

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، آنچه میخوانید سلسله مباحث دکتر علیاکبر ولایتی و جمعی از کارشناسان در مجموعه برنامههای «ایران» در سیمای جمهوری اسلامی ایران با موضوع تبیین مفهوم «ایران و هویت ایرانی» است که در ستون ثابت «درباره ایران» بهصورت پاورقی در روزنامه «فرهیختگان» منتشر میشود.
نامههایی که از شاه اسماعیل صفوی به جا مانده به نام ایران است. پادشاهان صفوی خطاب به عثمانی، ازبکان و گورکانیان هند، به نام پادشاه ایران نامهنگاری میکردند.(4) این بدان معناست که صفویه هم اسما، هم رسما و هم عملا ایران را بعد از اسلام احیا کردند.
در حوزه ریاضیات، پس از اسلام، تا چند قرن ایرانیان حرف اول را میزدند. پایهگذار جبر محمدبن موسی خوارزمی (232-147ق) بود، پایهگذار ریاضیات و فیزیک مکانیک بنوموسی بن شاکر (ابوجعفر محمد، ابوالقاسم احمد و حسن) بودند، از پایهگذاران نجوم و ستارهشناسی علمی بنومنجم (فرزندان یحیی بن ابیمنصور: احمد، محمد و حسن). در حوزه پزشکی ایرانیها دنباله جندیشاپور را گرفتند. کتابهای ارزشمند قانون ابنسینا و الحاوی و طب منصوری محمد بن زکریا رازی (313-251ق) بهترین کتابهای پزشکی هستند که در جهان حرف اول را میزدند. هیچ کتاب پزشکی - حتی کتاب بقراط یا جالینوس- نیست که 600 سال حاکم بر عالم پزشکی باشد. اصلا ایران نقش مهمی در حفظ و پویایی علم، فرهنگ و تمدن اسلامی داشته است. اول ایران بوده و کشور دوم، با فاصله بعیدی از ایران است. این باید روشن باشد.
نکته دیگر آن است که دشمنان هدفشان این است که ایران و اسلام را از هم جدا کنند؛ یعنی همان حرفهایی که انگلیسیها به رضاشاه القا کردند که اگر ایران میخواهد پیشرفت کند باید ایران را از هویت اسلامیاش جدا کرد، بین ایران و اسلام جدایی انداخت؛ خلاصه یک هویت مجعولی را که در ذهنیت هیچ ایرانی اصیلی معنی ندارد، القا کردند. جدا کردن ایران قبل از اسلام از مجموعه ایران و جدا کردن ایران بعد از اسلام از مجموعه ایران هر دو غلط است. ایران کل تاریخش متعلق به ایران است. ایرانیها با طیبخاطر هم هویت ایرانی را پذیرفتند و هم اسلام را. همین مردم ایران در زمانی که ایران از سوی مغولان اشغال شد، فرهنگ و آیینهای مغولی را نپذیرفتند. ایرانیها اسلام را پذیرفتند، اما در دوران اشغال ایران از سوی اسکندر و سلوکیان، فرهنگ یونانی و آیینهای هلنی را نپذیرفتند. ولی اسلام را با آغوش باز پذیرفتند و مروج اسلام در جهان هم شدند. ایران امروز پرچمدار بیداری اسلامی است و میبینید که حرف اول را در جهان اسلام به لحاظ حمایت از مسلمانان مظلوم و گرفتار میزند. حالا ایران در کنار یک میلیارد و 400 میلیون نفر مسلمان دیگر با هم اگر باشند قوت هستند یا اینکه هر جایی به یک نامی جدا باشند؟ رئیس ستاد ارتش آمریکا در ماههای پیش از نابودی داعش، اعلام کرد که راه چاره برونرفت عراق از بحران این است که به سه قسمت تقسیم شود: یک قسمت سنی عرب، یک قسمت شیعه عرب و یک قسمت هم کردی. و باز همین آمریکاییها اعلام کردند اگر سوریه میخواهد نجات پیدا کند باید پنج قسمت بشود. حالا سوریهای که آرام بود و آرامش داشت و حکومت درستی داشت و قانونی بود. اینها آمدند حمله کردند و یک عدهای هم تجهیز کردند و افکار انحرافی وهابی را تزریق کردند. خود خانم کلینتون گفت داعش را ما درست کردیم. اینها خود، بحران را به وجود آوردند و بعد برای اینکه بحران از بین برود گفتند باید سوریه پنج قسمت شود. یعنی اینها سیاستشان در تجزیه جهان اسلام پیش میرود و درمقابل، سیاست جهان اسلام هم باید، اتحاد مسلمانان با هم باشد. این است که یک شرقشناسی میگوید ایران و هویت ایرانی گسست تاریخی و سیاسی داشته و تداوم تاریخی نداشته است. همه واقعیتهای موجود تاریخ ایران نشان میدهد که ایران و هویت ایرانی بعد از اسلام به جاهایی رسید به لحاظ علمی و فرهنگی و تمدنی که قبل از آن هیچکس توان تصور آن را نداشت.
پینوشت
4- بهعنوان نمونه نگاه کنید به نسخه خطی نامه شاه طهماسب به سلیمان قانونی، محفوظ در کتابخانه مجلس شورای اسلامی به ش 606؛ چاپشده در مجموعه اسناد و مکاتبات تاریخی شاه طهماسب صفوی، همراه با یادداشتهای تفصیلی عبدالحسین نوایی، تهران، ارغوان، 1349.
