تحقیقات دانشگاهی از صنعت هوانوردی حذف شده است

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، اواخر بهمن‌ماه سال جاری بود که سقوط هواپیمای پرواز شماره ۳۷۰۴ هواپیمایی آسمان که به مقصد یاسوج در حرکت بود، فضای رسانه‌ای کشور را درگیر خود کرد؛ حادثه‌ای غم‌انگیز که تاکنون دلیل قطعی و سرنوشت تمامی سرنشینان این پرواز مشخص نشده است؛ از روز حادثه تا به امروز نقد و تحلیل‌های متفاوتی درباره دلایل سقوط این هواپیما در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مطرح شده است که هرکدام زوایای مختلفی از این حادثه را برجسته کرده‌اند. اما در این میان و پس از گذشت نزدیک به 10 روز از این حادثه، بررسی مسائل پایه‌ای در صنعت هوانوردی کشور می‌تواند قابل توجه باشد، صنعتی که قطعا نقطه‌گذار آن از محیط‌های تحقیقاتی و دانشگاهی می‌گذرد و این حادثه قطعا از این زاویه قابل تحلیل و بررسی است. فرهاد پازوکی، عضو هیات‌علمی هوا و فضای واحد علوم و تحقیقات تهران و نایب‌رئیس انجمن هوا و فضا در گفت‌وگویی با «فرهیختگان» به سوالات ما درباره نقش دانشگاه‌ها در صنعت هوانوردی پاسخ داده است.

پازوکی در ابتدای این گفت‌وگو گفت: «حوادثی که در کشور در حال وقوع است به دلیل عدم دانش و اطلاعات درباره کاربرد هواپیماها با توجه به موقعیت جغرافیایی کشور است. ما مشکلات فرودگاهی بسیار زیادی در کشور داریم اما فرودگاه‌های ما در حقیقت مجهز به سیستم‌های ناوبری پیشرفته نیستند. خیلی از شهرستان‌ها حتی سیستم فرود خودکار را ندارند. مدیریت هوانوردی کشور دچار ایراداتی است و ارتباط هواشناسی با صنعت هوایی ضعیف است.»

این استاد دانشگاه درباره استفاده صنعت هوانوردی از ظرفیت دانشگاه نیز گفت: «صنعت هوانوردی کشور از ظرفیت دانشگاهی استفاده نمی‌کند، چون سیستم هوانوردی کشور مبتنی‌بر تجربه است، نه بر پایه تحقیقات. یعنی تحقیقاتی که در دانشگاه‌ها باید صورت بگیرد و صنعت هوانوردی باید از دانشگاه کمک بگیرد، این اتفاق رخ نمی‌دهد. دلیل آن هم این است که دانشگاه را قبول ندارند و دانشگاه‌ها را حول مسائل آکادمیک و محتوایی محض برده‌اند و در بحث کاربردی‌سازی علوم ورود نکرده‌اند.»

او افزود: «دانشگاه‌ها در حوزه صنعت هوانوردی ورود نکرده‌اند، این در حالی است که ما در حوزه هوا و فضا کارنامه نسبتا قابل قبولی داریم؛ چیزی که الان بیش از اندازه از صنعت هوایی می‌بینیم صنعت فضایی و موشکی است تا صنعت هوانوردی. دانشگاه‌ها در این حوزه ورود بسیار خوبی کرده‌اند.»

پازوکی با اشاره به حذف مسائل تحقیقاتی در دانشگاه‌ها نیز گفت: «از سوی دیگر صنعت هوانوردی نیاز به پایه تحقیقاتی دارد، متاسفانه دانشگاه‌ها مساله تحقیقاتی را فراموش کرده‌اند، و دانشگاهی مثل دانشگاه هواپیمایی کشوری نیز که به‌صورت تخصصی به مساله هوانوردی می‌پردازد، تضعیف شده و تحقیقات دانشگاهی از صنعت هوانوردی کشور حذف شده است و هوانوردی ما همچون یک کاربر ساده در این صنعت عمل می‌کند.»

عضو هیات‌علمی واحد علوم و تحقیقات در ادامه با اشاره به یک پروژه تحقیقاتی در کشور گفت: «طی سال‌های اخیر یک‌سری پروژه‌ها با محوریت طراحی و شناخت هواپیما در کشور تعریف شد که یکی از آنها پروژه طراحی هواپیمای بومی 150 نفره در دانشگاه صنعتی امیرکبیر بود، این پروژه طی سه سالی که کارهای تحقیقاتی روی این پروژه صورت گرفت یک تیم 200 نفره پرورش یافت که شناخت خوبی از ساخت هواپیماهای مسافربری پیدا کردند، موضوعی که پیش از آن در قالب یک کار دانشگاهی متمرکز نشده بود.

من در همان پروژه جزء یکی از مدیران ارشد بودم و جالب است بدانید نزدیک به 40 نفر از فارغ‌التحصیلان دانشگاه آزاد اسلامی هم در آن پروژه بودند، این پروژه درنهایت و پس از مراحل طراحی مفهومی هواپیما به پایان رسید و از آن 200 نفر نزدیک 60 درصد آنها از ایران رفتند. جالب است ما این نیروها را با ماهی یک‌میلیون تومان تربیت کردیم و دودستی تقدیم همین کشورهایی کردیم که ما را الان تحریم کرده‌اند و من خبر دارم همان فارغ‌التحصیلان در شرکت‌های بزرگ هواپیمایی جهان ازجمله بویینگ و ایرباس حتی تا جایگاه مدیریت ارشد پیش رفته‌اند. ما اگر همین 200 نفر از دانشگاهیان را که در همین کشور تربیت شده بودند حتی حقوق بیکاری با ماهی 30 میلیون تومان به آنها می‌دادیم و آنها تنها کار تحقیقاتی می‌کردند، پول یک فروند هواپیمای ایرباس ‌ای-300 نمی‌شد.»

او در این زمینه افزود: «ما اگر در دانشگاه‌ها تحقیقات هوانوردی را در قالب یک کار جهادی و بسیجی انجام دهیم تا دانشجویان بتوانند در همین دانشگاه علوم هوانوردی را فرا بگیرند، قطعا شاهد پیشرفت این صنعت خواهیم بود.»

 نایب‌رئیس انجمن هوا و فضا همچنین در پاسخ به این سوال که «چرا ما در حوزه صنایع موشکی و فضایی جزء کشورهای پیشرفته هستیم ولی در صنعت هوانوردی به‌گونه‌ای دیگر است»، گفت: «واقعیت این است که پیشرفت امروز صنعت فضایی و موشکی کشور مدیون جنگ و کسانی بود که در آن موقع این ضعف را درک کردند و بعدها مدیران این صنعت شدند و تحقیقات حول این صنعت شکل گرفت و الان کشور ما در این زمینه جزء 6 کشور برتر دنیا قرار دارد. اما درمورد صنعت هوانوردی این موضوع فرق دارد و چنین اتفاقی درباره مدیران شکل نگرفته است.»

او در پایان درباره وضعیت دانشکده هوا و فضای واحد علوم و تحقیقات نیز گفت: «سعی کردیم در واحد علوم و تحقیقات جزء قطب‌های دانشگاهی در پیشرفت‌های هوایی باشیم که امروز به‌عنوان چهار دانشگاه برتر کشور در این حوزه هستیم. از لیسانس تا دکتری دانشجو داریم و در 6 گرایش هوا و فضا دانشجو می‌پذیریم. دانشگاه آزاد اسلامی می‌تواند در این بخش با سرمایه‌گذاری خود یک دانش جهانی را نهادینه کند و در آینده نزدیک ضمن به دست آوردن سرمایه، متخصصان دانشگاهی را تحویل این صنعت دهد.»

 

* نویسنده : محمدرضا حیاتی روزنامه نگار