلس و کمیسیون چه نظری دارند؟
لوایحی که به این موضوع مربوط می‌شوند یعنی به ماجرای FATF ارتباط پیدا می‌کنند چهار لایحه هستند که یکی از آنها اصلاح لایه پولشویی بود که هفته گذشته در مجلس مورد بررسی قرار گرفت و تصویب و به شورای نگهبان ارسال شد.
لایحه دیگر تحت عنوان پالرمو یا جرائم سازمان‌یافته فراملی بود که قبلا در مجلس تصویب شده و شورای نگهبان ایرادهایی به آن گرفته بود و فعلا در حال رفع ایرادات هستند؛ یعنی این دو موضوع در مجلس تصویب شده بودند. دو لایحه دیگر مبارزه با تامین مالی تروریست است که در واقع اصلاح قانون هستند. یکی از این لوایح که قبلا در کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس مطرح شده بود، کلیاتش در صحن مجلس به تصویب رسیده و برای بررسی جزئیات و تغییرات به کمیسیون قضایی ارجاع داده شده است که در هفته آینده این مساله هم مورد بررسی قرار می‌گیرد و بررسی می‌کنیم . این مورد فقط یک قانون داخلی است که مورد بررسی و اصلاح مجدد قرار می‌گیرد. ولی لایحه‌ای دیگر در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تحت عنوان الحاق به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریست مطرح است. این لایحه همان مورد سوال شماست، یعنی همان لایحه‌ای است که برخی نمایندگان مجلس تاکید کرده‌اند که به دلیل شرایط سیاسی موجود و خروج آمریکا از برجام فعلا تصویب آن متوقف شود.
البته در این مورد و با این استراتژی، من هم با نظر این نمایندگان موافق هستم و معتقدم که به صلاح ماست که با توجه به محتویات لایحه و نهایتا مقررات و شرایطی که در کنوانسیون مورد نظر وجود دارد، این الحاق در کمیسیون امنیت ملی بیش از پیش، مورد بررسی قرار بگیرد. البته ظاهرا این لایحه آنچنان که باید و شاید در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی هم بررسی نشده و با همین شرایط هم برای بررسی به صحن آورده شده است؛ لذا به نظرم باید در این موضوع قدری تامل کرد و با دوراندیشی بیشتری کار را جلو برد.
استدلال چیست؟
اول اینکه این لایحه نیازمند بررسی بیشتر در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی است و باید حتما از نظر مسائل اصلی و تخصصی در کمیسیون مورد بررسی قرار گیرد. همچنین معتقدم که اگر این لایحه مستقیما به صحن مجلس وارد شود به دلیل شرایطی که صحن دارد از جمله اینکه اصلا وقت کافی و لازم برای بررسی وجود ندارد، احتمالا بررسی‌های دقیق و تخصصی و کارشناسی‌های علمی کمتری روی آن صورت می‌گیرد.
موضوع دوم هم مربوط به ماجرای خروج آمریکا از برجام است. هرچند این لایحه با اصل برجام ارتباط مستقیمی ندارد، بین این رفتار سیاسی و توام با خصومت آمریکایی‌ها و مساله تصویب این لایحه روابطی می‌توان برقرار کرد و می‌توان تا حدودی این دو موضوع را به هم ربط داد. از این منظر معتقدم که جز تصویب با روند کنونی، مسیرهای دیگری هم پیش‌روی مجلس و دولت هست.
از منظر حقوقی، قضایی و تخصصی که کمیسیون در حال پیگیری است، نظر بعضی‌ها این است که اجماع این چهار لایحه‌ای که مربوط به FATF است، تصویب و اجرایی شدن همه آنها به تاثیر بیشتر تحریم‌های آمریکا روی ایران منجر می‌شود که طی سه ماه یا 6 آینده برمی‌گردد و دوباره روی کاغذ اجرایی می‌شوند، اگر تمام آنها در مجلس تصویب شود اثرگذاری آنها بیشتر می‌شود. آیا شما با این نظر موافقید؟
من با این نظر مخالفم و نظر من عکس این قضیه است. تصویب این لوایح می‌توانند به ما در مقابل تصمیماتی که ممکن است برخی کشورها در مورد تحریم ایران بگیرند کمک کنند. حتی این موضوع چندماه پیش هم مطرح بود اما آن را به حالت تعلیق درآوردند. از طرفی بیان کردم که اینها مصوبات و قوانین داخلی‌مان هستند و ما آنها را طبق شرایط و ضوابط خودمان تدوین و تصویب می‌کنیم، لذا از این مسیر شرایطی برای تصویب تحریم‌ها علیه ایران فراهم نمی‌شود و حتی ممکن است عکسش اتفاق بیفتد و نه‌تنها اجازه تصویب تحریم علیه ایران داده نشود بلکه تحریم‌ها هم کاهش پیدا کند یا کم اثر شود.
شما می‌گویید ممکن است با تصویب این قوانین کشور تحریم نشود یا شرایطی ایجاد شود که تحریم‌ها اثرگذاری کمتری داشته باشند. در پاسخ سوال قبلی فرمودید که بهتر است فعلا تصویب یکی از این قوانین که مربوط به الحاق به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم است، متوقف شود. حالا آیا این دو اظهارنظر با هم متناقض نیستند؟
عرضم این بود که در واکنش به این اقدام سیاسی ترامپ ما هم می‌توانیم به‌عنوان یک عکس‌العمل جلوی تصویب تنها همان یک لایحه را در مجلس بگیریم، وگرنه با این مساله منافاتی ندارد که ما قوانین را به صورتی سامان دهیم که این نهادهای بین‌المللی نتوانند شرایط تحریم ایران را فراهم کنند و البته این معنی‌اش آن نیست که اگر این لوایح را تصویب کنیم ممکن است تحریم شویم. نظر من این است که تصویب این لوایح مانع تحریم می‌شود.
گفته می‌شود با تصویب این قوانین شرایط برای تحریم‌های داخلی مهیا می‌شود یا اینکه مجبور به تحریم حزب‌ا... و سپاه پاسداران می‌شویم. آیا شما مطمئنید که با روش کنونی مجلس این ایرادات برطرف خواهد شد؟
قوانینی که ما امروز در حال بررسی آنها هستیم چنین اثری ندارند و من این مساله را رد می‌کنم.
گفته شده که اینها ذیل قوانین FATF هستند، لذا باعث اجرای مفاد آن در کشور می‌شوند.
اولا ارتباط مستقیمی که این‌گونه باشد خیلی وجود ندارد و ثانیا اینکه عرض کردم اینها قوانین داخلی با ضوابط داخلی کشور هستند، لذا می‌توانیم شرایط را به‌گونه‌ای فراهم کنیم که حتی در زمان این تهدیدات، موانع لازم وجود داشته باشد و نگرانی برای ما پیش نیاید.
قانون پولشویی را سال 86 تصویب کردیم و حالا چون نیاز به اصلاح دارد ما آن قانون را اصلاح کردیم. در این بین ممکن است که FATF توصیه‌هایی هم داشته باشد مبنی‌بر اینکه کشورها شرایطی را ایجاد کنند که مسیرهای پولشویی مسدود شود و در روابط خارجی کشورها نیز این مسیر مسدود شود یا مثلا قانون مقابله با تامین مالی با تروریست‌ها را قبلا در کشور داشتیم و در حال حاضر در حال اصلاح آن هستیم.
مطالب پیشنهادی
